Deli-dahi Salvador Dali hakkında bilmediğiniz gerçekler
Bugün, 84 yaşında hayatını kaybeden İspanyol sanatçı ressam Salvador Dali'nin ölüm yıl dönümü. 20'nci yüzyılın en önemli sürrealist ressamlarından Dali'yi bu kez çalışmalarıyla değil, bütün dünyanın ilgisini çeken deli-dahi kişiliğiyle anmak istedik.
1
Deli-dahi Salvador Dali hakkında bilmediğiniz gerçekler
Bugün, 84 yaşında hayatını kaybeden İspanyol sanatçı ressam Salvador Dali'nin ölüm yıl dönümü. 20'nci yüzyılın en önemli sürrealist ressamlarından Dali'yi bu kez çalışmalarıyla değil, bütün dünyanın ilgisini çeken deli-dahi kişiliğiyle anmak istedik.
2
1- UYKUYLA UYANIKLIK ARASINDA YAŞIYORDU
Uykuya dalar dalmaz hemen uyanabileceği bir düzenek hazırlamıştı. Yattığı zaman elinde içinde anahtar bulunan küçük bir kase tutuyordu. Uykuya dalar dalmaz kolu düşünce anahtar da başına düşüyor, böylece uykuya dalma aşamasında hayal ettiği ilginç görüntüleri kaydedebiliyordu. Dali aynı zamanda "Paranoid Kritik" yöntemini de icat etmişti. Bu yöntemle kendisini bilerek mantıksız ve absürd önermeler yaparak paranoid bir ruh haline sokuyor, daha sonra duyguları tam olarak irrasyonel hale geldiğinde bu halet-i ruhiye içerisinde çizimlerini yapıyordu. Dünyanın gelmiş geçmiş en büyük ressamlarından biri olmanın yolu, bu sıfata denk benzersizlikte bir çalışma alışkanlığı olmadan mümkün olamazdı zaten.
3
2- SİZ KEDİ-KÖPEK BESLEYEDURUN...
Dali bir karıncayiyen sahibiydi. Normal insanlar köpeğini yürüyüşe çıkarırken Dali karıncayiyeni ile şehirde gayet normalmiş gibi tur atardı.Bu fotoğraf da 1969 yılında Paris Metrosu'ndan çıkarken çekildi.Bilimsel adı Leopardus pardalis olan karıncayiyen, genellikle Güney Amerika ve Orta Amerika’da yaşayan bir hayvan. Oldukça uzun bir kuyruğu var. Kuyruklarıyla beraber vücutlarının toplam uzunluğu 130 cm’yi bulabiliyor. 50’li yıllarda evde beslemesi moda olan bir kedi türüydü, Dali de bu modaya uydu. Dali'nin hayvanının adı "Babou"ydu, onu gittiği partilere bile götürüyordu.
4
3- DALİ'NİN HAYATINDAKİ TEK AŞKI: GALA
Dali, Gala’yla ilk tanıştığında baskın karakterinden etkilendi. Gala’ysa, ilgi isteyen ve resim yapabildiğini iddia eden bu genç züppeye pek dikkat etmedi önce. Ama sonra yeteneğini fark etti. Resim üstüne saatlerce konuştular, uzun yürüyüşler yaptılar ve birbirleri için yaratıldıklarına inandılar. Dali’nin ağzından büyük bir coşkuyla şu cümle döküldü: “Birbirimizden ayrılamayız!” Ve öyle de oldu. Gala kocasından ayrıldı, Dali'yle kaldı.Dali durmaksızın onu resmetti. Çok ilgisiz resimlerinde bile tablonun bir köşesinde Gala vardı. Gala ilham perisiydi. Güzel, baştan çıkarıcı, erotik, her türlü yeniliğe açık, bunun yanında enerjik, pratik ve ticaretten de anlayan bir kadın. İdeal bir çift: Ressam ve modeli, birbirleri için yaratılmış ve birbirlerini buldukları için de çok mutlu.Peki gerçekten öyle miydi? Birlikte olabilmek için Gala aslında çok sevdiği kocasından boşanmak zorundaydı ve kızını Paris’te bırakmak zorunda kalmıştı. Başlangıçta beş kuruş paraları yoktu ve tek besinleri aşklarıydı. Gala Dali'den on yaş büyüktü ve çılgın Dali’nin onu bir gün bırakıp gitme olasığı yüksekti. Bu büyük ve garip aşk, 1982 yılında Gala'nın ölümüyle son buldu. Dali bu ölümden sonra hayata küstü. Karısının gömüldüğü Pubol Kalesi'ne yakın bir yere yerleşti ve inzivaya çekildi.
5
4- TUHAF CİNSEL YÖNELİMLERİ VARDI
Gala ve Dali'nin spekülasyonlara açık bir cinsel yaşamları vardı. Dali’nin eşcinsel eğilimi, şair Garcia Lorca’yla cinsellik de içeren dostluğu, röntgenciliğe merakı, teşhirciliği...
Dali, anal seksi her şeye tercih ettiğini ve kendisini güzel bir popodan daha fazla heyecanlandıran bir şey olmadığını söylüyordu. Evet, Gala’nınki de en güzeliydi ona göre. Bütün bunlar, kimi biyografi yazarlarının Dali’yle Gala’nın hayatları boyunca her gün seviştiklerini, kimi biyografi yazarlarının da hayatları boyunca sadece bir kez birlikte olduklarını iddia etmelerine yol açtı. Kendi menisinin tadını çok seven Dali söz konusu olduğunda her iki iddia da doğru olabilirmiş gibi geliyor.
Dali, anal seksi her şeye tercih ettiğini ve kendisini güzel bir popodan daha fazla heyecanlandıran bir şey olmadığını söylüyordu. Evet, Gala’nınki de en güzeliydi ona göre. Bütün bunlar, kimi biyografi yazarlarının Dali’yle Gala’nın hayatları boyunca her gün seviştiklerini, kimi biyografi yazarlarının da hayatları boyunca sadece bir kez birlikte olduklarını iddia etmelerine yol açtı. Kendi menisinin tadını çok seven Dali söz konusu olduğunda her iki iddia da doğru olabilirmiş gibi geliyor.
6
5- GEÇEN YIL RESMİNDE YENİ BİR KEŞİF YAPILDI
Teksas'ta bir müzede sergilenen ve bugüne kadar ismi "La Femme Poisson" (Balık Kadın) olarak bilinen tablonun arka kısmında mikroskopik incelemeler yapıldı. Dali'nin ilk sergilemeden sonra tablonun arkasına yazdığı 'Balık Kadın' yazısını karalayarak 'Balık Adam' yazdığı ortaya çıktı. Southern Methodist Üniversitesi uzmanları, incelemelerden sonra tablonun gerçek isminin "L'Homme Poisson" (Balık Adam) olduğunu açıkladı.
7
6- PARKINSON HASTASIYDI
Bir ressam için en kötü hastalıklardan olan Parkinson hastasıydı. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu vardı.
8
7- İÇİNE ŞEYTAN GİRDİĞİNE İNANIYORDU
1947 yılında, üzerinde şeytan çıkarma ayini gerçekleştirmesi için bir rahip tuttu ve ona karşılığında kendi yaptığı bir çarmıh heykeli hediye etti.
9
8- ARA GÜLER İLE BULUŞTUĞUNDA...
Ara Güler anlatıyor: "Bir kız arkadaşım vardı. Meğer Dali onun vaftiz babasıymış. Beni aldı, götürdü. Bir gün dedim ki ben senin doğru dürüst resmini çekeceğim. 'Peki yarın çekeriz' dedi. Bir gittim, üç tane Fransız gazeteci. 'Dur ben onları salarım şimdi' dedi. Oturttu adamları karşısına, 'Söyleyin bakalım ziftin formülü nedir?' dedi. Üçü de bilemedi tabii. 'Hah işte. Ben bastonumu alır, ziftin içine batırır, dışarı çıkarırım, 250 bin dolar eder, bunu sen yaparsan deli derler. Şimdi git dediğimden ne anladıysan onu yaz' dedi, adamları gönderdi.”
10
9- ZEYNEP ORAL'IN KARŞISINA ÇIRILÇIPLAK ÇIKTI
Gazeteci Zeynep Oral, Dali'yle röportaj yapan gazetecilerden biri. O günü şöyle anlatıyor: "Paris'te İngiltere'ye gitmek için burs kazanmıştım. Bir lokantada yemek yiyorduk Fransız bir gazeteciyle. Kapı açıldı ve Dali, yanında hayvanı müthiş bir şov yaparak geldi. Biz de kalkmak üzereydik. Karşımdaki gazeteci 'ne isterdiniz' gibi bir şey sordu. 'Hayatta tek isteğim, Dali'yle röportaj yapmak' dedim... Garsonu çağırdı. Bir şey söyledi. Garson da Dali'nin masasına gitti... Biraz zaman geçtikten sonra Dali yanıma geldi. 'Buyrun emrinizdeyim. Benimle röportaj yapmak istiyormuşsunuz' dedi. Şaşırdım tabii, elim ayağım birbirine girdi. O halimi görünce, 'Tamam...' dedi; 'yarın otelime gelin konuşalım.'Lokantadan çıktım ama kafama dank etti. Ertesi gün İngiltere'ye gidiyorum. Lokantaya telefon ettim. Dali'yi istedim. 'Önemli bir işim çıktı. Bugün gelsem olur mu?' dedim. 'Peki...' dedi. '4'te gelin. Kral dairesinde kalıyorum' dedi. Otele gittim. Yukarı çıktım, uzun bir koridor, kral dairesi. Kapıyı çaldım, açıldı. Dali anadan doğma çıplak... Daha 19 yaşında filanım. Geri kaçarak koridoru koştum. Arkamdan seslendi. 'Röportaj istemiyor muydunuz?' diye. 'Ama...' dedim, 'istemiyorum...' 'Neden vazgeçtiniz' diye bağırdı bu kez. 'Çünkü çıplaksınız' dedim... O da 'Aaa! Özür dilerim giyinmeyi unutmuşum...' diye yanıtladı. Neyse gitti giyindi, kapıyı açtı, röportajı yaptık..."
11
10- YOKO ONO'YU 10 BİN DOLAR DOLANDIRDI
John Lennon'un eşi Yoko Ono, Dali'nin bıyığından kıllar almayı teklif etti bir gün, Dali de kabul etti.Yoko Ono’ya ot parçalarını ‘bıyığından kıllar’ diye kandırarak 10 bin dolara sattı.Dali Ono’nun cadı olduğunu ve bıyık kıllarını bir büyüde kullanacağını düşünüyordu. Bu nedenle kişisel bir şey göndermek istememişti.
12
11- GAYRIRESMİ KIZI ORTAYA ÇIKTI
2015 yılında Dali'nin gayri resmi kızı olduğunu iddia eden Pilar Abel adındaki bir kadın basının ilgi odağı oldu.59 yaşındaki Abel, miras hakkı olduğu gerekçesiyle dava açtı.Abel'in, annesinden her zaman "Baban Dali" sözünü duyduğu belirtilirken, Abel'in annesinin Dali ile kısa bir birliktelik yaşadıkları öne sürüldü.
13
12- AL PACINO'YU DALİ ROLÜNDE İZLEYECEKTİK AMA...
Dali’nin hayatını, eşiyle ilişkilerini dostu Stan Lauryssens’in gözünden aktaracağı açıklanan ama hiçbir zaman aktaramayan bir film projesi vardı. Yıllar önce çekileceği açıklanmıştı. Dali'yi usta aktör Al Pacino oynayacaktı. Gala rolünde ise Catherine Keener olacaktı. Yönetmenlik Andrew Niccol’ındı. Uzun hazırlık süreci geçiren bu film ne yazık ki hiçbir zaman çekilemedi.
14
