Tüp bebekte yaş neden önemlidir?
Doğumda kadınların yumurtalıklarında 2 milyon yumurta vardır. Ergenlik dönemine kadar azalarak 250 bin seviyelerine kadar iner. Bu dönemden sonra her adet döneminde 1-2 yumurta atılırken, pek çok yumurtada büyümesi sonlanarak kaybolur. 35 yaşına kadar gittikçe yumurta sayısı azalır. Ancak 35 yaşından sonra yumurta azalma hızı oldukça hızlanır ve kadınlarda hızlı bir yumurta kaybı yaşanır. Bu nedenle özellikle 35 yaşından sonra kadınların gebeliği geciktirmemeleri önerilir.
Menopoza doğru yumurta sayısı iyice azalır ve menopozla birlikte yumurtalıkta yumurta kalmaz. Türkiye’de ortalama menopoz yaşı 47’dir. Ancak bazı kadınlar 40 yaşından önce menopoza girebilir (erken menopoz).
Tüp bebek tedavisinde kadın yaşı başarıyı nasıl etkiler?
Kadınlarda doğurganlık oranının en yüksek olduğu dönemler 24-34 yaşlar arasıdır. 35 yaşından itibaren ise gebe kalma potansiyeli gittikçe azalır.35-40 yaş arası gebelik ihtimali %30 iken, 40-45 yaş arası %10-20, 45 yaşında tüp bebek yaptıranlarda ise %5’ten azdır. Tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen faktörler kadınlarda gelişen yumurta sayısı ve yumurta kalitesidir. Maalesef kadınlarda yaşla birlikte kadınlarda hem yumurta sayısı azalmakta, hem de yumurta kalitesi düşmektedir. Yumurta sayısının azalması ve kalitesinin düşmesi demek, gebelik potansiyelinin azalması demektir. Yaşı ilerleyen bayanlarda daha yüksek doz ilaç kullanmaya rağmen bazen yumurta geliştirilememektedir. Yine yaş ilerledikçe döllenme oranı, embriyonun rahme tutunma oranları azalır. Ayrıca yaşa bağlı gelişen değişik rahim anomalileri (miyom, polip, endometriozis, vb) ya da hastalıklar da gebelik şansını azaltacaktır.
Özellikle 40 yaşının üzerindeki kadınlarda yumurta kalitesinin düşmesine bağlı olarak geliştirilen embriyo kalitesi de düşmektedir. Embriyo kalitesinin düşmesi gebe kalma şansını azaltırken, aynı zamanda gebe kalanlarda düşük riskinin artmasına da neden olur. Bu nedenle 40 yaş üzerindeki kadınlarda preimplantasyon genetik tanı (PGD) yöntemi ile en kaliteli embriyolar seçilerek tüp bebekte kullanılması gebelik şansını arttırırken, bebekteki anomali riski ve düşük riskini azaltacaktır. Ancak 40 yaşının üzerindeki her hastaya PGD uygulaması halen tartışmalıdır. Erkeklerde ise belirlenmiş bir yaş sınırı yoktur. Sperm üretimi erkeklerde hiçbir zaman sona ermez.
Tüp bebek tedavisi için başvuran kadınlarda adetin 3. günü yapılan ultrason ve hormon testleriyle yumurtalık rezervleri belirlenir. Tüm bu veriler kadın yaşı ile de beraber değerlendirilerek uygulanacak tedavi belirlenir.
Bu bilgiler ışığında kadınların gebeliği geciktirmemeleri önerilir. 35 yaşından sonra yumurtalıklardaki yumurta sayısının hızla azaldığı unutulmamalıdır. 40 yaş üstü tüp bebek yaptıranlarda gebelik ihtimali azalmaktadır. 45 yaşından sonra ise %5’in altındadır. Değişik nedenlere gebeliğinizi geciktirecek olursanız daha sonra uzun ve zorlu süreçlerle uğraşmak zorunda kalabilirsiniz.
Doç. Dr. Aydın Köşüş
Kadın Hastalıkları ve Doğum / Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite
İnternet sitesi: http://www.aydinkosus.com/
Twitter: https://twitter.com/surgeonskopi
Facebook: https://www.facebook.com/jinekologankara/
Instagram: https://www.instagram.com/doc.dr.aydinkosus/?hl=tr