Son dönemin meşhur kelimesi goygoy nedir?
Dilimizi günden güne değişiyor, gelişiyor. Bazı kelimeler dilimize girerken bazı kelimeler de değişiklik yaşayabiliyor. Onlardan birisi de son dönemde sıklıkla kullanılan goygoydur. Uzun yıllar öncesine dayanan bir tarihi olan goygoya ve goygoyculuğa Molatik olduk bu defa. Goygoy nedir? Goygoycu kime denir?
Türkçenin tarihi binlerce yıllık birikimle geçmişten günümüze ulaştı. Orta Asya’dan taaa Adriyatik’e kadar Türkçenin konuşulduğu bir coğrafya mevcut. Bu uzun coğrafya haliyle Türkçenin farklılaşmasına da sebep oluyor. Diğer dillerle etkileşime giren dil, yeni sözcükleri bünyesine katmıştır haliyle. Onlardan birisi de goygoy. Evet, son dönemde başka sıklıkla kullandığımız goygoyun tarihi daha eskilere dayanıyor.
Çok başka anlamı var
Geçtiğimiz günlerde Mustafa B. Bozkurt’un podcast’lerini dinlerken karşıma çıktı goygoy kelimesi. Kendisi de konudan biraz bahsedince ilgimi çekti. Biz argoda ‘boş boş konuşan’lar için ‘goygoycu’ sözcüğünü kullanıyoruz. Ancak sözcüğün anlamı oldukça farklıymış, bunu öğrendim. Sizlerle de paylaşmak istedim.
Işınlanacağımız tarih Yeniçerilerin kaldırıldığı, 1826 yılından sonraki dönem olacak. Tam tarihi bilinmeyen bir dönemde ilk defa goygoycular ortaya çıktı. Şehzadebaşı semtindeki dini yapılarda kör, topal, engelli dervişler ağırlanırdı. Bu dervişler yanlarına aldıkları bir yardımcı ile sokaklara dağılır, tek kol hizasında, altışarlı gruplar halinde tek sıra şekilde dolaşırlardı.
Aşure yapıp dağıtıyorlardı
Bu merasim Muharrem ayında gerçekleşiyordu. İlahiler eşliğinde sokakta dolaşan bu gruplara da ‘goygoycu’ ya da ‘hoygoycu’ deniyordu. Söyledikleri ilahiler sonrası halk tarafından çeşitli erzaklar veriliyordu. Topladıkları erzaklarla aşure yaptırıp hem kendileri yiyor hem de halka dağıtıyorlardı. Yine aynı ayın onuncu günü olan Aşure Günü'ne kadar süren ve yılın sadece sekiz, on günü devam eden bu tür dilencilik, sadece eski İstanbul'a mahsus bir âdetti.
1909’da II. Meşrutiyet ilan edilince goygoyculuk ve diğer dilencilikler yasaklandı. Bu yüzden de goygoyculuk tarihe karıştı. Taa ki günümüze kadar… Artık çok farklı anlamda kullansak da yine de hayatımızda goygoycular…
