Oscar 2020: Ne seninle ne sensiz…

Oscarlar ne zaman mükemmel olacak ve herkesi mutlu edecek?” Vanity Fair’ın bu sorusunun yanıtı “Her ödül gibi muhtemelen hiçbir zaman”. Yine de Oscar’lar “Ne zaman daha iyi olacak ve çeşitliliğe açık zihniyetteki sinemaseverlerin içine sinecek?” diye sorarsanız, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi, üye alımlarıyla beyaz erkek çoğunluğunun altındaki halıyı çektikçe diyebiliriz. Bu yıl henüz orada değiliz ama 2016’da alevlenen ve “Oscar’lar (gerçekten de!) çok beyaz”ı başlatan rezaletten birkaç adım yakın olduğumuz kesin.

Biraz istatistik: O günden bugüne Akademi yeni üyeleriyle kadınların oranını yüzde yedi artırdı. Beyazlar ise yüzde sekiz azaldı. Evet, küçük adımlarla. Etkisi olmadı mı? Elbette oldu.

Az biraz çeşitlilik

Önce iyi haberler. Bu değişim olmasa geçen yıl “Roma”, bu yıl “Parazit”in muhtemelen ana dallarda esamesi okunmayacaktı. Akademi üyelerinin pek sevmediğini bildiğimiz altyazılı, yani İngilizce olmayan, dünya sinemasının örneklerinden bahsediyoruz. “Parazit”in yönetmeni Bong Joon Ho’nun Altın Küreler’deki “Altyazıların birkaç santimetrelik engelini aşsanız, harika filmlerle tanışacaksınız” cümlesindeki engel biraz aşılmış durumda. Akademi, dünyanın tüm dillerine kucak açmış değil, ama kapı artık biraz daha aralık.

Altı dalda adaylık alan “Parazit”, Bong Joon Ho’ya Ang Lee’den sonra filmiyle En İyi Film dalında adaylık elde eden ikinci Asyalı yönetmen unvanını getirdi. Anlamı, utanç verici derecede geç de olsa az biraz çeşitlilik. Ama mucize beklenmesin: Sınırlar çok da aşılmayacak. “Parazit”in bu gece yüzde 99 alacağı En İyi Uluslararası Film Oscar’ına bir de En İyi Orijinal Senaryo eklenebilir.

“Tebrikler beyler”

Şimdi kötü haberler. Kadınlar hâlâ Akademi üyelerinin gündeminde erkeklerin çok gerisinde. Oscar adaylarını açıklayan oyuncu Issa Rae’nin yönetmen dalının erkek kulübünü anons ettikten sonraki buz gibi söylediği “Bu beylere tebrikler” cümlesi geçerli. Greta Gerwig’in En İyi Film dalında aday olan “Little Women”ında yeterince iyi (!) bir yönetmen olarak takdir edilmemesi, aslında buz dağının görünen parçası. Daha adil bir üye dağılımında, Gerwig’in yanı sıra mesela “The Farewell”le Lulu Wang, “Alev Almış Bir Genç Kadının Portresi”yle Celine Sciamma’nın adlarını zikrediyor olmalıydık. İdeal bir dünyada tabii.

Yirmi oyuncu adayı arasında Cynthia Erivo’nun (“Harriet”) beyaz olmayan tek aday olarak yaşadığı yalnızlık mecburi değildi. Örneğin “Parazit”, altı dalda aday olacak kadar şahaneyken kötü oyunculuklarını yönetmenlikle mi kapatmıştı? Hayır! Ancak filmin Koreli oyuncuları Song Kang Ho, Lee Sun Kyun ve Cho Yeo Jeong, Akademi’nin aklına (yeterince) gelmedi.

Oscarları hazır

Oyunculardan bahsetmişken aradan çıksın. “Judy”deki Judy Garland performansıyla Renée Zellweger’e ve Batman’ın azılı düşmanı Joker’in portresiyle Joaquin Phoenix’e şimdiden tebrikler.





Bol vakitleri vardı. Umarız, sınırlı dakikalarını teşekkürle doldurmadıkları, politik konuşmalarını akıcı şekilde hazırlamışlar; Matthew McConaughey’inki gibi “Ne demek istiyor?” dedirtmeyecek metinler kaleme almışlardır. Bu gece sabaha karşı dinleyeceğiz nasıl olsa. Diğer sekiz adaya da kameralar onlara kestiğinde takınacakları en içten tebrik ifadelerine çalışmak düşüyor.




Aynı kesinlikte olmasa da “Marriage Story”le Laura Dern ve “Once Upon a Time in Hollywood”la Brad Pitt de ödüle yakınlar. Onlar da hazırlıksız yakalanmayacaklar.

İbre Mendes’e döndü

Hollywood değişim rüzgârındayken erkek, maço, eski (mi?) güzel günlere özlemini “Bir Zamanlar... Hollywood’da”nın metnine yediren Quentin Tarantino, Akademi’nin beyaz erkeklerinin bilinçaltında yankı bulup adaylıklara boğuldu. Ama son kertede Brad Pitt ve teknik dallarla yetinip En İyi Film’e uzanmasa isabetli olabilir.

Son olarak En İyi Film’e gelirsek… Adaylar açıklandığında “Bir Zamanlar... Hollywood’da”, “1917” ve “The Irishman” arasında kıyasıya bir rekabet öngörülüyordu. Sezonun diğer ödülleri, namıdiğer Oscar’ın habercileri, ibrenin Sam Mendes’in tek plan gibi gözüken savaş filmi “1917”den yana döndüğüne işaret ediyor. An itibarıyla Mendes, hem En İyi Film hem En İyi Yönetmen Oscar’ına en yakın isim. Küçük bir bilgi: Mendes, eğer En İyi Yönetmen Ödülü’nü alırsa “Amerikan Güzeli”nden tam yirmi yıl sonra bu dalda ikinci heykelciğini toplamış olacak. Mendes’in sinemadaki kalıcılığını gösteren yuvarlak bir hesap. Birinci Dünya Savaşı’nın teknik açıdan takdir toplayan hikayesi “1917”nin zaferi gerçekleşirse, geçen yılın ‘beyaz kurtarıcı’ filmi “Yeşil Rehber”le yaşanan hayal kırıklığı seviyesinde mi olacak? Hayır. Demiştik, küçük adımlar…

Yine sunucusuz

Hatırlatmak gerekirse geçen yıl Akademi, sunucu olarak açıkladığı Kevin Hart’ın homofobik tweet’lerinin tepki çekmesinden sonra sunucusuz kalmış ve “Böyle de olabilir mi acaba?” diye bir deneme yapmıştı. Olabildiği görüldü. Hem reytingler yükseldi hem de aksaklık yaşanmadı. “Zaten yeterince eleştiriyle uğraşıyoruz, bari bu aradan çıksın” diye mi düşünüldü bilinmez ama sunucusuz törene bu yıl da devam.

Martin Scorsese’nin rüya projesi

Netflix’in Hollywood’un en sevilen insanlarından Martin Scorsese’nin rüya projelerinden “The Irishman”ın arkasında durup gerçekleşmesine vesile olması, romantik bir bakışla onlara şans getirdi. Adaylıklarda 20’yi tutturarak en çok adaylık alan stüdyoya dönüşmeleri
gözlerden kaçmasın. Geçen yılki “Roma” zaferinden de ötedeler bu yıl.

Johansson’ın yılı

Kariyerinin başında yapıştırılan etiketlere yüz vermeyip farklı rollerde kendisini bulan Scarlett Johansson, hem En İyi Kadın Oyuncu (“Marriage Story”) hem de En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (“Jojo Rabbit”) dalında aday olup, özel bir kulübe mensup oldu. Aynı yılda iki oyunculuk adaylığı alanlar kulübünde 12 kişicik var.