'Mutlak dünya barışı hayaldir'

Kuzey İrlanda İttifak Partisi’nin 11 yıl boyunca liderliğini yapan, İrlanda Barış Süreci’nin gelişiminde, 1998 Belfast, Good Friday Anlaşması’nın müzakeresinde önemli rol oynayan ve bu çabaları nedeniyle 1996 yılında İngiltere Kraliçesi tarafından Lordlar Kamarası’na en genç üye sıfatıyla seçilen Prof. Dr. Lord John Alderdice Türkiye’ye geldi. Prof. Dr. Alderdice, Üsküdar Üniversitesi’nin davetlisi olarak geldiği İstanbul’da Milliyet’e özel açıklamalarda bulundu.

‘Savuşturmak zor’

Uluslararası ilişkiler alanında geliştirdiği projeler ve dünya barışına sunduğu eşsiz katkılardan ötürü Üsküdar Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanına layık görülen Oxford Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Lord John Alderdice’e göre Suriye’deki çatışmalar uzun yıllar daha devam edecek ve mutlak bir dünya barışı kesinlikle hayal.

“Ortadoğu’da kan akmaya devam edecek. Küresel güçler Suriye’yi bir savaş alanı olarak görüyor” diyen Alderdice’nin tespitleri şöyle: “Sahadaki çatışan gruplar aslında küresel aktörlerin temsilcileri. Güç gösterisi devam ettiği sürece barışın sağlanması çok zor. Şayet, ABD, Rusya, İsrail, İngiltere, Fransa ve diğer küresel oyuncular birlikte çalışmaya, ortak barışa yönelmezse Suriye ve bölgede savaş bitmez. Türkiye bu çatışmalar devam ettiği sürece ekonomik ve siyasal anlamda sıkıntı yaşamaya devam eder.”

Terör saldırılarına karşı, Türkiye’nin özellikle güney sınırlarında bölgesel işbirliklerine yönelmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Alderdice şu mesajları verdi: “İran, Irak, Suriye gibi sınırdaş ülkeler ile yapıcı bir ilişki kurmadan mevcut terör tehditlerini savuşturmanız çok güç. Türkiye’ye yönelik tehditler sınır ötesinden geliyor. Bütün bölge giderek daha kaotik ve şiddetli bir yer haline geliyor. Ayrıca, İsrail-Filistin mesele çok önemli. İsrail kaynaklı çatışmalar sona ermiyor. Korkarım ki iki devletli çözüm ölmüş durumda. İsrail, uygulanabilir iki devlet temelinde müzakere edilen bir barış anlaşmasına ne olursa olsun ilgi göstermiyor.

Ortadoğu’daki şiddet ve gerilim, insanları psikolojik olarak köktendinci akımlara yöneltiyor. Çünkü tehditler insanları normal olarak öfkeli hale getirirken, korkutuyor. İnsanlığın güvenlik arayışı içine girdiği dönemlerde muhafazakâr hatta köktenci düşünceler artışa geçiyor. Din sığınak liman haline geliyor. Korkan insan psikolojik açıdan dini kimliğe daha çok kendini adamaya başlıyor. Tek çare diyalog ve empati. Eğer terörizm ve siyasi güdümlü şiddete karşı ülkeler arası birliktelik sağlanırsa barışın kapısı aralanır. “

‘Barışın sigortası’

“Dünyayı barışa veya savaşa itebilecek kapasitesi olan belli başlı ülkeler var. Bu ülkelerin farklı ajandaları, farklı kapasiteleri ve farklı güç kaldıraçları var. Bu ülkeleri ısrarla bir araya getirmenin faydalı olduğunu düşünmüyorum. Savaş ve barış üzerinde önemli etkileri olan başka birçok ülke var.

Bana göre Fransa, Hindistan, Pakistan, İran, Suudi Arabistan, Türkiye ve Mısır’ın rolü çok önemli. Bu saydığım ülkeler barışın sigorta ve aracısı olabilir. Ancak itiraf etmeliyim ki mutlak bir Dünya barışı kesinlikle hayal. Herkesin anlaştığı bir noktaya asla gelmeyeceğiz.”

Avrupa Birliği parçalanacak

“AB çatırdıyor ve bir şekilde dengesizleşiyor. Bazı üyeler, önümüzdeki dönem üyelikten çıkartılacak. Bir noktadan sonra da birlik parçalanacak. Birleşik Krallık, Türkiye’nin AB’ye üyeliğini hep destekledi ancak diğer ülkeler bu duruma karşı çıktı. Birleşik Krallık AB’den ayrılıyor, dolayısı ile Türkiye’ye destek daha da etkisizleşecek. Değişimin dinamikleri de kendi başına çatışma zemini yaratıyor. Hatta önümüzdeki dönemde savaş ve çatışmaların çoğaldığı bir döneme gireceğiz.”