Uzakdoğu yemekleri nelerdir? Uzakdoğu mutfağı hakkında bilinmesi gerekenler

Uzakdoğu mutfağını Amerikalılar çok sevdi

Uzakdoğu mutfağının yayılması ABD'nin keşfine kadar uzun bir yolculuk. Asya kökenli yiyeceklerin dünyaya yayılmasının tarihi aslında sandığımızdan çok daha eski. Yeni ulaşım yollarının keşfedilmesiyle birlikte birçok insan da farklı ülkelerin yemek kültürlerini keşfetmeye başlamış. Uzakdoğu mutfağı ve Uzakdoğu yemeklerinin özellikle son 20 yıl içerisinde önlenemez yükselişi ve popülerleşmesinin başlangıcı 19'uncu yüzyıl ABD'sine dek uzanıyor.

1800'lü yıllarda Çin'in Kanton bölgesinden Amerika'ya giden göçmenler, gittikleri yerde küçük restoranlar açıyor. Burada sadece Çinliler için yemekler servis ediliyor, bu restoranlarda sadece Çinliler yemek yiyor. Yemeklerin Amerikalılar tarafından tercih edilmesi ise ancak 1920'leri buluyor. 1929 büyük ekonomik kriz, Dünya Ekonomik Bunalımı öncesinde farklı yemek arayışları içerisine giren genç şehirliler Çin yemeklerini egzotik ve sıra dışı buluyor. Dolayısıyla Amerika'da özellikle ilk etapta Çin mutfağı popülerleşmeye başlıyor.

Uzakdoğu yemekleri giderek yayılıyor

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ise Çin mutfağının haricinde Japon mutfağı da Amerikalılar tarafından keşfediliyor. Japon mutfağı, Amerika'daki Asya mutfağının popülerleşmesinde önemli bir yer teşkil ediyor. 1960'lara gelindiğinde Amerikalılar için Uzakdoğu mutfağı artık vazgeçilmez bir unsur haline dönüşüyor.

Amerikalılar, hızlı ve pratik yapılan Uzakdoğu mutfağını ve Uzakdoğu yemeklerini tercih ediyor. 1970'lerde bu kez devreye Tayland mutfağı dahil oluyor. Tayland mutfağının da tıpkı Çin mutfağı ve Japon mutfağı gibi pratik olması onun da hızlı bir şekilde Uzakdoğu mutfağı kategorisi altına girmesini sağlıyor ve Uzakdoğu mutfağının vazgeçilmez unsurlarından biri haline dönüşmesine yardımcı oluyor.

Uzakdoğu mutfağı ve yemekleri popüler kültür öğesi oldu

Özellikle 1990'lı yıllarda Türk mutfağı yurt dışında nasıl 'döner kebap' ile ya da İtalya pizza'sı ve makarnasıyla nasıl özdeşleşmişse Çin de noodle'la, Japonya da sushi ile özdeşleşiyor.

Amerika'daki birçok televizyon dizisinde ya da filminde fast food olarak noodle ve sushi gibi detaylar karşımıza çıkıyor. Filmlerdeki karakterlerin ellerinden noodle ya da sushi hiçbir zaman eksik olmuyor.

Asya mutfağı Türkiye'de daha pahalı

Türkiye'de Uzakdoğu mutfağının popülerleşmeye başlaması ise ancak 2000'li yılların başından itibaren gerçekleşiyor. Son 15-20 yıl içerisinde özellikle büyük şehirlerde çeşitli Çin lokantaları ya da Sushi satan markalar popülerleşmeye, adlarını duyurmaya başlıyor. Şu anda Uzakdoğu mutfağının Türkiye'de de oldukça ilgilisi, takipçisi bulunuyor.

Amerika'daki kadar rağbet görmese de Türkiye'de de meraklısına özel Uzakdoğu restoranları sıklıkla karşımıza çıkıyor. Avrupa ülkeleri ise Türkiye'ye nazaran Uzakdoğu mutfağına çok daha ilgili. Macaristan'dan Hollanda'ya pek çok ülkenin süpermarketlerinde sushi için kullanılan pirinçten tutun da chopstick'lere kadar pek çok şeyi satın alabilmeniz, evinizde tek başınıza sushi yapabilmeniz mümkün. Türkiye'de ise bu seçenek ancak ve ancak büyük süpermarketlerde mümkün.

Lezzetli ve sağlıklı oldukları için tercih ediliyor

Asya yemeklerinin yaygınlaşması ve popülerleşmesindeki en büyük etkenlerden biri de hem lezzetli olması ve hızlı bir şekilde tüketilmesi ama bunlardan da daha önemlisi bir hamburgerden ya da bir hot dog yani sosisliden çok daha sağlıklı olması.

Özellikle son yıllarda organik besinler tüketen insanların sayısında artış söz konusu. İnsanlar yağlı ve tuzlu besinler tüketmek yerine Uzakdoğu mutfağındaki besinleri tüketmeye yönelik bir talepte bulunmaya başladı. Japon mutfağı bu konuda Çin, Kore, Tayland gibi diğer Asya mutfaklarına göre daha pratik olması bakımından çok daha avantajlı bir konumda.

SUSHI

Peki hangi Uzakdoğu yemeklerini muhakkak bilmemiz gerekiyor? derseniz şayet ilk anahtar kelime elbette sushi... Sushi sadece Japon mutfağının değil aynı zamanda Uzakdoğu mutfağının da olmazsa olmazlarından biri. Bazı yiyecekler vardır ki anavatanından çok yabancı ülkelerde rağbet görür, ilgi uyandırır. Ancak sushi için bunları söylememiz mümkün değil. Çünkü sushi gereken anavatanı Japonya'da gerekse dünyanın geri kalanında oldukça fazla seviliyor ve rağbet görüyor. Yalnız sushi konusunda mutlaka değinmemiz gereken bir şey var, o da Türkiye'de gerçekten iyi bir sushi yemek istiyorsanız paraya kıymanız gerekiyor. Sushi alternatifi her geçen gün arttığı için dolayısıyla artık kaliteli sushi için biraz daha fazla meblağ ödemeniz gerekiyor. Sushi her ülkede farklı yorumlara sahip. Örneğin Amerika'da sushi olarak en çok tüketilen çeşit California roll. California roll Türkiye'de oldukça sevilen bir sushi çeşidi. İçerisinde avokado bile olan California roll tahmin edeceğiniz üzere Amerikalılar için yapılmış, türetilmiş özel bir sushi çeşidi. Japonya'da California roll'den bahsedemezsiniz, Japonya'daki sushi türleri çok daha farklı. Japonya'daki sushi'leri ABD ya da Türkiye'de bulabilmek de elbette pek mümkün değil.

Zencefil turşusu ve wasabi ise tıpkı Türk mutfağındaki turşu ve kırmızı biber gibi olmazsa olmazlardan biri. Soya sosu gibi olmazsa olmaz detaylardan biri olan zencefil turşusunun tadı her ne kadar çamaşır suyuna benzetilse de aslında özel bir amaç içeriyor. Bir sushi çeşidini yedikten sonra ağzınızdaki tadın sıfırlanması ve ağzınıza atacağınız diğer sushi'nin tadını alabilmeniz için zencefil turşusunu yiyorsunuz. Yani bir işlevi var. Wasabi ise ABD'de soya sosu içerisine karıştırılıyor. Ancak bu Japonya'da yapılması tercih edilmeyen bir hareket. Japonlar sushi'nin üzerine çok az wasabi ekleyip tüketmeyi tercih ediyor. Sushi konusunda bir diğer önemli unsur da pirincin soya sosuyla temas etmemesine özen göstermek. Birçok insan sushi'yi soya sosuna batırırken pirinçli kısma denk getirmek için belki de özel bir çaba gösteriyor, ancak Japonlar sushi'deki siyah gözüken yosunlu kısmın soya sosuna batırılmasının daha doğru olduğunu belirtiyor. Yeşil çay ise sushi restoranlarında muhakkak olması gereken bir içecek. Türkiye'de sağlık açısından faydalı olduğu için meraklısının tükettiği yeşil çay, Japonya'da bütün restoranlarda içecek olarak tüketiliyor. Yani kola ya da başka bir içecekten ziyade sushi'yi yeşil çayla tüketmek gerekiyor.

KÖRİ SOSLU TAVUK

Köri ve köri soslu tavuğa son yıllarda Türk mutfağında da yer veriliyor. Körinin dünya mutfağındaki yeri ise Portekizli kaşif Macellan'a kadar uzanıyor. Köri baharatının tıpkı bir krema gibi yan ürünlerle karıştırılıp haşlanmış veya kızarmış tavuğa yedirildiği bu yemek özellikle Asya mutfağında kendine çok sık yer buluyor.

Asya mutfağında çok sayıda köri soslu tavuk çeşidine yer veriliyor. Tabii her ülkenin farklı yorumlamaları da mevcut. Taylandlılar köriye zencefil ve Hindistan cevizi de eklemeyi tercih ediyor.

SOYA FİLİZLERİ

Soya filizleri, sağlık açısından ne kadar faydalı ve besleyici olduğunun ortaya çıkmasından sonra popülerleşmeye başladı. Soya filizleri aslında Çin mutfağında binlerce yıldır kullanılmış.

İçerdiği B ve C vitaminleri sayesinde sağlıklı besinler tüketmek isteyenler için önemli bir tercih sebebi. Kolayca yetiştirilebilen soya filizleri Uzakdoğu mutfağında neredeyse her yemeğe ekleniyor. Ancak en çok noodle ve salataya ekleniliyor.

EDAMAME

Fasulye ailesi söz konusu Asya mutfağı olduğunda özellikle tercih ediliyor. 'Edamame' cinsi fasulye ise protein açısından zengin olması sayesinde bir adım daha öne çıkıyor. Geç keşfedilen Asya yiyeceklerinden biri olan edamame son yıllarda Türkiye'de de popüler olmaya başladı. Birçok Japon restoranında atıştırmalık olarak edamame tercih edilmeye başlandı.

Çinlilerin 19'uncu yüzyıl başından beri mutfaklarında yer verdiği edamamenin popülerleşmesi Amerikalılar sayesinde oluyor. Ancak elbette çok yakın bir dönemden bahsediyoruz. Amerikalıların edamameyi yiyecek olarak tüketmeye başlamaları 1980'leri buluyor. 1990'lı yıllarda Amerika'da yükselişe geçen obezite hastalığı neticesinde kolestrollerin yükselmesi de vegan ya da vejetaryen olanların sayısının artmasına ve dolayısıyla edamamenin özellikle vejetaryen tarafından bir numaralı tercih olarak seçilmesini sağlıyor.

PEKİN ÖRDEĞİ

Pekin ördeği dünya genelinde en yaygın olan ördek yemeği türü. Türkiye'deki Uzakdoğu restoranlarında da Pekin ördeğine rastlamanız mümkün. Bu yemeğin adı olarak Pekin Ördeği denmesinin sebebi ise hem bu şehirde yetişen özel bir ördekten yapılması hem de şehre özgü bir pişirme usulünün olması.

Çin mutfağında binlerce yıldır yer alsa Pekin ördeği sanılanın aksine aslında yeni bir uluş. Küçük ördekler Pekin'deki su kanallarının çevresindeki tahıllarla beslenmeye başlıyor ve irileşiyorlar. Dolayısıyla tadları da değişime uğruyor ve böylelikle 'Pekin ördeği' olarak özel bir tür olarak adlandırılıyorlar. Ancak şunu da belirtmek gerekiyor, Türkiye'de ucuza Pekin ördeğini tüketmeniz pek de mümkün değil.

NOODLE

Noodle, Asya mutfağının belki de en popüler yemeği denilebilir. Popülerlik konusunda sushi ile rekabet halinde olsa da noodle'ın şansı daha erişilebilir ve daha ucuz olması sayesinde biraz daha fazla. Noodle çeşitlerinin binlerce yıldır Çin'de tüketildiğine yer veriliyor. Bazı araştırmacılara göre 13'üncü yüzyılda Çin ve çevresine seyahat eden Marco Polo, dönüşte vatanına bu noodle'lardan getirmiş ve böylece İtalya da uzun ince erişte ile tanışmış. Böylelikle de noodle, spagetti haline getirilmiş.

Söz konusu makarna olduğunda elbette Türk mutfağında akan sular duruyor. Makarnayı seviyoruz. Makarnayı sevdiğimiz için de Uzakdoğu mutfağından bize en yakın seçenek elbette noodle. Noodle, içine tavuk, sebze ve soya filizleri de ekleyerek tüketiliyor, muhakkak soya sosu ekleniyor. Hızlıca pişmesi ve makarnaya yakın olsa da ondan daha farklı bir lezzete sahip olması da tercih sebepleri arasında yer alıyor.

RAMEN

Aslında noodle'ın bir türü olan ramen Japonya'ya 1920'lerde Çin'den gelmiş. Ramen kelimesinin anlamının Çincede 'el yapımı noodle' olduğu düşünülüyor. Savaş dönemlerinde Çin'in pek çok ülkesinden evlerine geri dönen Japon askerleri, ülkelerinde ramen restoranları açmaya başlamış. Yoğun bir taleple karşılaşılmış çünkü o dönemde Japonya'da ciddi bir yiyecek sıkıntı yaşanmıyormuş. Japon yemek üreticisi Momofuku Ando ise rameni ilk kez hazır olarak satan kişi olarak yemeğin Amerika'da popüler olmasını sağlamış.

Lezzetli ve ucuz olması sayesinde kolayca hazırlanan yemek Çin'de halen daha farklı tekniklerle yapılıyor. Buğday unundan yapılmış noodle çeşitleri ile bazı değişik eklerle katılaştırılıyor. Bu teknik noodle'a uçuk sarı bir renk de katıyor. Ramen, noodle türlerinin bazı sebzeler ve etle pişirilmesi şeklinde yapılıyor. Ancak hangi sebzelerin ramende yer alacağı çeşitlilik gösterebiliyor.