Ağız kokusu önemli kişisel problemlerden biridir. Dünyada iki milyar kişiden fazlası ağız kokusundan yakınmaktadır. İnsan sosyal bir varlıktır ve konuşma, sosyalleşmenin en önemli öğesidir bence. Bu hafta ki yazımda, “Ağız kokusu neden kaynaklanır?”ve “Gidermek için neler yapılabilir?” Sorularına cevap vermeye çalışacağım. Hadi şu sosyal yaraya biraz merhem olalım.
İlk ve önemli soru ağız kokusu gerçekten var mıdır? Bazı hastalar şiddetli ağız kokusundan yakınır, etrafında ki herkesin bu konudan şikayetçi olduğunu düşünür ve çözüm arama yoluna gider. Fakat hastaya yapılan testlerde ağız kokusu bulgusu olmayabilir. Bu hastaları bizlerin tedavi etmesi mümkün değildir çünkü sorun psikolojiktir.
Eğer gerçek bir ağız kokusu mevcut ise ve tespit edildiyse sebepleri araştırılmalıdır. Ağız kokusunun birçok sebebi vardır. Bunları medikal sebepler ve dental sebepler olarak iki gruba ayırabilirim. Sinüzit varlığı, bademciklerin enfeksiyonları, akciğer hastalıkları, karaciğer hastalıkları, diyabet, menstruasyon ve geniz akıntısını başlıca medikal sebepler arasında sayabilirim. Fakat ağız kokusu çok büyük oranda ağız ve diş kaynaklıdır. Bu yüzden, ağız kaynaklı problemleri tamamen çözmeden medikal problemleri düşünmek doğru bir yaklaşım olmaz. Peki ağız kaynaklı sebepler neler olabilir derseniz, bunları da şöyle özetleyebilirim.
Oral hijyen eksikliği yani ağız ve diş bakımı konusunda hastanın yetersiz olması önemli sebeplerden biridir. Çünkü ağız bakımı yetersiz olduğunda dişlerde plak ve diş taşı oluşur. Plak dişlerimizi fırçalamadan önce, diş etlerimize yakın bölgelerde rahatlıkla görebileceğiniz sarımsı yapışkan bir tabakadır ve fırçalama ile uzaklaştırılabilir. Diş taşı ise kireç gibi sert, zaman zaman sarı, bazen kahverenginden siyaha kadar değişen renkte fırçalama ile uzaklaştıramayacağımız tabakalardır. Hem plak hem de diş taşları üzerlerinde milyonlarca bakteri barındırır ve iltihabi diş eti hastalıklarına sebep olur.
Bu olaylar silsilesinin hepsi ayrı ayrı ağız kokusu sebebidir. Hastaya diş taşı temizliği yapılıp, diş ve dil temizliği konusunda detaylı bilgi verildikten sonra bu sebeplerle oluşan ağız kokusu giderilebilir.
Bazen de çevre dokularla uyumu bozulmuş ve ömrünü doldurmuş protezlerin varlığı ağız kokusuna sebep oluyor olabilir. Bunun içinde protezlerimizi değiştirmemiz gerekir.
Eğer ağızda çürük diş varsa hem çürük kaynaklı bakterilerin kendisi kokuya sebep olabileceği gibi hem de çürüğün oluşturduğu boşluğa gıdaların birikmesi de koku yapar. Bu durumda çürük dişlerin dolgularının yapılması şikayetlerin geçmesini sağlar.
Diş ve diş eti kaynaklı apseler ve iltihabın ağıza aktığı durumlarda da hem kötü tat hemde kötü koku şikayeti olur. Apsenin kaynağının giderilmesi gerekir. Diş kayıplarına bağlı olarak dişlerin hareket etmesi ile gıda birikimine sebep olabilecek diş aralıkları da ağız kokusu kaynağı olabilir. Bu aralıkların anatomik haline geri döndürülmesi gerekir.
Kırık dişler veya dolgular da kokunun eliminasyonu için tedavi edilmesi gereken faktörlerdendir. Diş çekimi sonrası dönemde çekim boşlukları ağız kokusuna sebep olabilir fakat bu geçici bir faktördür. Yara tamamen kapanınca sorun kendiliğinden ortadan kalkar.
Ağız kuruluğu ve yarı gömülü yarı sürmüş dişler ağız kokusuna sebep olabilir. Ağız kaynaklı problemlerin hepsi diş hekiminiz tarafından kolaylıkla çözülebilir. Ama bu problemin çözümün de hastanın iş birliği olmazsa olmazımızdır. Bazı durumlarda hastalar ağız kokusunun farkında olmayabilir. Hasta problemin farkında olmalı ve çözümü talep ediyor olmalıdır. Gerisini diş hekimiz halleder. İyi haftalar diliyorum.
Dt. Neriman Karakaş
E-mail : neriman@dissanatlariakademisi.com