Asgari ücret nedir?
Aralık ayının gelmesiyle asgari ücretin belirlenmesi süreci de başlamış oldu. Milyonlarca kişi asgari ücretin ne kadar olacağını merak ediyor. Peki, asgari ücret nedir? Asgari ücret nasıl belirlenir? Ne zaman ve nasıl uygulanır?
Asgari ücret nedir?
Asgari ücret veya minimum ücret, işçilere bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür vb. gereksinimlerini günün fiyatları üzerinden en az düzeyde karşılamaya yetecek ücret. Asgari ücret günlük hesaplanır, aylık ödenir.
Asgari ücret nasıl belirlenir?
Asgari ücrete yönelik temel esaslar 01.08.2004 tarihli ve 25540 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Asgari Ücret Yönetmeliği’nde tanımlanmıştır. Bu yönetmelikte;
- Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
- Ücretin Belirlenmesine İlişkin İlke ve Esaslar
- Komisyonun Kuruluşu, Görev, Yetki ve Sorumluluğu
- Ücretin Yürürlüğü, İşverenin Sorumluluğu, İşçi ve İşveren Temsilcilerinde Aranan Nitelikler
başlıkları ile asgari ücrete dair tüm detaylara yer verilmiştir.
Asgari Ücret Yönetmeliği’ne buradan ulaşabilirsiniz.
Asgari ücret, Asgari Ücret Komisyonu tarafından belirlenir. Komisyon her yıl toplanarak belli kriterler çerçevesinde bir sonraki yılın asgari ücret tutarını belirler. Asgari Ücret Komisyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın tespit edeceği üyelerden birinin başkanlığında;
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü veya yardımcısı,
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya yardımcısı,
- Devlet İstatistik Enstitüsü Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı, (İşgücü, Hizmetler, Fiyat İstatistikleri ve İndeksler Dairesi Başkanlığı)
- Hazine Müsteşarlığı temsilcisi,
- Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından konu ile ilgili dairenin başkanı veya yetki vereceği bir görevli,
- Bünyesinde en çok işçiyi bulunduran en üst işçi kuruluşunun değişik işkolları için seçeceği beş temsilci,
- Bünyesinde en çok işvereni bulunduran işveren kuruluşunun değişik işkolları için seçeceği beş temsilciden, kurulur.
Komisyonun ne zaman toplanacağına dair net bir tarih bulunmamaktadır. Bakanlığın çağrısı ile, komisyon en az on üyenin katılımı ile toplanır. Oylamalar çoğunluk esasına göre yapılır. İki farklı seçeneğe eşit sayıda oy verilmesi halinde komisyon başkanının oy verdiği seçenek kabul edilir.
Komisyonun ücretin belirlenmesine ilişkin kararı kesindir. Ancak bu kararın toplanan bilgi ve belgelere dayandırılması zorunludur.
Ne zaman ve nasıl uygulanır?
Asgari ücretin en fazla 2 yılda bir güncellenmesi zorunludur. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı öncülüğünde ve Asgari Ücret Komisyonu’nca belirlenen yeni asgari ücret tutarı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girer. Yayınlandığı ayı takip eden aydan itibaren tüm işkolları ve işçiler için geçerli olur.
Asgari ücret bir işçiye verilebilecek en düşük ücreti ifade eder. Buna göre çalıştığı işkolu hangisi olursa olsun bir işçiye asgari ücretten daha düşük bir ücret ödenemez. İşçiyle yapılan iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmelerinde bu ifadenin aksine bir hüküm eklenemez. İşçilere yapılan ek ödemeler, sosyal yardımlar vb. sebebiyle asgari ücretten kesinti yapılamaz.