22.04.2022 - 14:46 | Son Güncellenme:
Adet döngüleri genellikle, beraberinde çeşitli rahatsız edici semptomları da getirir. Premenstrüel sendrom (PMS), hafif kramp ve yorgunluk gibi yaygın sorunları kapsar, ancak semptomlar genellikle adet dönemi başladığında kaybolur.
Bazı durumlarda, daha ciddi adet sorunları da ortaya çıkabilir. Çok ağır veya çok hafif adet kanaması veya adet döngüsünün tamamen yokluğu, anormal adet döngüsüne neden olan başka sorunların belirtisi de olabilir.
“Normal” bir adet döngüsü her kadın için farklı belirtiler gösterir. Sizin için normal olan bir döngü başkası için anormal olabilir. Vücudunuzla uyum içinde kalmanız ve adet döngünüzde önemli bir değişiklik fark ederseniz doktora gitmeniz önemlidir. Yaşayabileceğiniz birkaç farklı adet sorunu bulunur.
Adet öncesi sendromu
PMS, döneminiz başlamadan bir ila iki hafta önce gerçekleşir. Bazı kadınlar çeşitli fiziksel ve duygusal semptomlar yaşarlar. Diğerleri çok az semptom yaşar, hatta hiç yaşamaz. PMS şişkinlik, sinirlilik, sırt ağrıları, baş ağrısı, göğüs ağrısı, akne, yeme isteği, aşırı yorgunluk, depresyon, endişe, stres, uykusuzluk, kabızlık, ishal ve hafif mide kramplarına neden olabilir.
Her ay farklı semptomlar yaşayabilirsiniz ve bu semptomların şiddeti de değişebilir. PMS rahatsız edicidir, ancak normal aktivitelerinizi engellemediği sürece genellikle endişe verici değildir.
Ağır dönemler
Bir diğer yaygın adet sorunu, ağır dönemdir. Menoraji olarak da adlandırılan ağır dönemler normalden daha fazla kanamanıza neden olur. Ayrıca, ortalama beş ila yedi günden daha uzun süre adet döneminiz olabilir. Menoraji çoğunlukla hormon seviyelerindeki, özellikle progesteron ve östrojendeki dengesizliklerden kaynaklanır.
Ağır veya düzensiz adet kanamasının diğer nedenleri ergenlik, vajinal enfeksiyonlar, serviks iltihabı, az aktif tiroid bezi (hipotiroidizm), kanserli olmayan rahim tümörleri (miyomlar), diyet veya egzersiz değişiklikleridir.
Eksik dönemler
Bazı durumlarda kadınlar adet görmeyebilir. Buna amenore denir. Birincil amenore, 16 yaşına kadar adet görmemenizdir. Bu, hipofiz beziyle ilgili bir sorundan, kadın üreme sisteminin doğuştan gelen bir kusurundan veya ergenlikteki gecikmeden kaynaklanabilir. İkincil amenore, altı ay veya daha uzun süre düzenli adet görmeyi bıraktığınızda ortaya çıkar.
Gençlerde birincil amenore ve ikincil amenorenin yaygın nedenleri iştahsızlık, aşırı aktif tiroid bezi (hipertiroidizm), yumurtalık kistleri, ani kilo alımı veya kaybı, doğum kontrolünü durdurmak ve gebeliktir.
Yetişkinler adet görmediğinde, yaygın görülen nedenler genellikle farklıdır. Bunlar erken yumurtalık yetmezliği, pelvik inflamatuar hastalık (üreme enfeksiyonu), doğum kontrolünü durdurmak, gebelik, emzirme ve menopozdur.
Adet gecikmesi hamile olduğunuz anlamına gelebilir. Hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, hamilelik testi yaptırmanız gerekebilir.
Ağrılı dönemler
Adet döneminiz normalden daha hafif veya daha ağır olmakla kalmaz, aynı zamanda ağrılı da olabilir. PMS sırasında kramplar normaldir, adetiniz başladığında ve rahminiz kasıldığında da ortaya çıkar. Bununla birlikte, bazı kadınlar dayanılmaz ağrı yaşarlar. Dismenore olarak da adlandırılan aşırı derecede ağrılı adet görme, altta yatan bir tıbbi sorunla bağlantılı olabilir. Bunlar arasında miyomlar, pelvik inflamatuar hastalık, rahim dışında anormal doku büyümesi (endometriozis) yer alır.
Nasıl teşhis edilir?
Adet problemlerini teşhis etmenin ilk adımı doktorunuzu görmektir. Doktorunuz belirtilerinizi ve bunları ne kadar süredir yaşadığınızı bilmek isteyecektir. Adet döngünüz, ne kadar düzenli olduğu ve yaşadığınız herhangi bir semptom hakkında notlarla hazırlıklı gelmenize yardımcı olabilir. Doktorunuz bu notları neyin anormal olduğunu anlamanıza yardımcı olması için kullanabilir.
Fizik muayeneye ek olarak, pelvik muayene yapılabilir. Pelvik muayene, üreme organlarınızı değerlendirmesine ve vajinanızın veya serviksinizin iltihaplı olup olmadığını belirlemesine olanak tanır. Kanser olasılığını veya altta yatan diğer koşulları ekarte etmek için bir Pap smear da yapılacaktır.
Kan testleri, hormonal dengesizliklerin adet sorunlarınıza neden olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilir.
Adet problemlerinizin kaynağını teşhis etmeye yardımcı olması için kullanabileceği diğer testler şunları içerir:
-Endometriyal biyopsi
-Histeroskopi
-Ultrason
Nasıl tedavi edilir?
Tedavi türü, adet döngünüzdeki sorunlara neyin neden olduğuna bağlı olacaktır. Doğum kontrol hapları, PMS semptomlarını hafifletebilir ve ağır akışları düzenleyebilir. Normal akıştan daha ağır veya daha hafif bir akış tiroid veya başka bir hormonal bozuklukla ilgiliyse, hormon replasmanına başladığınızda daha düzenlilik yaşayabilirsiniz.
Dismenore hormonla ilgili olabilir, ancak sorunu çözmek için daha fazla tıbbi tedaviye ihtiyacınız olabilir. Örneğin, pelvik inflamatuar hastalığı tedavi etmek için antibiyotikler kullanılır.
Periyotlar arasındaki düzensizlikler normaldir, bu nedenle ara sıra hafif veya yoğun akış genellikle endişelenecek bir durum değildir. Bununla birlikte, şiddetli ağrı veya kan pıhtıları ile ağır bir akış yaşarsanız, hemen bir doktora gitmelisiniz.