Köleliğin kaldırılması kutlamaları: Juneteenth

Amerikan İç Savaşı devam ederken, 22 Eylül 1862'de dönemin ABD başkanı Abraham Lincoln, 1 Ocak 1863 tarihi itibariyle Amerika Konfedere Devletleri'nde yaşayan siyahi kölelere özgürlük ilan eden başkanlık emri Özgürlük Bildirgesi'ni yayınladı. Birlik'in zayıf olduğu bölgelerde özgürlüğün sağlanması kolay olmadı. Örneğin Teksas, Özgürlük Bildirgesi kapsamına dahil edilmedi çünkü bu bölge, Birlik Kuvvetleri'nden coğrafi olarak izoleydi. Bu sebeple birçok köle sahibi, karardan etkilenmemek için Teksas'a taşındı. Amerikan İç Savaşı'nın bittiği 1865 yılında Teksas'taki köle sayısı, Abraham Lincoln'ün tüm çabalarına rağmen büyük oranda arttı.

19 Haziran 1985 tarihinde Teksas da Birlik Kuvvetleri'nin bölgeye ulaşmasıyla beraber Özgürlük Bildirgesi kapsamına girdi. Tümgeneral Gordon Granger, Teksas'ın Galveston kentinde 3 numaralı genel emri okudu:

"Birleşik Devletler yöneticisinin bildirgesi uyarınca Teksaslılar'a tüm kölelerin özgür olduğu duyurulur. Bu duyuru, eski efendiler ve köleler arasındaki mülk hakları ve kişisel hakların tam eşitliği ve eski efendiler ve köleler arasında şimdiye dek var olan bağlantının bundan böyle işveren ve paralı işçi olmasını kapsar. Azat edilmiş kölelerin mevcut evlerinde sakince kalması ve ücret karşılığı çalışması tavsiye edilir. Azat edilmiş kölelerin askeri garnizonlarda toplanmasına izin verilmeyeceği ve askeri garnizonda ya da herhangi bir yerde başıboş olmalarının desteklenmeyeceği taraflarına duyurulur."

Kararın duyurulmasından 1 yıl sonra resmi bir kutlama organize edildi. Bu kutlamaya İngilizce'de 'haziran' anlamına gelen 'june' ve '19'uncu' anlamına gelen 'nineteenth' kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşan 'Juneteenth' adı verildi. Juneteenth kutlamaları birkaç yıl yalnızca Teksas'la sınırlı kaldı. Resmi kutlamalar yavaş yavaş diğer eyaletlere yayıldı. 20'nci yüzyılda Juneteenth, ABD genelinde kutlanmaya başlandı. Martin Luther King Jr. suikastinin ardından destekçileri, ekonomik adalet sloganıyla başlayan Poor People's Campaign hareketini Washington'da sürdürdü.

Martin Luther King'in destekçileri tarafından sürdürülen hareket 19 Haziran'da 'Dayanışma Günü' adını aldı. Dayanışma Günü, ilk Juneteeth kutlamalarından 100 yıl sonra ortaya çıktı. Katılımcılar evlerine döndü ve şenlikleri beraberinde getirdi. Böylece Juneteenth kutlamaları ABD çapında popüler oldu. Vatandaşlık hakları hareketinin yanı sıra 20'nci yüzyılda Afrika'da Amerika'ya göç eden Afro-Amerikalılar, güneyli siyahi kültürlerden farklı özellikleri bir araya getiriyordu.

1940-1970 yılları arası 5 milyonda fazla Afro-Amerikalı Teksas'tan ayrıldı ve ülkenin kuzeyine, daha iyi iş bulabilme umuduyla göç etti. Göç edenler, Juneteenth kutlamalarının yayılmasına da ön ayak oldu. 1980'de Juneteenth, Teksas'ta resmi tatil ilan edildi.

Juneteenth kutlamalarının ilk yıllarında dua ve ibadetler yapılıyordu. Yeni kıyafetleri ile kutlamalara katılan insanlar bu şekilde özgür olduklarını simgeliyordu. Günümüzde Juneteenth, ABD'nin her yerinde çok farklı organizasyonlarla kutlanan bir gün haline geldi.

Juneteenth kutlamaları kapsamında aileler piknik, eğitici programlar, dualar ve vatandaşlık hakları konuşmaları için bir araya geliyor. Amerika kökenli bir hareket olmasına rağmen Juneteenth dünya çapında da ilgi görüyor.

Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu