Meydan okumaların faturası ağır

Ege Doğaç Erdoğan - ede@milliyet.com.tr  / Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Massachusetts eyaletinde 14 yaşındaki bir erkek çocuğu “one chip challenge” (tek cips meydan okuması) için üretilen ekstra acı bir cipsi yedikten sonra hayatını kaybetti. Son zamanlarda internetteki meydan okumaların artık çığırından çıktığı gerçeğiyle bir kez daha karşılaşmış olduk.

“One chip challenge” Amerika’da Paqui markasının satışa sunduğu çok acı bir cipsi yemeyi ve yedikten sonra başka hiç bir şey yiyip içmemeyi içeren bir internet meydan okuması. Viral olan bu meydan okumayı deneyenler arasında ABD’li siyasetçi Alexandria Ocasio-Cortez, basketbol yıldızı Shaquille O’Neal’in yanı sıra Joel Embiid, Lil Yachty ve Sean Evans gibi ünlü isimler de yer alıyor. Her ne kadar bu meydan okumanın sadece yetişkinler tarafından gerekli önlemler alındıktan sonra yapılması hakkında uyarıda bulunulsa da çocukların da büyük ilgisini çekiyor. 2022 yılında Colorado’da bir okulda çok sayıda öğrenci bu yüzden hastaneye kaldırılmış ve cips bazı okullarda yasaklanmıştı. Son yaşanan olaydan sonra şirket ürünü internet sitesinden kaldırdı ve raflardaki cipslerin de toplanmasına karar verdi. Satın alanlara da ücret iadesi teklif edildi.

Ödül mü risk mi?

Özellikle sosyal medya kendimizi dış dünyaya bir nevi kanıtlamaya çalıştığımız bir mecra olduğu için bir meydan okumayı başardığımız video ve resimleri paylaşmanın çekiciliği büyük oluyor. Ülkemizde de belirli bir sürede ürünleri tüketildiğinde ödül vadeden restoranların reklamlarına rastlıyoruz. Bu tarz etkinlikler ilgi çeken pazarlama tekniği olarak görünse de sağlığımız açısından önemli riskler taşıyor. Konuyla ilgili iki uzman isimden görüşlerini aldık. Anlaşılan o ki vücudumuz bu tarz meydan okumalara heba edemeyeceğimiz kadar hassas. Sağlığımızı tehlikeye sokacak en ufak bir lokmayı yutmadan önce iki kere düşünmeliyiz.

Basketbol yıldızı Shaquille O’Neal acı cips yeme akımı “One chip challenge”a katılmıştı.

Aşırı yemeğin sonuçları

Aile Hekimliği Uzmanı Dr. Gözen Soğuksu, biberin acılık derecesinin içinde bulunan kapsaisin maddesinin oranıyla ilgili olduğunu söylüyor: “Kapsaisin ağrı kesici özelliğe sahip acı biberde bulunan bir maddedir. Ancak aşırı tüketildiğinde derideki ısı reseptörlerini etkileyerek sinir sistemine vücudun aşırı ısındığı uyarısını verir. Bunun etkisini azaltmak için vücutta birçok korunma mekanizması devreye girer. Sonuç olarak karın ağrısı, ishal, göğüs ağrısı, baş ağrısı, kusma, ödem gibi birçok istenmeyen etkiye neden olabilir.” Kim en çok ya da en kısa sürede yiyebilir formatındaki yarışmaların da şu şekilde etkileri olabileceğini ekliyor Soğuksu: “Midenin fazla miktarda yiyeceği alabilmek için kendi ölçüsünün çok üzerinde büyümesine neden olur. Bu aşırı büyüme diğer organlara baskı yapar. Böylece fazladan hormon, enzim üretilerek metabolizmaya alınan aşırı yiyecek sindirilmeye çalışılır. Midede fazladan üretilen hidroklorikasit yukarı çıkarak yemek borusuna zarar verir ve vücut alınan ekstra kaloriyi yakmak için çok çalışır. Kısa dönemde reflü, şişkinlik, uyku bozukluğu, baş dönmesine neden olurken uzun dönemde kanser ve kronik hastalıkların temelini oluşturur.”

‘Çağdaş yaşama, ‘Çağdaş yaşama, akla-bilime uygun değil’

İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuncay Filiz, felsefeye de ilgisiyle konuya holistik bir bakış açısı getiriyor: “Bedenimiz dengeli beslenmeye programlanmıştır. Karbonhidrat, protein ve yağları ölçülü olarak tüketmesi gereken varlıklarız. Bu kalitatif ve kantitatif beslenme için geçerlidir. Her şeyin aşırısı ya da tek taraflı alınması kimyamızı bozarak bizi ketoasidoz dediğimiz hayati tehlikesi olan bir duruma sokar. Bu tür yanlış tercihler bir çeşit kendi kendini zehirleme eylemidir. Ne açlık ne aşırılık ne meydan okuma… Bunların hiçbiri çağdaş yaşam tarzına/akla-bilime uygun değildir.”