Sosyal medyada her gördüğümüze inanmak gerekiyor mu?
İnternet camiası bir derya. Ucu bucağı olmayan, her an her saniye yeni bilgi ile karşılaştığımız bir dünya. Sosyal medya da bu dünyanın en önemli parçası. Ancak sosyal medya dediğimiz bu olgu manipülasyon aracı olarak da kullanılabiliyor. Son olarak ‘Save the Dog’ kampanyası ile gördüğümüz bir aldatmaca. Peki, insanlar neden kolayca manipüle edilebiliyor? Molatik olduğumuz konu ‘Save the Dog’ özelinde sosyal medya manipülasyonu.
Hayatımızı artık sosyal medya aracılığıyla idame ettiriyoruz. ‘Kim ne yapmış, ne yemiş, nereye gitmiş, ne demiş’i sürekli sosyal medya mecralarından takip ediyoruz. Bu mecralar haliyle bizim dışımızda şirketlerin de ilgisini çekiyor. Nasıl çekmesin, bilinçsizce kullanımın yoğun olduğu bir mecrada istedikleri deneyi, reklamı yapabiliyorlar.
'Save the Dog' diyenler var ama…
Son olay ise birçok kişinin katılım gösterdiği ‘Save the Dog’ oldu. ‘Plant A Tree Co.’ isimli bir Instagram profili tarafından ortaya atılan Yulin Köpek Eti Yeme Festivali’ne dur de kampanyası kısa sürede insanların ilgisini çekmeyi başardı. Neden başaramasın? Sonuçta duyarlı insanlar çok fazlaydı.
Kampanya kısa şu şekildeydi, oluşturulan postu kişiler Instagram hikayelerinde paylaştıkları takdirde 0.01 dolarlık bir bağış yapmış olacaklardı. Haliyle kısa sürede birçok kişi paylaşım yapmaya başladı. Ben de bu süreçte onlarca kişinin bu postu hikayelerinde paylaştığını gördüm. Şüpheli bir durumun ortada olduğu kesindi çünkü.
Daha önce de 'duyar kasmış'
Twitter’da içeriklerin gerçekliğini araştıran Malumatfuruş hesabının yaptığı paylaşımla şüphelerimin gerçek olduğunu gördüm. Bahse konu olan hesap daha önce de bu tarz ‘duyar kasmış' kısa sürede de başarılı olmuştu. Black Lives Matter ve Avustralya’daki orman yangınlarında buna benzer işlere imza atmışlardı.
Bağış yaptıklarını söyleyen bu kurumun elinde herhangi bir belge ya da bilgi yok. Sadece ‘açıklama’ ve ‘post’lar ile bizlere bilgi veriyorlar. İkna edici bir kurum değil. Ayrıca diğer kampanyalarda da çelişkili ifadelerle iyice insanları şüphelendiriyor.
İnsanlar neden paylaşıyorlar?
‘Save the Dog’ kampanyasında da gördüğümüz gibi insanlar kısa sürede binlerce defa bu postu paylaştı. Ama neden? İnsanları bunu yapmaya sebep olan motivasyon nedir? Psikolojik açıdan bakacak olursak tamamen vicdanı rahatlatma hamlesi. ‘Oradaki canlılar için bir şey yaptım’ rahatlamasını sağlamak amacıyla bu paylaşımı yapıyorlar. Beş kuruş vermeden de bağış yapmış oluyorlar. Bundan daha iyi bir şey olabilir mi? Cebinden para çıkmadan para verip iyilik yapıyorsun. Bir nevi mental rahatlama sağlıyor insanlara.
Bu tarz paylaşımları yaparken iki hatta daha fazla düşünmemiz gerekiyor. Bir nevi sosyal deneye maruz kalabiliyoruz.
