Çocuklar genel olarak; aile içinde veya çevresinde çok yalan söylenmesi, dikkat çekmek, cezadan kurtulmak, menfaat, ilgi görmek, sorumluluklarından kaçmak ve en çok da korkularından dolayı yalan söyleyebilirler. Ancak hem sorunda, hem de çözümde anne babaların rol model olmaları kritik ve belirleyici bir noktadır.
Tanıklık ve taklidin çocuk gelişiminde önemli rol oynadığı unutulmayarak, aile ve ev içerisinde buna uygun davranışlar sergilemek gerekir. Yalan söyleme davranışını değiştirmenin bunu önlemekten daha zor olduğunu unutmayarak öncesinde tedbir almak lazım. Bunun için de dediğimiz gibi yalan söylenmemesi gerektiğini çocuğa sadece söyleyerek değil, doğru örnekler olarak bunu hal ile yansıtmak gerekir.
Çocuğunuzu yalan söylemeye itmeyin
Çocukları iyi tanıyarak başaramayacağı şeyleri istememek çocuğu yalandan alıkoyacak en önemli noktalardandır. Bunun yanında onları kardeşi ve çevresindeki diğer insanlar ile kıyaslamamak, baskıcı olmamak, çocuğu korkutmamak ve tehdit etmemek de yalanın önlenmesi için önemli.
Çocuğun yalan söylediği nasıl anlaşılabilir?
Bunun için bazı davranışsal belirtiler vardır. Bunlar;
-Konuyu değiştirerek ilgisiz bir şey söylemek,
-Normalden daha yüksek ve/veya tiz ses tonu,
-Daha hızlı konuşma,
-Sorduğunuz soru ve cevap arasında geçen uzun zaman,
-Cevap verirken duraksamak,
-Cümleler esnasında normalde olmayan kekelemeler,
-Göz temasından kaçınmak,
-Sorulara cevap verirken özellikle uzak durmaya çalışmak gibi göstergelerdir.
Ancak bunlar elbette fikir verse de her zaman çocuğunuzun yalan söylediğini göstermeyebilir. Çocuğu suçlamadan önce rahatsızlığını konuşarak anlamaya çalışmak ve doğru iletişim kurmak, onun yalan söylemek zorunda hissetmemesini sağlayarak çözüm olabilir.
Psikiyatrist Uzm. Dr. Burak Toprak