Ateşli bebek, beziyle dolaşmalı

Ayşegül Aydoğan Atakan

Bebek sık sık kucağa alınırsa alışır! Yenidoğan bebek sarılık olunca sarı giydirilmeli! Bebek altı aylık doğarsa yaşar, sekiz aylık doğarsa yaşamaz! Ateşi varken üst üste giydirilmeli ki ateşini terleyip atsın! Bunun gibi daha birçok mit ya da hurafe bilgi, çocuk sahibi olanların ya da çocuk büyütenlerin kafasını karıştırmaya hatta pek çok bilinçli anne babayı dahi  etkilemeye devam ediyor.

Peki halk arasında dolaşan bu bilgilerin doğruları neler? Klinilk Bebek, Çocuk ve Genç Sağlığı Merkezi doktorları bir hafta boyunca çocuk bakımıyla ilgili pek çok yanlış bilginin yerine doğrularını anlatacak.   Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı Dr. Pınar Dayanıklı, ilk olarak bebeklerin yatırılma şekli, ateşli çocuğa yaklaşım ve bebeklerin dışarı çıkarılmasıyla ilgili mitlere yanıt verdi:  Ateşi varken sıkı giydirilmeli ki terleyip ateşini atsın! Ateş yükselme aşamasındayken, bebeğin elleri ayakları soğuk ve titrer vaziyetteyken ayaklarına çorap giydirilmesi ve ince bir şeyler giydirilmesi mantıklı. Ama bir kere ateş tavan yaptıktan sonra ateşe katkıda bulunacak her şeyi çıkartmak lazım. Battaniyelerle örtmenin falan hiçbir bilimsel tarafı yok. Ateşli çocuk her zaman sadece beziyle dolaşmalıdır.  Üstünü giydirmek tamamen duruma aykırı.

Çoğu kişi ateşi düşürmek için duş yaptırdığında çocuğun üşüttüğünü ve hasta olduğunu düşünerek gerçek olmayan şeyler iddia edebiliyorlar ama mutlaka çocuğun serinletilmesi gerekiyor. Ilık kompreslerle ya da duş altında hatta vücudu hafif nemliyken fan yardımıyla çocuk serinletilebilir. 40’ı çıkmadan bebek dışarı çıkarılmaz!  Doğumdan sonra anne dinlensin bebek de enfeksiyonlardan korunsun diye söylenmiş bir söz. Ama bebeği dışarıya çıkarmak için 40 gün beklemek gerekmiyor. İlk haftalarda önemli olan anne ve bebeğin emzirme rutinini oturtmasıdır. Daha ilk günlerde kendilerini sokağa atanlar bu rutinden çıkabilir, çünkü her zaman her yer emzirmek için uygun olmayabilir. Bu da bebeğin o anki ihtiyacını geciktirmeye, özellikle de emeceği ve sütü artıracağı dönemde fırsatların kaçmasına neden olabilir. O yüzden üç hafta kadar anne bebeğin evde kalması uygundur. Ama temiz hava almak için eğer önünden devamlı araba geçmiyorsa evin balkonuna, bahçesine çıkılabilir, kısa bir tur atılabilir.

Üç haftadan sonra kapalı alışveriş mekânları, sigara içilen yerler olmadığı sürece ağaçlı temiz oksijen alan bir yere gidilebilir. Kalabalık ev ortamları, partiler, çocuk doğum günleri bebeklerin gitmesi için uygun değildir. Bebek yüzüstü yatırılmalı! Sırtüstü yatırılırsa kusar boğulur! Son 15 - 20 yıldır tüm dünyada bebekleri sırt üstü yatırma kampanyaları yürütüldü. Ani bebek ölümlerinin çok irdelenmesi üzerine başta Avustralya, Amerika ve Avrupa olmak üzere bebeklerin sırt üstü uykuya bırakılması öneriliyor. Çalışmalar gösterdi ki yüzükoyun yatan, özellikle yumuşak yüzeylerde yatırılan çocuklarda uykuda ani ölümler görülüyor.  Ani bebek ölümleri en fazla ilk bir -iki ayda görülüyor.  Sırtüstü yatırma kampanyalarıyla ise ani bebek ölümleri yüzde 50 azaltıldı.

Güvenli uyku için;

* Bebek, hiç bir zaman yumuşak, gömülebileceği bir ortamda yatırılmamalı. Bebek yatağı orta sertlikte olmalı. Bebek, koltuk, divan gibi yerlerde de yatırılmamalı. Koltukta annenin de uyuduğu bir durumda bebek, yumuşak bir yere gömülebilir.
* Ortamın çok sıcak tutulması, bebeğin çok sıkı giydirilmesi bebeğin solunumunu olumsuz etkileyerek ani bebek ölümü riski yaratabilir. İdeal oda sıcaklığı 22 - 23 derecedir.
* Bebeğin üstüne örtü örtüleceği zaman örtü baş seviyesine çıkmamalı, göğüs hizasında olmalı ve yatağın altına sıkıca sıkıştırılmalıdır. Veya bir uyku tulumu ya da bir uyku giysisinin içinde yatırılabilir.
 * Klima bebek odadayken çalıştırılmamalı. Odada değilken çalıştırılmalı ve oda serinletilmeli. Ev içinde iki taraftan cam açıp doğal bir hava akımından da yararlanılabilir.
* Bebeğin yatağının içinde gömülebileceği, yüzünü yaslayabileceği yumuşak, içi dolgulu oyuncaklar ve ve yastık bulundurulmamalı. Hatta yatağın kenarını çevreleyen koruyucular da hafif sert ve ince olmalı.
* Yastık 1 - 1.5 yaşından sonra kullanılmaya başlanmalı. Bazen solunum yolu hastalıkları geçiren ya da çok kusan çocuklarda başı biraz yükseltmek gerektiğinde yatağı bütün olarak kaldırmak ya da çarşafın altında yükselti sağlayacak bir şey koyulabilir. Ama yatak içinde hareketli hiçbir şey olmamalı.
* Kenarları tül şeklinde olan yataklar tercih edilebilir. Yine yatağın kafes aralıklarının mesafeleri ne çok dar ne de çok geniş olmalı.