Ezel Akay haklı mı? Televizyon 5 yıl içinde bitecek mi?

İnternetin gelişmesi dijital içerik/video platformlarının güçlenmesine vesile oldu. Haliyle televizyon açısından olumsuz bir tablo oluştu. Yönetmen Ezel Akay, televizyonun geleceğine dair enteresan bir laf etmiş... Yönetmen Ezel Akay, İstanbul'da bir özel üniversitenin düzenlediği etkinliğe katılmış, öğrencilerle bir araya gelmiş. Tahmin edebileceğiniz gibi yönetmen, sinema-televizyon sektörünün geleceğine dair fikirlerini paylaşmış. Akay, Eğer televizyonlar, klasik reklam dışında gelir kaynağı bulmazsa dizilerin uzunluğu bu şekilde devam edecek. Televizyon, önümüzdeki 5 yıl içinde tamamen yeryüzünden silinecek. Sektör yeni formatlara geçecek. 24 saat aynı kanalı seyretme geleneği tamamen ortadan kalkacak demiş. Akay'ın söylediği şey yepyeni bir iddia değil tabii ki. Yakın zamanda televizyonun geleceğine dair pek çok kişi benzer fikre sahip. Çeşitli dijital içerik platformlarının yakaladığı başarı kaçınılmaz sondu. Akıllı telefonlar ile sosyal medyanın gelişmesi, beraberinde internet kullanıcılarına 'özgürlük' ve 'bireysellik' gibi katkılar sunmuştu. İnsanlara bir özgüven gelmişti. Ebru Gündeş'in şarkısındaki gibi Ben seçilmem, seçerim kafasıyla hareket etti herkes. İstediğimiz şarkıya, filme birkaç tıkla ulaşabilme ihtimali bile kullanıcıların kafadan benimseyeceği bir fikirdi. Nitekim böyle de oldu. Televizyondan internete geçişler artsa da şu an için televizyon hâlâ güçlü. Stresli geçen bir iş günü sonrasında insanların yapabileceği en kolay hareket kanepeye oturup televizyon izlemek sonuçta. Bu alışkanlık evet son dönemde sekteye uğrasa da yine de bir hayli popüler. Fakat bu yıllardır süren popülerlik, vazgeçilmezlik işlerin yakın zamanda değişebilme ihtimalini ortadan kaldırmıyor. Şayet dijital içerik platformları çok daha cazibeli bir hale gelirse işte o zaman odamızın baş köşesine koyduğumuz televizyon ekranları gerçekten de üzerine dantel örttüğümüz bir objeye dönüşecek. Ancak eski zamanlardan farklı olarak çok daha az işlevsel, çok daha fazla dekoratif objelere dönüşecekler. Yakın gelecekte 'Jet Sosyete'nin senaristi Gülse Birsel, radikal bir karar almış ve dizinin 3. sezonunun televizyonda değil de bir dijital içerik platformunda olacağını duyurmuştu. Korkmayın, veda etmedik, sadece farklı bir platformda yayınlanacak artık dizimiz diye duyurusunu yapmıştı. Son derece genç bir komedi yapan 'Jet Sosyete'yi, yükselen trend olan internet aracılığıyla izleyecek olmamız hem doğru bir karardı hem de yine beklenen bir hamleydi. Ezel Akay'ın düşüncesini daha keskin bir şekilde dile getirmesinde Gülse Birsel'in kararının da etkisinin çok olduğunu düşünüyorum. Ve Ezel Akay'ın açıklamasından sonra da televizyonun biçim değiştirmesinin önünün açılacağı da bence ortada olan bir gerçek. Radikal bir transfer gerekiyordu televizyondan internete. Ve Gülse Birsel gibi her daim genç, zeki ve başarılı işler üreten flaş bir ismin transferi bu transfer sürecini epey hızlandırmış durumda. Ancak... Bu noktada önemli bir detaya dikkat çekmek istiyorum. Youtube'un yükselişi 'youtuber'lar sayesinde oldu. Önce dünya genelinde başladı bu 'youtuber'lık trendi. Hemen akabinde yerli fenomenlerimize de kavuştuk. Televizyon kalıplarına uymadıkları için kendilerine ciddi anlamda bir izleyici kitlesi çekmişlerdi. Düşük maliyet, az eforla yakaladıkları popülerlikler ortada. Fakat tehlike çanları asıl onlar için çalıyor. Birçok fenomen eskisi kadar ilgi çekici değil artık. Üstelik de Kerimcan Durmaz'ın skandal paylaşımından sonra oldukça dezavantajlı konumdalar. Dolayısıyla televizyonun 5 yıl içinde muhakkak biçim değiştireceğini söylesek bile yeni sistem içinde Youtube fenomenlerinin de sanılanın aksine dezavantajlı olacaklarını düşünüyorum. İzleyiciler, tıpkı 'Jet Sosyete' gibi kaliteli işlere erişmek isteyecek internet üzerinden çünkü. Fenomenlerin altı boş geyikleri sadece günü kurtarıyor. O fenomenler arasında biraz daha 'klasik'e yönlenebilecek olanlar kendilerini kurtaracak maksimum. 'Klasiğe alternatif' olanların şimdiki kadar etkili olacaklarını pek düşünmüyorum. Bunun en büyük kanıtı da izleyicilerin artık onlara doyması ve -her ne kadar biraz Youtube algoritmasındaki değişimle alakalı olsa da- eskisi kadar fazla tıklanmamaları. Ki zaten doğru olan da televizyonun ve TV kültürünün ortadan kaybolması değil, mümkün mertebe çağın gerektirdiği yeniliklere uyum sağlayarak kendini güncellemesi. Dijitaldeki altı boş yeniliklerin sabun köpüğü olduğunu, asıl kültürün TV'de olduğunu hatırlarsak Televizyon ölüyor diye üzülmemize gerek kalmayacak. Klasik ve yeni birleştiğinde güçlü işler çıkıyor zaten ortaya. Sadece yeni olan 'demode' olma riskinde. Klasik olan da fazla nostaljik kaçıyor çünkü. Televizyonun yaşayacağı dönüşümün hem gerekli hem de TV için faydalı olacağına yürekten inanıyorum. İnternet ve internet izleyicisinin dışlandığı bir dünya düşünülemez. E televizyonun da alttan alması gerekecek... Müzik sektöründen örnek vereyim: 90'larda kaset patladı, 2000'lerin başında CD. Şu anda ne kaset kaldı ne de CD. Ama dinleyiciler erişmek istedikleri şarkılara erişebiliyor. Hem de istedikleri her an! Ve... O dönemki plak şirketleri hâlâ mevcut! 'Biçim' değişti sadece, hepsi bu. Atıyorum eskiden metrobüs kullanıyorsak şimdi metro kullanıyoruz gibi düşünmek lazım. TV kültürüne yine erişeceğiz ama atıyorum odamızı süsleyen dev TV ekranları olmayacak bu. Başka bir obje olacak. Ve içinde istediğimiz her şey olacak. Klasik anlayışla hareket eden kanallar olacak. Ama onlar da 'akış' içinde değil de Biz takdirinize sunuyoruz, siz dilediğiniz zaman izleyin diyecek sanki. Böylelikle kanallar yaşayacak. İzleyiciler de kıymetli zamanlarını harcamayan, kendilerine saygı duyan bu yeni anlayışı çok ama çok sevecek. Hem klasikten kopulmayacak hem de çağa ayak uydurulacak! Şimdiden heyecanlıyım televizyonun dönüşümüne... can.sisman@milliyet.com.tr