Anestezi nedir, anestezi yöntemleri nelerdir? Kaç tür anestezi var?

Genel olarak uzun sürecek olan ameliyatlarda ya da çok fazla ağrıları olan kişiler için kullanılan anestezinin geçmişi milattan önce 1200'lü yüzyıla kadar uzanmaktadır. Fakat bilimsel olarak kullanımı ise 19. yüzyılın ortalarında başlamıştır.

Anestezi Nedir, Anestezi Yöntemleri Nelerdir?

Anestezi Yunanca bir kelimedir ve duygusuzluk, hissizlik anlamını taşımaktadır. Modern tıpta anestezi, kişiye cerrahi müdahalenin konforlu ve sağlıklı bir şekilde uygulanmasını sağlayan duygusuzluk hali şeklinde tanımlanmaktadır. Anestezi, kişilerin ağrı duyguların ortadan kaldırır ve bilinç kaybını gerçekleştirir. Ameliyatın uygulanabilmesi kişilerde refleks kaybına neden olur. Ameliyatın uygulanacağı alana göre tüm bu bileşenlerin bazen birkaçı bazen ise hepsi uygulanarak anestezi çeşitleri sağlanır. Ağrı hissinin ortadan kaldırılması hastanın ameliyat olabilmesi için şarttır. Anestezinin en mühim özelliği geri dönüşlü olmasıdır.

Anestezi, bir cerrahi müdahale gerektiği zamanlarda kullanılmaktadır. Fakat bazı teşhis yöntemlerinde hasta olan kişilerin anestezi almaları gerekebilmektedir. Örneğin MR çektirirken kapalı ortam korkusu olan kişilere, derinliği kontrollü hafif uyku hali (sedasyon) yapılır. Çocuklarda ise tomografi ya da MR çekimlerinde, endoskopi, biyopsi gibi işlemlerde hareketsiz kalmalarını sağlamak için anestezi verilebilmektedir.

Anestezi, ilaçlar ile gerçekleştirilen geçici uyku halidir. Normal uyku halinden çok daha farklı ve komplikedir. Beyin organının çevresinden başlayarak aşağı doğru inmekte olan santral sinir sisteminin baskılanmasıdır.

Hastanın yaşına, sağlık durumuna, yapılacak olan ameliyata, tıbbi özelliklerine göre farklı anestezi yöntemleri uygulanabilmektedir. Bunlar genel olarak rejyonal anestezi yani bölgesel anestezi, genel anestezi ve lokal anestezi şeklinde sıralanabilir.

Kaç Tür Anestezi Var?

Sinir hücrelerinin baskılanmasında rol oynayan anestezi türleri lokal, genel, sedasyon ve bölgesel olmak üzere 4 farklı türde gerçekleştirilebilir.

Genel Anestezi: Damardan enjeksiyon ve solunum yoluyla uygulanabilmektedir. Solunum yolu ile verilen ilaçlar akciğerden kan dolaşımına karışır. Çoğu zaman her iki yöntemin birlikte kullanılması ile yapılan genel anestezi cerrahi müdahaleye karşı hastayı koruyan bir yöntemdir.

Genel anestezi yöntemi dengeli anestezi adı ile de bilinmektedir. Anestezi uzmanı ameliyat boyunca hastanın yanında kalarak kişinin sağlık durumunu izler. İlaç miktarlarını hastanın mevcut durumuna göre arttırır ya da azaltır. Hastaya verilen anesteziden dolayı kişi oldukça derin bir uyku haline girer ve cerrahi müdahalede hissedebilecek acıların ve ağrıların hiçbirini hissedemez. Daha sonrasında anestezist, kişiye kas gevşetici ilaç takviyesi yaparak hastayı entübe eder. Entübasyonun sayesinde kişi anestezi cihazına bağlanarak suni solunuma başlar. İşlem boyunca kişinin vücudundaki anestezi miktarı sürekli kontrol edilir.

Lokal Anestezi: Bu anestezi ile kişilerin sadece vücudunun istenilen bir bölgesini uyuşturmak mümkündür. Müdahale edilecek olan bölgeye, derinin altından anestezik maddeler enjekte edilir ve bu sayede sadece o bölgedeki sinirler etkisiz hale getirilir. Bu işlemde hastanın genel olarak bilinci açıktır fakat anestezi uygulanan bölgede acı ve ağrı hissi oluşmaz.

Bölgesel Anestezi: Genel olarak lokal anestezi ile birbirlerine benzemektedir. Fakat lokal anesteziye göre daha geniş bölgelerin uyuşturulması sağlanır. Üroloji, ortopedi ve doğum gibi ameliyat türlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.

Sedasyon: Kısaca uyku hali olarak adlandırılır. Ameliyat öncesinde hastaların endişelerinin azaltılması için uygulanır. Hasta ameliyata alınmadan önce vücuda damar yolundan bir ilaç enjekte edilir ve bu ilaç hastanın rahatlamasını ve heyecanını bastırmasını sağlar. Verilen ilacın miktarına göre kişi ameliyata girene kadar uyuya kalabilir.