Adet döneminde ağrılar genellikle karnın alt bölgesinde ve menstruasyondan hemen önce veya başladıktan sonra ortaya çıkabilir. Ağrılar genellikle hafiftir. Hayatı çok kısıtlaması beklenmez, dolayısı ile günlük hayatı çok olumsuz etkilemesi beklenir. Ama bazı kadınlarda aksine bu şikayetler çok şiddetli olarak görülebilir. Hatta bazı kadınlar adet dönemlerinde gündelik hayatını devam ettirmekte zorlanır. Okula veya işe gidemeyebilir.
Kadın vücudunda üretilen prostaglandin adet döneminde artar. Yüksek prostaglandin de uterusta (Rahim) kasılmaya ve ağrıya neden olur. Yüksek prostaglandin seviyesine sahip olan kadınlarda adet dönemi ağrıları şiddetli olur. Ayrıca kusma, ishal ya da baş ağrısı gibi semptomlarda bu kimyasala bağlıdır. Tedavide kullanılan ağrı kesiciler prostaglandini azaltarak hem ağrıda hem de adet kanama miktarında azalmaya neden olur.
ŞİDDETLİ AĞRININ NEDENLERİ NELERDİR?
Adet dönemlerinde şiddetli ağrıların tek nedeni prostaglandinler değildir. Bazı hastalıklar da bu dönemin ağrılı ve zorlu geçmesine neden olur. Çikolata kisti hastalığı olarak bilinen endometriozis, Miyomlar (fibroid) ya da adenomyozis (Rahmi tutan çikolata kisti hastalığı) oluşumu, rahimde ve/veya yumurtalık ve tüplerde iltihap, dış gebelik, rahim içi araç (spiral), yumurtalık kisti gibi çeşitli rahatsızlıklar adet döneminin zorlu geçmesine neden olur.
Kadınlarda ilk adet döngüsünden beri ağrılı adet görme durumlarında bu durum birincil olarak kabul edilir. Ancak çikolata kisti, miyom veya pelvik inflamatuvar hastalık gibi rahatsızlıklar nedeniyle yaşanan şiddetli ağrılar ise ikincildir. Ağrıya neden olan fiziksel rahatsızlık tedavi edildiğinde ağrılı adet görme de ortadan kalkar.
İLAÇ TEDAVİSİ
Adet döngüsünde krampları önlemek için genellikle anti-inflamatuvar ilaçlar tercih edilir. İbuprofen, Mefenamik asit, ketoprofen ya da naproksen ilaçları prostaglandini baskılama konusunda yardımcı olur. Bu ilaçlar döngü başlamadan birkaç gün önce alınmaya başladığında daha etkili olmaktadır ve menstruasyonun sonuna kadar alınması tavsiye edilir. Ancak tüm kadınlarda aynı etkiyi göstermeyebilir. Özellikle magnezyum sancılı adette ağrıları azaltmada oldukça işe yaramaktadır. Ağrı kesicilerle birlikte kullanılabilir. Doğum kontrol hapları ve tır. Kademeli şekilde tek veya birlikte bu seçenekler bir arada kullanılabilir.
Böbrek rahatsızlığı ya da mide ülseri veya reflü gibi mide rahatsızlıkları olan kişilerin bu ilaçları kullanmadan önce mutlaka doktora danışması gerekir. Bunların yanı sıra diğer tedavide önemli bir seçenek ise hormonal doğum kontrol ilaçları ve İlaç salgılayan Rahim İçi Araç (Spiral) da krampları kontrol altına alma ya da sonlandırma da etki gösterebilir. Fakat özellikle bir nedene bağlı ise ağrı, o nedenin çözülmesi bu ağrıların tedavi edilmesini sağlar.
Doç. Dr. Taner Usta
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.drtanerusta.com