Halil İnalcık hep hatırlanacak
Halil İnalcık son yüzyılın dünyadaki en önemli tarihçilerinden biri olmasının yanı sıra, çalışkanlığı ve yazdığı onlarca eserlerle anılacak. Aramızdan ayrılışın ikinci yılında bu büyük ismi anmak hepimizin borcu. Üretkenliği, çalışkanlığı ve entelektüel birikimiyle çağın en büyük isimlerinden biri olan Halil İnalcık hocayı özlemle anıyoruz.
İlkokul sıralarımdan itibaren tarih her zaman en sevdiğim ders oldu. Hayatımın o zamanki adıyla Yugoslavya’da geçen bölümünde, daha ikinci sınıftan itibaren Nazilerin Belgrad’ı savaş dahi ilan etmeden nasıl gaddarca bombaladıklarını öğrenerek başlamıştı bu alanla ilgim. Sınavlara çalışmanın ötesinde tarihi en büyük merak alanım olarak seçtikten sonra, kaçınılmaz olarak ekoller arasında buldum kendimi.
Annales Okulu olarak adlandırılan ve Marc Bloch, Lucien Febvre, Jacques le Goff, Fernand Braudel gibi büyük tarihçilerle bugünlere gelen ekol, tarihi okuyup anlamada benim için en özel isimler oldu. Annales Okulu nedir diye soranlar olabilir. Wikipedia tanımlarına girmeden Annales Okulu’nu tarihi, “ordular bir meydanda toplandı, savaştı ve filan taraf kazandı” sıkıcılığından çıkarıp çok boyutlu yönleriyle inceleyen bir ekol olarak özetlemek mümkün. Bu, size biraz İlber Ortaylı’yı hatırlattı değil mi? Evet, İlber Hoca’da da bu akımın etkisini yoğun olarak görmek mümkün.
İlber Ortaylı’dan bahsederken elbette hocanın da hocası, yani hocaların hocası hakkında da konuşmak şart. Halil İnalcık, uzun ömrüne sığdırdığı onlarca makale ve kitapla Türkiye ve dünyanın farklı yerlerinde pek çok tarihçinin yetişmesine, birçok konunun aydınlanmasına vesile oldu. Üstelik kendisi Annales Okulu formatında yazdıklarıyla tarihi "öcü" olmaktan çıkaran ilk isimlerden biridir.
25 Temmuz 2016’da aramızdan ayrılan Halil İnalcık, hayata veda ettiğinde neredeyse 100 yaşındaydı. Tarihçilerin Kutbu olarak bilinen Halil İnalcık’ı tükenmeyen enerjisi, araştırma tutkusu ve çalışma azmiyle hatırlayacağım. Başta Osmanlı tarihi olmak üzere pek çok konudaki bilgiyi ya doğrudan ondan öğrendim ya da bana yeni kapılar açtı.
Vefatından sonra Fatih Camii Haziresi’ne defnedilen Halil İnalcık’ın makaleleri, farklı yayınevleri tarafından kitaplaştırılmaya devam ediyor. Bundan sonra da Osmanlı tarihi, Cumhuriyet tarihi ve Batı tarihi konusunda yazılacak olan eserlerin kaynakça kısmında Halil İnalcık adını mutlaka görmeye devam edeceğiz. Bize bıraktığı o en büyük miras için minnettarız…
ihsan.dindar@milliyet.com.tr
https://instagram.com/ihsandinovski
