06.11.2018 - 15:03 | Son Güncellenme:
Adet görememe durumu her kadının başına gelebilen bir durumdur. Ancak, adet yaşının geçmesi ve geç adet olma durumlarını yaşayan kadınlarda bu durum rahatsızlık verebiliyor. Bu noktada özellikle Amenore konusu birçok kişi tarafından merak edilen konular arasında yer alıyor. Adet görememe olarak adlandırılan amenore, iki şekilde karşımıza çıkıyor. Peki, amenore nedir, amenore belirtileri nelerdir, amenore nedenleri nelerdir, amenore nasıl tedavi edilir? İşte amonere hakkına tüm bilgiler...
Amenore nedir?
14 yaşına kadar ikincil seks karakterlerinin (meme büyümesi, koltuk altı ve kastıkta tüylenme) gelişmemesi veya ikincil seks karakterleri gelişmesine rağmen 16 yaşına rağmen ilk adetin görülmemesi veya normal adet gören kadında 3 siklus boyunca adet olmaması amenore olarak adlandırılır. Amenore'yi bu noktada ikiye ayrılır;14 yaşına gelmiş ve meme gelişimi veya pubik tüylenme gibi sekonder seks karekterleri gelişmemiş bir genç kızın henüz adetlerinin başlamaması primer amenore olarak adlandırılır. Eğer meme gelişimi ve pubik tüylenme başlamışsa primer amenore diyebilmek için beklenmesi gereken yaş sınırı 16'dır. Daha önce adet görmüş bir kadının 3 ay süreyle adetlerinin kesilmesine sekonder amenore denir.
Amenore belirtileri nelerdir?
-Adet peridyolarının olmaması,
-Sıcak basması,
-Erken gebelik semptomları,
-Androjen fazlalığı belirtileri (Androjen, her iki cinste de bulunan ve çoğunluğu böbrek üstü bezinin kabuk kısmınca salgılanan maddeye denir.)
-Galaktore (Göğüsten süt gelmesi.)
Amenore nedenleri nelerdir?
Amenore birçok sebepten dolayı ortaya çıkabilir. Primer amenore ve sekonder amenore nedenlerini ikiye ayırdık.
Sekonder amenore nedenleri:
- Gebelik (en sık nedendir)
- Emzirme
- Menopoz
- Doğum kontrol hapı alımı sonrası amenore
- Stres, depresyon
- Aşırı zayıflık, iyi beslenememe, anoreksia
- Hipofiz hastalığı: Hipofizin ablasyonu, Sheehan sendromu,
- Prolaktinoma (hiperprolaktinemi, süt hormonunun aşırı üretilmesi)
- Kontrol edilmemiş endokrinopatiler: Diyabet, hipotiroidizm ve hipertiroidizm
- Polikistik over hastalığı
- Kemoterapi
- Radyoterapi
- Rahim içi yapışıklık gelişmesi (Asherman sendromu)
- İlaç tedavisi: Sistemik steroidler, danazol, GnRh Analogları
- Prematür ovaryen yetmezlik, erken menopoz
- Sarkoidoz
- Hiperandrojenemi (Testesteron benzeri erkeklik hormonlarının artması)
- Prolaktinoma
Primer amenore nedenleri:
- Yapısal (konstitüsyonel) gecikme
- Turner sendromu (Gonadal disgeneziler): Fizyolojik dışında en sık nedendir.
- Hipotalamus ve hipofize ait patolojiler, tümörler
- İmperfore hymen (Kızlık zarında açıklık olmaması)
- Galaktozemi
- Transvers vajinal septum (Vajinada perde olması
- Vajina, serviks (rahim ağzı) veya rahmin doğuştan gelişmemiş olması (RKM-
(Mayer-Rokitansky-Kuster-Hauser sendromu, Müllerien agenezis)
- Testiküler feminizasyon (XY kromozomlu dişi dış görüntüsünde birey adet görememe şikayetiyle başvurur.)
- Langerhans hücreli histiyositoz (Hand Shüller Christian hastalığı)
- Radyoterapi (beyine)
- Kemoterapatik ilaçlar
- Ciddi beslenme bozukluğu, anoreksia
- Primer hipotiroidizö
- Cushing sendromu
- Kalmann sendromu
- Testiküler feminizasyon
Amenore nasıl tedavi edilir?
-Sekonder amenorenin en sık nedeni gebeliktir, bu nedenle öncelikle gebelik araştırılmalıdır. Gebelik yoksa tedavi sebebe yönelik düzenlenir. İyi beslenememe, aşırı zayıflık, stres, depresyon, aşırı egzersiz gibi nedenlerse öncelikle bu durumlar düzeltilmelidir.
-Eğer rahim (uterus), rahim ağzı (serviks) ya da vajen gibi organlarla ilgili bir anatomik bozukluk varsa buna düzeltmeye yönelik ameliyat gerçekleşebilir.
-Eğer beyindeki hipofiz bezinde aşırı prolaktin hormonu (süt hormonu) üretimine neden olan bir tümör varsa tedavi tümörün boyutuna göre ilaç tedavisi ya da ameliyat olabilir. r
-Yumurtlama bozukluğu (anovulasyon, polikistik over sendromu) gibi durumlarda östrojen ve progesteron hormonu içern ilaçlar, doğum kontrol hapları tedavide kullanılır.
Her şeyden önce bu konu hakkında uzman bir doktora danışmanızı öneririz.