16 Temmuz 2019 Ay Tutulması
Toplumun bir günlüğüne, hatta birkaç saatliğine bile olsa astronomiye ilgi duymasını sağlayan, her sene iki Güneş ve iki Ay olmak üzere toplamda ortalama 4 kez gerçekleşen gök olayı, yani tutulmayı 16 Temmuz 2019 gecesi gözlemleyebileceğiz.
16 Temmuz 2019 Parçalı Ay Tutulmasının tamamı, ülkemizin her yerinden gözlemlenebilecek. Ay, Türkiye saati ile 21:43’te Dünya’nın yarı gölgesine girecek ve parçalı tutulma 23:01’de başlayacak. Bu tutulmada Ay’ın tamamı değil, yaklaşık yüzde 65’i Dünya’nın tam gölgesinde olacak. Bu sebeple parçalı tutulma diyoruz.
Ay Tutulması nasıl olur?
Bildiğimiz gibi, Ay Dünya etrafında, Dünya da Güneş etrafında döner. Ancak bu üç cisim uzayda her zaman bir doğru üzerinde yer almaz, yörünge düzlemleri farklıdır. Ancak yılda ortalama iki kere, yörünge düzlemleri çakışır ve üç gök cismi bir doğru üzerinde buluşur. Bu zamanlarda tutulmalar meydana gelir. Hiçbir zaman sadece Ay veya sadece Güneş tutulması meydana gelmez, biri oluyorsa mutlaka 14-15 gün önce veya sonra diğeri gerçekleşir. Örneğin bu seneki tutulmaların tarihleri şöyleydi: 5/6 Ocak Parçalı Güneş Tutulması, 21 Ocak Tam Ay Tutulması, 2 Temmuz Tam Güneş Tutulması, 16/17 Temmuz Parçalı Ay Tutulması. Bunlara ek olarak yıl sonunda 26 Aralık’ta Halkalı Güneş Tutulması ve 10 Ocak 2020'de Gölgeli Ay Tutulması yaşayacağız.
Güneş, Ay ve Dünya’nın yörünge düzlemleri zaman zaman birbirine yaklaşsa da her zaman mükemmel bir şekilde tek bir çizgi haline gelmedikleri için bu tutulmalardan bazıları parçalı, bazıları gölgeli, bazıları tam tutulma olur. Aşağıdaki şekilde Güneş ve Ay Tutulmalarının nasıl oluştuğu gösteriliyor.
16 Temmuz 2019 Ay Tutulması'nda, Ay’ın sadece bir kısmı Dünya’nın tam gölgesine girecek. Ay saat 01:59’da tam gölgeden çıkacak, saat 3:17’de ise yarı gölgeden de çıkacak ve tutulma tamamen bitecek.
Bilim ve astronomi hakkında ufuk açıcı ve doğru bilgiler edinmek istiyorsanız, aşağıdaki hesapları takip edebilirsiniz. Bilimle kalın!
- instagram.com/gokorion
- twitter.com/gokorionn
- gokorion.com
Kaynaklar: timeanddate.com, TUBİTAK 2019 Gök Olayları Yıllığı
Görsel telif: timeanddate.com, bilimgenc.tubitak.gov.tr
Ayşegül Şen
ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği ve Fizik bölümü öğrencisi
aaysegulsenn@gmail.com