Kar küresi nedir? Kar küresi nasıl yapılır?

Kar küresi camdan yapılmış bir küre içerisinde minyatür şekillerin bulunduğu ve salladıkça içerisinde beyaz taneciklerin kar gibi yağdığı küreye verilen addır. Kar küresinin içerisinde bulunan su, beyaz taneciklerin tıpkı kar gibi yavaş ve uzun sürede yere düşmesine yardımcı olur. Kar küresi içinde beyaz kar tanelerini hareket ettirmek için küre sallanır ve daha sonra düz bir tabana konulur. Müzik kutusu biçiminde yapılan kar küreleri de vardır. Kar küreleri dekorasyon amaçlı kullanılır.

Kar küresi kim tarafından ve ne zaman icat edilmiştir?

Kar küresinin ortaya çıkış zamanı tam olarak bilinmemektedir fakat Fransa'da 19'uncu yüzyılın başında oldukça popüler hale gelmiştir. Birkaç yıl sonra kağıt tutucu olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1878 yılında düzenlenen Paris Fuarı'nda da boy gösteren kar küresi 1879 itibari ile Avrupa'daki bazı şirketler tarafından üretilmeye başlanmıştır.

1889'da o dönem yeni yapılan Eyfel Kulesi'nin de içerisinde bulunduğu kar küresi modeli Uluslararası Paris Fuarı anısına üretilmiştir. Üretilen kar küresi Fransız Devrimi'nin yüzüncü yılına adanmıştır. İngiltere'de Victoria Devri'nda popüler hale gelen kar küresi 1920'li yılların başında ABD'de büyük ilgi görmeye başlamıştır. Kar küresi ABD'de bir çeşit koleksiyon ürünü olmuştur. O dönem üretilen kar kürelerinin büyük kısmı Amerika ve Almanya'da fabrikaları bulunan Atlas Crystal Works tarafından tasarlanmıştır.

Cerrahi ürünler üreten Avusturyalı Erwin Perzy 19'uncu yüzyılın sonunda Schneekugel adı verilen kar küresini icat eden ve ve ürünün patentini alan ilk kişi olarak akbul edilir. Perzy'nin kar küresi üretmedeki asıl amacı cerrahi operasyonlarda bir tür ışık görevi görmesiydi. Yansıtma amacıyla farklı maddelerden üretilen taneciklerle Schusterkugel adlı mumun verdiği gücü yoğunlaştırmayı denedikçe bu etki ona kar yağışını anımsattı. Perzy'nin bu şekilde kar küresi fikrini bulduğu söylenir. Perzy'nin yaptığı ilk kar küresinin içerisinde Mariazell Bazilikası bulunuyordu. Ürettiği kar kürelerine talep artınca Perzy erkek kardeşi Ludwig ile Viyana'da bir dükkan açtı. Perzy ailesi bu geleneği günümüzde bile devam ettiriyor.

ABD'de kar küresi ile ilgili ilk patent 1927 yılında Pensilvanyalı Joseph Garaja of Pittsburgh'a verilmiştir. 1940'lı yıllarda ülke genelinde kar küresi reklamcılık amacıyla kullanıldı.

Avrupa'da 1940 ve 1950'li yıllarda dini motifli kar küreleri Katolik mezhebi inancına sahip çocuklara hediye olarak veriliyordu. Kar küresi bazı ünlü filmlerde de görünmeye başladı. 1941 ABD yapımı film Yurttaş Kane'in ilk sahnesi de kar küresi ile başalr.

Daha önce camdan üretilen kar küresi 1950'li yıllar itibari ile plastikten üretilmeye başlandı. Günümüzde çok farklı şekillerde kar küreleri bulunuyor. Her ne kadar orijinal kar küreleri Avusturya'da üretiliyor olsa da Çin ve Hong Kong en büyük kar küresi üreticileridir.

Kar küresi nasıl üretilir? Kar küresinin içinde neler var?

Kar küresi kurşun cam, seramik bir figür ya da siyah döküm seramik tabandan üretilir. Kürenin içi su ile doldurulur ve mühürlenir. İçerisinde kar tanecikleri başlarda porselen, kemir parçacıkları, toz ya da talaştan imal ediliyordu. Kar küresi daha karmaşık bir yapı oldukça kürenin camı inceltilmiş ve içerisinde minyatür figür daha hafif hale gelmiştir. Kar tanecikleri bir dönem altın folyo ya da suda çözünmeyen sabundan üretilmiştir. Sağlık ve güvenlik sebebiyle günümüzde üretilen kar küresi plastikten imal edilir. İçerisindeki sıvı, su ve antifriz karışımı hafif bir yağ olan gliserin ve glikoldur. Gliserin ve glikol, kar taneciklerinin düşüş hızını da yavaşlatan bir etkiye sahiptir. Kar küresinin kırılması durumunda içerisindeki sıvı hayvanlar için tehlikeli olabilir.

Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu