Kültürümüzü yazarları öldürerek fakirleştirdik

Türkiye’nin onur konuğu olduğu 60. Frankfurt Kitap Fuarı’nın açılış töreni, dün akşam Frankfurt Kitap Fuarı Kongre Merkezi’nde yapıldı. Alman Yayıncılar ve Kitapçılar Birliği Başkanı Prof. Dr. Gottfried Honnefelder’in konuşmasıyla başlayıp Frankfurt Kitap Fuarı Direktörü Jeurgen Boos, Frankfurt Belediye Başkanı Petra Roth, Hessen Eyaleti İçişleri Bakanı Volker Bouffier, Almanya Dışişleri Bakanı Walter Steinmeier’ın konuşmalarıyla devam eden ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün konuşmasıyla sona eren törenin en dikkat çeken ismi, Gül’den önce söz alan Nobel Ödüllü yazar Orhan Pamuk oldu.

Pamuk’a büyük alkış
Konuşmasında, “Son yıllarda kitapları yasaklamak, yakmak, yazarları öldürmek, hapse atmak, onları vatan haini ilan edip sürgüne yollamak, basında hep bir ağızdan yazarları aşağılamak Türk kültürünü zenginleştirmedi, tam tersi fakirleştirdi” diyen Pamuk, Kongre Merkezi’ni dolduran çok sayıda dinleyiciden büyük alkış aldı.
Pamuk, Türkiye’de Youtube’a erişimin yasaklı oluşuna da değindiği konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu yıl yayımladığım bir roman için çalışırken, eski Türk filmlerini seyretmem, eski şarkıları dinlemem gerekti. Bu işi kolayca Youtube ile yapmıştım, ama aynı şeyi şimdi yapamam.

‘Youtube Türkiye’de yasak’
Çünkü Youtube ile birlikte yüzlerce yerli ve uluslararası web sitesine girmek, siyasi nedenlerle Türkiye’de yaşayanlara yasak. Siyasi iktidar sahipleri bütün bu baskılardan memnun olabilirler; ama biz yazarlar, yayıncılar, sanatçılar, Türkiye’nin kültürünü yaratan ve onu izleyen herkes, kültürümüzün, edebiyatımızın dünyaca tanınmasından bu baskıları anlamıyoruz.”

‘Yazarlar 301’den mahkûm’
Devletin yazar ve kitap cezalandırma alışkanlığının hala devam ettiğini söyleyen Pamuk, “Benim gibi pek çok yazarı susturmak, sindirmek için kullanılan Türk Ceza Kanunu’nun 301 numaralı maddesi yüzünden, yüzlerce yazar ve gazeteci şu anda mahkemelerde yargılanıyor, mahkûm oluyor” dedi.

Gül: Yazarlara baskılar azaldı
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, törende yaptığı konuşmada yazarlar ve kitaplar üzerindeki baskı ve sınırlamaların zaman içinde azaldığını veya ortadan kalktığını söyledi. Gül, bu süre içinde terörizme kurban verdiğimiz yazarlar olduğunu da hatırlattı.
Türkiye’de yayımlanan kitapların sayısının, çeşitliğinin ve kalitesinin giderek arttığını ifade eden Gül, “Türkiye, tedricen gerçekleştirdiği ve özellikle son yıllarda hızlanan ekonomik ve siyasi reformlar sayesinde fikir ve ifade özgürlüğü ve kültürel çeşitliliğe saygı alanlarında AB kriterlerini büyük ölçüde gerçekleştiren bir ülke haline gelmiştir” diye konuştu.
Gül’den Pamuk’a teşekkür
Önceki yıl Nobel’in Orhan Pamuk’a verilmiş olmasının Türk edebiyatının evrensel olarak kabul edildiğinin bir kez daha teyidi olduğunu vurgulayan Gül, Pamuk’a ithafen “Türkçeyi ve Türk kültürünü tüm dünyaya duyurdunuz. Bundan dolayı size teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Konuşmasında Türk kültürünü hoşgörü temeline oturtan Mevlana, Yunus Emre, Hacı Bektaş ve Nasrettin Hoca’nın felsefelerin bütün dünyada günümüzün en çok başvurulan referansları oluşturduğuna dikkat çeken Cumhurbaşkanı Gül, bu geleneğin çağdaş edebiyatta Nâzım Hikmet ve Necip Fazıl’la sürdüğünü belirtti.
‘Enstitüler açılacak’
Yurtdışında yeterli sayıda Türk kültür merkezlerinin bulunmamasının oluşturduğu eksikliğin bilincinde olduğunu da vurgulayan Gül, önümüzdeki dönemde dünyanın birçok şehrinde Yunus Emre Kültür Enstitüleri açmayı kararlaştırdıklarını da sözlerine ekledi.

Pamuk’a övgü
Törende konuşma yapanlar, Pamuk’a övgüler yağdırdı. Alman Yayıncılar ve Kitapçılar Birliği Başkanı Prof. Dr. Gottfried Honnefelder, Pamuk’un Nobel’den önce Alman Yayıncılar ve Kitapçılar Barış Ödülü’nü aldığını hatırlatarak, “Bu süre içinde Almanya’da kitaplarınızı büyük bir zevkle okuyan ve sizi burada görmekten büyük mutluluk duyacak okurlarınızın sayısı çok arttı” dedi. Frankfurt Belediye Başkanı Petra Roth ise Orhan Pamuk’a dönerek şöyle dedi: “Sanatın bağımsızlığına inanmanız benim için önemli. Siz, akıl ve duygunun birleşimisiniz. Siz Boğaziçi ve Frankfurt’u birleştiriyorsunuz.”

Alman Bakan: Türkiye olmadan AB olmaz
Almanya Dışişleri Bakanı Walter Steinmeier, açılışta yaptığı konuşmada Türkiye’nin kültürler ve kıtalar arasında köprü oluşturabilmesi için Frankfurt Kitap Fuarı’nın yardımcı olmasını diledi.
Konuşmasında global ekonomik krize sık sık vurgu yapan Steinmeier, konuyu Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le de değerlendirdiklerini, Gül’ün, krizin Türkiye’deki etkilerini kendisine anlattığını belirtti. Bakan, Alman toplumunun da krizden büyük ölçüde etkilendiğini ifade ederek, bu krizin iki ülke arasındaki birlik ve beraberliği etkilememesini temenni etti.
Türkiye olmadan AB’nin entegrasyonunun sağlanamayacağını söyleyen Steinmeier, İstanbul’da kurulması planlanan Türk-Alman Üniversitesi’nin durumuyla ilgili olarak Gül’le konuştuğunu ve gelecek yıl üniversitenin temelini atmayı hedeflediklerini ifade etti.
Steinmeier, bunun yanı sıra İstanbul’da, Tarabya’da bir de Türk-Alman Akademisi kurmayı düşündüklerini söyledi.
Türkiye’nin, Ortadoğu’da krizlerin çözümü konusunda da önemli rol oynadığını ve Kafkaslar’daki savaşın sona erdirilebilmesine de katkı sağladığını kaydeden Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier, bunlar için de Türkiye’ye teşekkür etmeleri gerektiğini sözlerine ekledi.