Türkan Şoray’ın makyaj kanunları

Seyhan Akıncı - Beyoğlu Sineması uzun bir aradan sonra yeniden kapılarını açmaya hazırlanıyor. Heyecan dorukta. Birazdan “Sevmek Zamanı”nı izleyeceğiz bu tarihi salonda. Az sonra heyecanımız daha da büyüyor, pembe ceketiyle Türkan Şoray giriyor salona. Bir yıldızın etkisine ilk kez şahit oluyorum. Etkileyici bakışlarıyla yine hayran bırakıyor kendine. Hâlâ çok güzel, hâlâ çok zarif... Sinemamızın Sultan’ı beyazperdede göründüğü ilk günden beri hayranlık uyandırmaya devam ediyor. Şimdi de her bir repliğini neredeyse ezbere bildiğimiz, saçından elbisesine her detayı hafızalarımıza kazınmış görüntüsüyle tüm dünyada viral olmuş durumda. TikTok ve Instagram’da onun 60’lar ve 70’ler makyaj stilini yapan fenomenlerin yarattığı etki kar topu gibi büyüyerek yayıldı. Uzak Doğu’dan Afrika’ya kadar “Turkish Delight Make Up” akımı sürüyor. Aralarında Danielle Marcan gibi güzellik influencer’larının yer aldığı isimler bu makyajın inceliklerini takipçileri ile paylaşıyor. Üstelik “Devlerin Aşkı” filminde Türkan Şoray’ın söylediği Sezen Aksu şarkısı “Kusura Bakma” eşliğinde...

Makyaj stiliyle tüm dünyada trend olan Türkan Şoray, Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Barış Erdoğan ve Türk Lokumu makyajını takipçileriyle paylaşan Ece Dinç bu trendi yorumladı. “Sevgili Türkan Şoray’la tanışma ve çalışma fırsatım oldu birkaç kez, aşırı heyecan vericiydi, aşırı sevdiğim yaşayan bir efsaneye dokunmuş olmak benim en kıymetli anılarımdandır. Bu arada söylemezsem olmaz kendi yüzünü o kadar iyi tanıyan ve kendi makyajını o kadar iyi yapabilen tanıdığım nadir insanlardandır,” diyen makyaj artisti Hamiyet Akpınar sorularımızı yanıtladı.

 - Türkan Şoray’ın 1960’lar ve ‘70’lerdeki film karelerinden ilham alan makyaj trendi deyim yerindeyse sosyal medyayı kasıp kavurdu. Bu ilgiyi neye bağlıyorsunuz?

Hamiyet Akpınar: 1960’lar ve 70’ler makyajı sektörde oldum olası ilgi uyandıran dönem makyajlarıdır, meslek hayatım boyunca birçok kez bu dönemlerden esinlenen makyajlar trend olmuştur, ben de severek uygulamışımdır. Ama bu kez çok farklı bir şekilde çıktı karşımıza, bir influencerın çok kıymetlimiz Türkan Şoray’dan ilham alması ile yaptığı makyaj aşırı ilgi görünce viral olup tüm sektöre yayıldı ve herkes Türkan Şoray makyajı yapıp paylaşmaya başladı. Sosyal medyada aşırı sevilen bu akım gündelik hayata trend olarak etki eder mi hep beraber göreceğiz.

- Pamela Anderson’ın galalara makyajsız gittiği, az çoktur’un yükselen trend kabul edildiği bir dönemde Türkan Şoray’ın gösterişli makyajını nereye koymak gerek?

Açık söylemem gerekirse uzun yıllardır moda-makyaj sektöründeyim, yıllar içinde gözlemlediğim şu oldu; bir dönem çok abartı makyaj modaysa arkasında daha sakin, doğal makyajlar trend olur, sonra ondan sıkılınır tekrar yoğun makyaj trendleri geri gelir, bu böyle sürer gider. Şunu da eklemek isterim, son yıllarda sektör ikiye bölündü, doğalcılar ve iddialı makyaj severler olarak. Dolayısı ile artık hem doğal sevenler hem de yoğun sevenler için trendler yaratılıyor.

- Moda koleksiyonlarında dönem dönem geçmiş trendlerin geri dönüşüne aşinayız. Makyajda da bundan söz edebilir miyiz?

Aslında tam da konu budur biliyor musunuz; dünyada tredlere yön veren moda devleri koleksiyonlarını çıkardıktan sonra esinlendikleri döneme göre makyaj ve saç referansları oluşturulur. Bu konu tamamen içiçe bir konudur, yani demem şu ki; eğer modada karşılığı yoksa bir dönem makyajı veya saçının trend olması zor, çünkü görünümü kıyafetle tamamlamak önemlidir yoksa retro değil demode görünürsünüz.

- Sonsuz ürün çeşitliliğinin olduğu günümüzde yaratıcı, ilham alınacak örnekler için neden geçmişe gidiyoruz?

Sanırım biraz kişisel zevklerle ilişkili, hangi sektörde ilerlediğiniz önemli değil, moda olur, makyaj olur, dekorasyon olur, mutlaka tarihini, geçmişte neler yapıldığını öğrenirsiniz, araştırırsınız ve etkilendiğiniz, size ilham veren dönemler olur ve bunu bazen tıpatıp, çoğunluka esinlenme olarak yaratımlarınıza yansıtırsınız. Veya belki de gerçekten yapılmamış bir tarz kalmamıştır.

- İnternetin henüz olmadığı yıllarda moda/makyaj dünyasındaki yenilikler nasıl keşfedilip takip ediliyordu? 

İnternet ve sosyal medyadan önce trendleri takip etme konusunda moda dergileri gerçekten en büyük kaynaklarımızdı, medyada görülen ünlü kişilerin stillerinden de çok etkilenirdi insanlar, bazen tek bir kişinin modaya yön verdiği olurdu.Hülya Avşar’ın kaşları, Ajda Pekkan’ın saç kesimi gibi.Sektörde güçlü modacı ve moda devi markalarının yaptığı defileler, kampanya çekimleri trendlere yön verirdi. Tabii tüm bunlar medya kanalları ile yayılırdı ve kitlelere ulaşırdı.

- Estetik uygulamaların yaygın olduğu günümüzde makyaj stilleri de bunu destekliyor mu? 

Makyaj stillerinden çok sosyal medya ve filtreleri bence estetiği en yaygınlaştıran unsur, filtrelerdeki badem göz, fındık burun, dolgun dudak, çıkık elmacık, keskin çene hattı herkesin güzellik algısıyla oynadı ve özellikle gençler o filtrelerdeki görünüme kavuşmak için estetik ve küçük müdahale dediğimiz uygulamalara yöneldi.

- Türkan Şoray makyajının olmazsa olmazlarını adım adım anlatabilir misiniz? Kendimize uyarlarken nelere dikkat etmeliyiz?

Türkan Şoray makyajında tabii ki en öne çıkan kısım göz makyajı, zaten efsane gözlerini ve bakışlarını daha da ön plana çıkartan kuyruklu eyeliner uygulaması oldukça belirgindir. Hem üst hem alt kirpik diplerine çekilen kuyruklu eyelinerı yoğun takma kirpikle tamamlayıp vurucu etkiyi artırmak şart. Takma kirpik bu göz makyajının kilit noktasıdır, hatta alt kirpiklere de kirpik takarak yoğunlaştırılır. Gözün içine sürülen beyaz kalem de hem gözün daha büyümesini sağlar, hem de göze yapılan çerçeveyi belirginleştirir.

Kaşlara da yüksek, yay gibi ve belirgin bir formda şekil verilir. Göz makyajında zaman zaman katlanma bölgesine derinlik veren gölgeler kullanılmış, bazen de çok pastel bir ton geçilip aydınlık bırakılmış. Ben her iki versiyonu da beğeniyorum.

Cilt makyajı oldukça minimal, aşırı yoğun bir fondoten görünüm yok ama göz altları bir hayli aydınlık  tutulmuş, allıkla pembelik vererek makyaja biraz masumiyet katılmış. Dudak makyajında farklı renkler kullanmış olsa da mutlaka dudak hatlarını belirginleştiren kalem kullanılmış, pembe ve gülkurusu ruj renkleri tercih edilmiş.

Ece Dinç: Aynı makyajları görmekten sıkılanlara çekici bir alternatif

Türkan Şoray makyajı Selen Mert’in (@nelestrem) bize ait spesifik bir makyajı akım hâline getirme niyetiyle yayılmaya başladı. Tutmasının sebebiyse gerçekten dramatik ve günümüz trendlerinden farklı, nostaljik olmasına rağmen göze taze gelen bir stil olmasından kaynaklı. Uzun süredir dudak ya da renk odaklı makyaj trendlerimiz oluyordu, göz makyajına has bir trend olması da onu ayırdı. Clean girl’ün trendlerden düştüğü periyoda çok güzel denk geldi.

Aslında makyajda minimal görünümün uzun süredir trend olması Türkan Şoray’ın dramatik makyajını çok akılda kalıcı hâle getirdi. Stil olarak da günümüz trendlerinden farklı olduğu için sürekli aynı makyajları görmekten sıkılmış izleyiciye dikkat çekici bir alternatif sundu. İçerik üreticileri de yine aynı sebepten akıma katılma konusunda daha heveslilerdi bence. Farklı bir şeyler yapmak istediler.

Türkan Şoray dışında Yeşilçam’da makyajı ve stiliyle ilham veren diğer isim Gülşen Bubikoğlu kesinlikle. Saç ve makyaj stiliyle dönemi içinde de biraz ayrılan bir isim bence. Göz makyajı biraz daha az kontrastlı, saçları o dönemin trendlerine kıyasla daha modern diyebileceğimiz doğal bir görünümde. Yüksek krepeler kullanmayı tercih etmemiş çoğunlukla. Bizim dönemimiz ile Yeşilçam’ın genel görünümleri arasında bir köprü gibi.

Prof. Dr. Barış Erdoğan: Nostalji pazarlama stratejisi oldu

Toplumsal belirsizlik dönemlerinde insanlar geçmişe dair güvenli ve tanıdık ögelere yönelme eğiliminde olur. 60’lar ve 70’ler özgürlük, renk ve estetik çeşitliliğin ön planda olduğu dönemlerdi. Gençler bugünlerde bu dönemlerin sunduğu neşeli ve özgürlükçü ruhu kendi hayatlarına dahil etmek istiyorlar. Bu nedenle retro kıyafetler ya da o döneme özgü makyaj stilleri özellikle Z kuşağı arasında rağbet görüyor. Diğer taraftan tüketim toplumunda nostalji bir pazarlama stratejisi olarak da kullanılıyor. Kozmetik markaları ikonik görünümleri yeniden piyasaya sürerek nostaljik hisleri ticarileştiriyorlar. Influencerlar da sosyal medya platformları üzerinden bu trendin pazarlamasını yapıyorlar.

Türkan Şoray: Gençlere tavsiyem doğal olmaları

Yüzümde bir tebessümle bu akımı keyifle takip ediyorum. Pek çok genç ve güzel kadın makyajlarımı uyguluyor. Ben o dönemde bu makyajları filmlerim için yapıyordum tabii. Gençlere tavsiyem, daha doğal olmaları; aslında bu kadar makyaja ihtiyaçları yok, çünkü hepsi zaten çok güzel.