ABD ve Meksika sınırı nasıl belirlendi?
ABD'nin 45'inci başkanı Donald Trump'ın seçim kampanyası süresince yasadışı geçişleri önlemek için inşa ettireceğini söylediği Meksika Duvarı Projesi, şu günlerde rafa kaldırılmış gibi görünse de, nasıl sonuçlanacağı merak edilen vaatlerden biri. Peki ABD ve Meksika arasındaki sınır nasıl belirlendi?
1840'lı yıllarda birçok Amerikalı tarafından kabul gören, Amerikalı yerleşimcilere Amerika kıtasının Pasifik Okyanusu kıyısına kadar genişlemesinin mukadder olduğu ideolojisi olan Açık Kader'e (Manifest Destiny) rağmen ABD ve Meksika arasında gelecekte kurulacak olan sınır kaçınılmaz bir sonuçtu.
ABD ile Oregon'un ortak sahibi olduğu Birleşik Krallık, denklemin parçasıydı. Nüfuz sahibi bazı Amerikalılar, Meksika'dan Kaliforniya'nın kontrolünü alan Britanyalılar'ın ABD'nin Pasifik Okyanusu'na doğru genişlemesini durdurmayı hedeflediklerini söylüyordu. Birleşik Krallık'ın bölge üzerindeki hedefleri, ABD ve Birleşik Krallık'ın 49'uncu paralel üzerinde (günümüzdeki ABD ve Kanada sınırı) anlaşmaya varmasıyla beraber netlik kazandı. Anlaşmaya göre 49'uncu paralelin yer aldığı Pasifik Okyanusu'nun kuzeybatısındaki topraklar, ABD ve Birleşik Krallık arasında kalıcı sınır olarak kabul edilse de, dönemin ABD başkanı James K. Polk, ABD'nin sınırlarını genişletmeye kararlıydı.
1845'te ABD Kongresi, 1836'daki Teksas Devrimi ile fiili olarak Meksika'dan bağımsızlığını ilan eden Teksas Cumhuriyeti'nin ilhak edilmesini onayladı. Meksika en başından beri Teksas Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımamıştı. Bağımsızlık ve ilhak edilme arasında kalan Teksas'ı almak, ABD topraklarını batıya doğru genişletmek anlamına geliyordu. Teksas, topraklarını batıya doğru genişletmek isterken Meksika, Teksas Cumhuriyeti'ni tekrar topraklarına bağlamak istiyordu ve bu sebeple Teksas ve Meksika arasında hak iddiası mücadelesi başladı.
Teksas'ı tanımayı reddeden Meksika, 1819'da İspanya ve ABD arasında imzalanan Adams-Onis Antlaşması'nca belirlenen sınırları kabul ediyordu. ABD, Teksas'ı ilhak etti ve Meksika, ABD ile olan resmi diplomatik ilişkilerini kesti. ABD ve Meksika arasındaki sınırı belirlemek, Meksika'ya ait New Mexico ve Kaliforniya'nın ABD tarafından satın alınmasını önermek için ABD tarafından yapılan başarısız diplomatik girişimler, Meksika-Amerika Savaşı'nı tetikledi.
Meksika-Amerika Savaşı'nın sonucu olarak 1 milyon kilometrekarelik Teksas'ın ilhak edilmesi, 750 bin kilometrekarelik Oregon Ülkesi'nin paylaşımı ve Meksika'nın haklarından feragat etmesini konu alan Guadalupe Hidalgo Antlaşması imzalandı ve toplamda 1.4 milyon kilometrekarelik toprak parçası ABD'ye devredildi. Guadalupe Hidalgo Antlaşması sayesinde ABD, mevcut toprak parçasının üçte biri kadar yeni topraklar kazandı. Günümüzde ABD'nin Arizona eyaletinin güneyini ve New Mexico eyaletinin güneybatısını kapsayan 78 bin kilometrekarelik bölge, ABD tarafından Gadsden Mübayaası ile 10 milyon dolar karşılığında Meksika'dan satın alındı. Böylece günümüzdeki ABD ve Meksika sınırı belirlendi.
Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu