Her gün raflarda yeni bir ürüne “Merhaba” dediğimiz şu günlerde, kozmetikler arasında seçim yapmak giderek zor ve içinden çıkılamaz bir hâl aldı. Biyoteknolojik uygulamaların giderek önem kazanması, bitkisel kaynaklardan ekstrakt elde edilmesini de yaygın hale getirdi ve birçok kozmetik ürünün formülasyonuna faydalarıyla güç kattı.
Güzelliğin yadsınamaz çekiciliği ve gelişen teknolojiyle harmanlanan yeni nesil kozmetik ürünler, sahipleriyle buluşmak üzere raflarda yerini almaya devam ediyor. Ancak bu kadar çeşitlilik arasında ihtiyaç duyulan doğru ürünü bulmak da zorlaştı. Bu nedenle bugünkü yazımda, kozmetikte sık kullanılan bitki ekstraktlarından ve güzelliğe katkılarından bahsetmek istiyorum.
Nedir ve nasıl elde edilir?
Kurutulmuş bitkilerden özel ekstraksiyon yöntemleri kullanılarak, etken maddenin bitkiden ayrıştırılması/uzaklaştırılması sonucu elde edilen, ilaç, gıda ya da kozmetik ham maddesi olarak da kullanılan bitki özlerine (etken maddelere) ‘bitki ekstratı’ denir. Bitkilerin çözünen kısımlarının (bitkinin tohumu ya da toprak altı ve toprak üstü kısımlarının) çeşitli çözücüler yardımıyla çözeltiye alınmasıyla bitkisel ekstraktlar elde edilir.
Neden bitki ekstraktı?
Bitkileri doğrudan kullanmak yerine ekstraktlarını kullanmak daha güvenli, kolay ve etkilidir. Çünkü bitki ekstraktları, bitkilerin istenmeyen bileşenlerinden uzaklaştırılarak, istenen bileşenin saf ve daha çok miktarda elde edilmesiyle oluşur. Güvenli ve kullanıma uygun hale getirilen bitki ekstraktları, fayda-zarar dengesi dahilinde, uygun oranlarda kozmetik ürünlerin formülasyonlarına eklenir. Başta şampuan ve sabunlarda, cilt bakım, ağız hijyen ve bebek bakım ürünlerinde olmak üzere yaygın olarak kullanılır.
Başlıca bitki ekstraktları Bitkilerin çeşitli özelliklere sahip olmaları ve içerdikleri maddelere göre birbirlerinden farklılık göstermeleri kozmetik sektöründeki birçok cilt ve saç bakım ürünü için ilham kaynağı olmuştur. Kozmetik ürünlerde sıkça kullanılan başlıca bitki ekstraktları; adaçayı, papatya, kuşburnu, ardıç katranı, biberiye, ısırgan otu, kekik ve melisa otudur.
Cilde katkıları nelerdir?
Adaçayı: Kalsiyum minerali ve A vitamini bakımından zengindir. Yağlı ve gözenekleri geniş ciltlerde ve cilt görünümünü güzelleştirmeye yardımcı kremlerde kullanılır.
Papatya: Saç, cilt ve vücut bakım ürünlerinde tercih edilen papatya ekstraktı, yaşlanmanın ciltteki etkilerini azaltmaya yardımcı kremlerde ve cildi temizlemede kullanılan toniklerde yer alır.
Kuşburnu: C vitamini bakımından zengin olan kuşburnu, cildin bağ dokusunu korumaya yardımcı, etkili bir antioksidan olarak kremlerde kullanılır.
Ardıç katranı: Daha çok saç bakım ürünlerinde kullanılan ardıç katranı ekstraktına, kepeklenmeyi önleyici şampuanlarda sıklıkla rastlanır.
Biberiye: Antioksidan, antiseptik ve temizleyici özelliklere sahiptir. Saç bakım ürünlerinde, vücut sütlerinde, yağlı ve karma ciltler için yüz maskelerinde kullanılır. Ayrıca cildi sıkılaştırıcı etkisiyle bilinir ve bu özelliğinden dolayı anti-age kremlerde aktif bileşen olarak yer alır.
Isırgan otu: Saçı canlandırıcı ve
parlaklık verici etkilere sahiptir. Saç dökülmelerini azaltmaya yardımcı
saç bakım ürünlerinde, şampuanlarda kullanılır.
Kekik: Antiseptik özelliğiyle cilt temizleme ürünlerinde ve akne kremlerinde kullanılır.
Melisa otu: Yağlı saç şampuanlarında, saç losyonlarında, yağlı cilt temizleme maskelerinde, cilt yenileyici kremlerde ve cilt temizlemeye yönelik toniklerde kullanılır.