İşyerinde bumerang diyaloglara dikkat...

Şöyle bir senaryoyu aklımıza getirelim: Bir meslektaşınız, okuldan bir arkadaşınız ya da bir akrabanız size yaklaşıp “Hafta sonu ne yapıyorsun?” veya “Yaz için var mı bir plan?” diyor... “Bilmem, yok gibi” diyorsunuz ama emin olun hiçbir önemi yok. Hatta nezaketen “Sen?” diye sormanız bile o kadar önemli değil. Karşı taraftan “Prag’a gidiyoruz, 8 ay önce almıştık bileti” veya “17 arkadaş mavi tura çıkacağız” gibi yanıtlar, cevabınızdan bağımsız hazır bile.

Size karşı gerçek bir ilgi ifadesi gibi görünen şeyin aniden değişmesi ve karşınızdakinin sadece kendisi hakkında paylaşımlarda bulunması taktiği “bumerang diyalog” olarak çevirebileceğimiz şekilde kavramlaştırılmış halde. Mashable Türkiye’nin The Wall Street Journal’dan aktardığı habere göre söz konusu kavramı, Harvard Business School’da işletme doçenti ve yazar Doç. Dr. Alison Wood Brooks “boomerasking” şeklinde ortaya koymakta. Haberde şunlar anlatılıyor:

‘Dümenden’ sormaca...

“Buna başvuranlar bir bumerang fırlatır gibi soru sorar, karşı tarafın cevaplamasını bekler ve sonra hemen konuşmanın odağını kendilerine çevirir. Bu şekilde aynı anda “çatışan” iki hedefe ulaşmaya çalışırlar: Karşısındakine ilgi göstermek ve kendileri hakkında bir şeyler anlatmak.

Ancak aslında her iki hedefe de ulaşamazlar. Konuşma sırasında karşımızdakine birçok şekilde ilgi gösterebiliriz: Soru sorarak, farklı bir bakış açısını kabul ederek veya onaylayarak, aynı fikirde olmasak bile duygularını anlayarak veya önceki ifadeye yanıt veren bir şey söyleyerek. Bu davranışların “iyi” olduğunu sezgisel olarak biliyoruz.

Ancak benmerkezciliğin üstesinden gelmek zor. Biz insanlar, sürekli olarak kendi bakış açımıza odaklanıyoruz; bu da hayatta kalmamıza yardımcı olan fakat aynı zamanda başkalarıyla olan ilişkilerimizi de zayıflatan bir özellik. Birçok insan için, kendinden söz etmek harika hissettirir. Kendimiz hakkında bilgiler paylaşmak, iyi bir yemek yemek ya da çekici bir yüze bakmak gibi beynin bu “ödüllere” yanıt veren aynı bölgeleri tarafından desteklenir. Kendiniz hakkında paylaşımda bulunma isteği, sempati ve yakınlığın önemli bir işaretidir ve birinin hakkınızda bir şeyler bilmesine güvendiğinizi gösterir. Ayrıca, insanların başkalarının kendileri hakkındaki izlenimlerini şekillendirmesinin birincil yolu da paylaştıklarından geçer. İyi düzenlenmiş paylaşımlar yoluyla, karşımızdaki kişiye akıllı, kendine güvenen, nazik ve ilginç görünmeye çalışırız.

Yine de çoğumuz sadece etrafta övünerek, yakınarak ve sürekli kendimizden bahsederek dolaşamayacağımız gerçeğine karşı da hassasız. Konuşma normlarının açıkça benmerkezci davranışları yasakladığını ve konuşmanın bir miktar alışveriş içermesi gerektiğini kabul ediyoruz.

Buna karşın söz konusu alışverişi bir kenara atmaya meyilli bireyler, hayranlık uyandırmak isterken, kendilerini övmeyi bir şikayetin altına gizleyerek alçakgönüllülük ile övünebiliyor. Mesela “Bir işe başladım mı bitirmeden duramıyorum; öğle yemeğine çıkmadım, gözüm kararıyor artık” gibi... Veya bağlantıları güçlüymüş gibi görünmek isteyen ancak bunu açıkça söyleyemeyecek olanlar konuşmaya alakasız bir isim sıkıştırabilir: “Sorma ya ...’nin CEO’su ... var ya; dün beraber izledik maçı takım berbat oynuyor.”

Benmerkezciliği maskelemek

Fakat benmerkezciliğimizi maskelemek için denediğimiz tüm bu incelikli ve aşikar yollar arasında, “bumerang diyalog” en kötü tercih olabilir; zira bu tercih, soru sormanın getirdiği muhteşem faydaları baltalıyor.

Samimi sorular sormak, cevapları dinlemek ve bu cevaplara göre konuşmayı sürdürmek, muhtemelen ortak bir anlayışa ve bireylerarası bağlantıya giden en kolay ve en güçlü yol. “Boomerasking” bu büyüyü bozuyor. Karşınızdakinin cevabını takip etmemek ve bunun yerine kendi sorduğunuz soruyu kendiniz cevaplamak, onları umursamadığınızı hissetmelerine neden olur.

Dolayısıyla bumerang diyaloglara lütfen girmeyin! Kendiniz hakkında bir şeyler paylaşmak iyi hissettirir ancak başka biri kendi bakış açısını paylaştığında da ona odaklanmalısınız. Hepimiz, ne kadar ilginç olduğumuzu kanıtlamaya geri dönmeden önce bir süre de olsa karşımızdaki insanla daha fazla ilgilenmeyi hedeflemeliyiz.”