‘Suyun İzi’nde Ruhi Su var

Seray Şahinler - Bu yıl kuruluşunun 46. yılını kutlayan Ruhi Su Dostlar Korosu, Ruhi Su için çok özel bir projeye imza attı. Çalışmalarına 1975’te “Dostlar Korosu” adıyla başlayan koro, en son 1978 yılında “Semahlar” albümünde sanatçıya eşlik etmişti. 43 yıl sonra Ruhi Su’nun anısına bir araya gelen koro, şef Haluk Polat yönetiminde “Suyun İzi” adlı albüme imza attı. Dijital platformlarda yayınlanan “Suyun İzi” 36 yıl önce kaybettiğimiz Ruhi Su’ya bir armağan niteliğinde…

Gelenekle modernin sentezi

1912’de dünyaya gelen Ruhi Su, kendi deyimiyle “Birinci Dünya Savaşı’nın ortada bıraktığı” çocuklardan biriydi. 10 yaşında müzik öğretmeninin aracılığıyla keman eğitimi aldı. Müzikle ilk teması böyle başladı. Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde müzik öğretmenliği yaptı. Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’na seçildi ve opera eğitimi aldı. Uzun yıllar Devlet Opera ve Balesi’nde “Madame Butterfly”, “Fidelio”, “Tosca”, “Rigoletto” gibi temsillerde sahne aldı. Fakat Türkiye onu daha çok “türküleriyle” sevdi. Halk türkülerini derleyip, arşivledi. 1942-1945 arasında Ankara Radyosu’nda yaptığı “Basbariton Ruhi Su Türküler Söylüyor” adlı programı büyük ilgi gördü.

Pir Sultan Abdal’dan “Gelin Canlar Bir Olalım”, Muhyi’den “Zahit Bizi Tan Eyleme” gibi nefesler söyleyen Ruhi Su’nun radyodaki işine “komünizm propagandası yaptığı” gerekçesiyle son verildi. 1975’te adını müzik tarihimize yazdıracak koroyu kurdu. Türkiye’nin bitmek bilmeyen çalkantılı süreçlerinden nasibini alan Su, kanser tedavisi için yurt dışına çıkmak istedi fakat pasaport başvuruları gerekçe gösterilmeksizin reddedildi. 20 Eylül 1985’te Cerrahpaşa’da hayatını kaybetti.

Sevilen türkülerden seçki

Ruhi Su Dostlar Korosu, sanatçının kıymetli hatırasına başta Ruhi Su repertuvarından sevilen eserler olmak üzere Türkçe ve diğer dillerde çoksesli halk müziği eserlerine hayat veriyor. Alexandra Gravas, Emin İgüs, Şuşan Kalataş, Erdem Oral ve Fırat Tanış albüme konuk solist olarak katkı sağlamış. Ruhi Su’nun özgün yorumuyla çok sevilen “O Yar Gelir”, “Bilmem Şu Feleğin”, “Zahit Bizi Tan Eyleme”, “Zere”, “Laçın” türküleri “Suyun İzi”ne ses veriyor. Solistler Su’nun türkülerindeki “ses”i özümsemiş. Belki opera sanatçılığının da getirdiği refleksle türkülerin dramaturjisini çıkaran Ruhi Su’nun anısına sadık bir albüm bu. Albümde geçtiğimiz aylarda yaşama veda eden Mikis Theodorakis’in “Omorfi Poli” isimli eserini ise Yunanistan’ın kültür elçisi kontralto Alexandra Gravas ile birlikte seslendiriyor.

‘Ara vermeden devam edeceğiz’

Şef Haluk Polat, albümün çok uzun yıllardır çalışan bir koronun son dönem ürünü olduğunu söylüyor: “Yıllar boyunca onlarca farklı koristin yer aldığı Türkiye’nin en eski korolarından birisi Ruhi Su Dostlar Korosu. Bu albüm yıllardır konserlerde dinletilerde söylenen eserlerden bir seçki. Elbette onlarca farklı eseri dışında bırakmak zorunda kaldığımız bir seçki. Bu albümün bizim için, koro tarihimiz için de önemli olduğunu düşünüyorum. Bu çalışmanın yeni tekli ve albüm çalışmaları için bir başlangıç noktası olmasını umuyoruz. Hedefimiz bundan sonrası için uzun aralar vermeden başka çalışmaları, başka eserleri de kayıt altına almak.”

İlk konseri 1975’te verdi

Dostlar Korosu’nun temeli 1975 yılında, Şişli’de faaliyet gösteren Dostlar Tiyatrosu’nda atılır.

60 kişiden oluşan, önceleri tek sesli türküler üzerine çalışan koro, iki sesli küçük denemelerle çok sesliliğe adım atar. Aynı yıl tiyatroda Pir Sultan Konseri’nde sahne alır. “Pir Sultan” ile “Köroğlu ve Türküler” konserleri o dönemde birer sanat olayı hâline gelir.

Ruhi Su, Dostlar Korosu ile 1976 yılında “El Kapıları”, 1977’de “Sabahın Sahibi Var”, 1978’de ise “Semahlar” albümlerini kaydeder. 12 Eylül darbesi ile birlikte çalışmalarına ara vermek zorunda kalan koronun Ruhi Su ile dayanışması sanatçının ölümüne kadar devam eder. Koro 1987’de ustaya saygının bir ifadesi olarak adını ‘Ruhi Su Dostlar Korosu’ olarak değiştirir.