Döviz kurları nasıl belirleniyor?

Yurt dışına seyahat edecekseniz, seyahat edeceğiniz ülkenin para birimine ihtiyacınız olacak. Kendi ülkenizin para birimini, seyahat edeceğiniz ülkenin para birimine dönüştürme işlemi uluslararası döviz kurları üzerinden hesaplanıyor. Döviz kurları sabit ya da dalgalı kur rejimi izliyor.

Sabit kur rejimini benimseyen para birimlerinin değerini belirlemek için altın ya da herhangi başka değerli bir metal standartı kullanıyor. Ölçü alınan değerin değer kaybetmesi ya da kazanmasına bağlı olarak para biriminin de değeri değişiyor.

Örneğin 1968 yılında ABD Hazine Bakanlığı altının ons üzerinden alış satış fiyatını 35 dolar olarak belirlemişti. Birçok ülke yerel para birimlerinin dolar karşısındakini değerini belirlerken, ABD Hazine Bakanlığı tarafından belirtilen altın ons fiyatını baz alıyor.

Dalgalı kur rejiminde ise yerel para biriminin fiyatı bir değer üzerinden belirlenmiyor. Günümüzde birçok ülkenin yerel para biriminin fiyatı dalgalı kur rejimi ile belirleniyor. Dalgalı kur rejimi, ülke hükümetinin ya da merkez bankasının aldığı ekonomik kararlarla yerel para biriminin olumlu ya da olumsuz olarak etkilendiği yöntemdir.

Dalgalı kur rejimi 1910'lu yıllardan sonra uygulanmaya başlandı. 1910'lu yıllara kadar uluslararası döviz kurlarının belirlenmesindeki tek yöntem, para biriminin altın karşısındaki değeriydi. 1930'lu yıllarda tıpkı 1910'lu yıllar öncesi uygulanan altın karşılığı değer sistemi benzeri bir standart getirildi. Bu sistem sayesinde tüm ülkeler yerel para birimlerinin değerini altın üzerinden değil, altın standartı olarak kabul edilen ABD doları ve İngiliz sterlini gibi döviz kurlarından hesaplıyordu. Uluslararası Para Fonu IMF, 1930'lu yıllarda geliştirilen sisteminin istikrarından sorumluydu. 1970'li yıllarda ABD, sabit kur rejimi uygulamasına son verdi ve IMF'nin döviz kuru istikrarı görevi de böylece son buldu.

Altın rezervlerinin daralması ABD'nin altın tabanlı kontrol standartını bırakmasıyla sonuçlandı ve uluslararası para sistemi dolar ve diğer döviz kurlarına endeksli belirlenmeye başlandı.

Hükümetler yerel para birimlerinin döviz kurları karşısındaki fiyat istikrarını, ithalatını azaltarak ve ihracatını artırarak sağlıyor. Hükümetler ayrıca yerel para birimlerini döviz kurları karşısında devalüe edebiliyor ve böylece diğer ülkelere para birimlerini satarak para biriminin statüsünü artırıyor. Dalgalı kur rejimi sayesinde ülkeler ticaret yapmaya teşvik ediliyor.

Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu