Erken menopoz çocuğa engel değil!

Prof. Dr. Gökalp Öner - Herkese iyi pazarlar. Bu haftaki konumuz aslında tüm kadınlarımızı ilgilendiren bir konu. Birçok kişinin aklına menopoz dendiğinde ne gelir? Kadınların adetten kesilmesi ya da ateşlenme dediğinizi duyar gibiyim. En tıbbi açıklama ile menopoz ortalama 47 yaş sonrası kadınların yumurta sayılarının artık tükenmesi, buna bağlı olarak da adet görememe durumudur. Kadınlık hormonu denilen östrojen hormonu artık yumurtalıklarda üretilemez.  Bu üretilen hormonun artık üretilememesi özellikle 47 yaş sonrası kemik erimesi ve ateş basması gibi durumları da beraberinde getirir. Bunun dışında kabızlık görülebilir.

- Peki erken menopoz nedir?

 47 yaş sonrası görülen menopoz durumunu biz kadın doğum hekimleri genelde normal değerlendirirken, bazı kadınlarda maalesef menopoz durumunu bu yaş dönemi öncesinde de görülebiliyor. Her 100 kadından birinde bu vaka ile karşılaşılır. Özellikle 40 yaş öncesinde iki kere bakılan yumurta uyarıcı hormon olan FSH hormonunun 40’ın üzerinde olması durumu ile kadınlar erken menopoz durumu ile karşı karşıya kalır. Çünkü FSH hormonu yumurta rezervi azalması durumunda artış gösterir.

Kemoterapi etkileyebiliyor

- Neden erken menopoz?

4 En büyük faktör genetik faktördür. Eğer birinci derece kadın akrabalarda bu durum görülmüşse ya da görülüyorsa kişide erken menopoz görülmesi olasıdır.

4 Bunun dışında guatr öyküsü ve değeri bizim için çok kıymetlidir. Eğer hipotiroidi dediğimiz guatr bezinin yavaş çalışması ile eş zamanlı olarak yumurtalık rezervi de zarar görmüş olabilir.

4 Özellikle kemoterapi ve radyoterapi görmüş kadınlarda da erken menopoz durumu görülebilmektedir.

4 Erken menopozu tetikleyen en önemli faktörlerden birisi de stres, kaygı, korku, endişe, umutsuzluk, depresyondur. Bunlar vücutta en çok üretken organlara zarar verir. Kadındaki bu iki üretken organ da yumurtalık ve rahimdir.

- Nasıl teşhis edilir?

Yumurtalık rezerv durumunu gösteren AMH hormonu ve ultrason muayenesi ile yumurta rezervi hakkında bilgi sahibi olunabilir.

Bir yumurta da yeterli olur

- Erken menopozda çocuk sahibi olmak mümkün mü?

Her şey bir yumurta ile başlar. Normal yolla gebelik için her kadında olması gereken ortalama yumurta sayısının olmaması, muayene ve değer ile yumurta görememek bu kadınların ciddi bir tedavi planına uymasını gerektirir. Yumurta görülmediğinde ya da sayısal anlamda azlık tespit edildiğinde, yapılacak kişiye özel, aynı zamanda kaliteyi de artıran ilaç takviyelerinin yanında (ki bunlar çok büyük önem arz eder), hekimin yumurtalık dokusunu da eş zamanlı olarak ayrıntılı bir şekilde muayene etmesi gerekir. Çok yumurta olması şansı artırır ama bir yumurta da yeterlidir ve bir dünya değerindedir.

Kadın hastalar bu durumu yaşadıklarında öyle bir strese giriyorlar ki. Her şeyin bittiğini düşünüp ’Çocuk sahibi olamayacak mıyım?’ diye büyük bir umutsuzluğa düşüyorlar. Bunun için öncelikle ciddi bir planlama ve tedavi süreci gerekiyor. Bu durumu yaşamış ve anne olmuş yüzlerce, binlerce kadın mevcut.

- Erken menopoz tanılı bekâr kadınlar ne yapacak?

Bekâr kadınlar için çözüm; karından yumurta toplama işlemidir. Yaşla birlikte rezervin tamamen tükendiğini biliyoruz. Öyle bir durumda; ki eğer kadının kemoterapi veya radyoterapi alma durumu da varsa öncesinde ve bunun dışında ileride evlilikle birlikte çocuk düşünüyorsa, tedavisi planlanarak yumurta elde ediliyor ve toplama işlemi gerçekleştiriliyor. Eğer yumurta görülmüşse, az sayıda bile olsa yumurtası karından toplanabilir. Toplanan yumurtaları dondurulur ve saklanır.

PRP nedir?

Erken menopoz tanısı konulan, yumurta görülemeyen birçok kadına uygulanan PRP yöntemi ile yumurtalık dokusunda görülen minik, uyuyan yumurtalar uyandırılır. PRP kısaca, özel bir cihazla kadının kanından alınan büyüme hormonu ve yumurtalığı aktive eden proteinler yumurtalıklara enjekte edilmesi işlemidir.