Plüton'un kumul yüzeyinin katı metandan oluştuğu keşfedildi

NASA'nın New Horizons uzay aracı, 2015'te cüce gezegen Plüton'un yakınından geçerken tüm dünyaya Plüton'un kalbi fotoğrafını göndermişti. O dönem bu fotoğraf gündemin ilk sıralarındaki konulardan birisiydi.

New Horizons'un Plüton hakkında yaptığı keşiflerden birisi de, gezegen yüzeyinin kum taneleriyle örtülü olduğuydu.

New Horizons'un çektiği fotoğraflar üzerinde araştırma yapan bilim insanları, Plüton'un yüzeyinde kum tanelerinin kaynağının, gezegendeki donmuş dağlardan esen katı metan sebebiyle oluştuğunu açığa çıkardı.

Dünya atmosferinin yüzde 0.001'i kadar kalın atmosfere sahip Plüton'da bulunan kum taneleri, Dünya, Mars, Venüs, Titan ve 67p kuyruklu yıldızı gibi kayalık gök cisimlerinde bulunuyor.

Plymouth Üniversitesi'nde fiziki coğrafya eğitmeni olarak görev yapan Dr. Matt Telfer, Güneş Sistemi içerisinde atmosferi bulunan her kayalık gök cisminde kum tanelerinin yer aldığını fakat Plüton'da kum tanelerine rastlamayı ummadıklarını söyledi.

Son derece ince atmosfere sahip cüce gezegende, yüzey ısısı -230 C civarında olmasına rağmen kum taneleri bulunuyor.

Cüce gezegen Plüton'un yer çekim kuvveti Dünya'nın on ikide biri kadar. Gezegende son derece ince bir atmosfer, aşırı soğuk hava ısısı, yüksek oranda nitrojen, karbonmonoksit, su ve metan buzu bulunuyor.

Dr. Telfer, Almanyalı ve ABDli iş arkadaşlarıyla beraber gezegen üzerinde 357 adet donmuş tepe tespit etti. Ekibin keşifleri arasında Sputnik Planitia adı verilen büyük çaplı düz bir ova ve bu bölgede meydana gelen sert rüzgarlar da bulunuyor.

Keşfi yapılan rüzgar akımının, gezegen üzerinde kum yapısını oluşturan en büyük etkenlerden birisi olduğu düşünülüyor.

Kum oluşum süreci Güneş'in yüzeyi ısıtması ve ısınma etkisiyle meydana gelen gaz salınımı ile başlıyor. Gaz salınımı parçacıkları havaya taşıyor ve rüzgara kağılan parçacıklar ovalarda kumu oluşturuyor. Kumu oluşturan tek etken rüzgar değil. Solar radyasyon da kum oluşumuna etki eden bir diğer önemli faktör.

Güneş'e Dünya'dan 30 kat daha uzak olan Plüton, bu denli uzaklığa rağmen Dünya benzeri karakter özellikleri gösteriyor. Yakınlarda bizimkine benzeyen gezegenlere daha çok odaklansak da (Mars gibi) uzaklarda belki de bize daha çok benzeyen sonsuz bir kaynak olabilir.

Instagram.com/mehmetcankmrc
twitter.com/mehmetcankmrc
YouTube.com/mehmetcankomurcu