Korona Günlerinde Fotoğraf

Ülkemizdeki “popüler fotoğraf pratiği” daha çok “ötekine bakmak” zihniyetiyle işlediği için pek de alışık olmadığımız “kendine bakış” yeni bir deneyim edinmemizi sağlandı. Böyle bir deneyimi kişisel olarak gerçekleştirmek ya da küçük bir grupla yapmak yerine ulaşabileceğimiz herkesin katılabileceği bir format kurgulandı.

Türkiye’de fotoğrafla ilgilenen geniş bir kesimle ilişkimiz vardı. İlişkimiz olmayanlara da ulaşabilecek kanallara sahiptik. Yeni yaşantısını, duygu ve düşünce dünyasıyla birlikte yeni deneyimlerini ifade etmek isteyen herkes, fotoğrafçılık pratiği olmasa bile bu çalışmaya katılabilecek ortaklaşabileceği bir ifade alanı bulabilecek.

 Bu çalışma Fotoğraf Vakfı, Galata Fotoğrafhanesi – Fotoğraf Akademisi, Nar Photos kadrolarının ilk çağrısıyla başladı. Her türlü toplumsal travma ve dönüşüm aşamasına fotoğraf aracılığıyla “dahil” olabilmek için refleks geliştirmiş bu ekip deprem dönemlerinde, siyasal/toplumsal itirazların yükseliş dönemlerinde olduğu gibi hayatın bu yeni evresinde de “toplumsal sorumluluk sahibi fotoğrafçılık” anlayışıyla harekete geçti.

Korona günleri fotoğraflaması için hazırlanan taslak, daha geniş kadroya açıldı ve taslağı geliştirme çağrısı yapıldı. Geliştirme aşamasına katılan 19 fotoğraf insanının yaptığı çağrı ile üç ay sürecek Korona Günlerinde Fotoğraf çalışması başladı.

Korona Günlerinde Fotoğraf (KGF) faaliyeti temel olarak geniş katılımlı bir editoryal çalışma olarak tasarlandı. Yani fotoğrafçılar ile editörler eşleşerek birlikte görsel hikayeler üreteceklerdi. Ülkemizde profesyonel alandaki sınırlı uygulamalar dışında pek yaygın olmayan bu işleyiş iki grupta iki farklı yöntemle gerçekleşecekti. KGF’ye katılacak editörler de fotoğrafçılar da çalışma gruplarını kendileri seçecekler ancak eşleşmeler rastlantısal olacaktı.

Birinci grupta yer alan fotoğrafçılar ana konu etrafında tek fotoğraflar üretecekler, ikinci grupta yer alanlar ise baştan belirledikleri hikayeyi editörle birlikte geliştirdi. Çalışmanın sonunda birinci grupta çekilen fotoğrafların tamamı, bu gruptaki editörlerin hikaye üretebilmesi için bir havuzda toplandıı. İkinci gruptaki fotoğrafçılar ise editörlerin son halini verdiği fotoğraflarla bir görsel hikaye üretti. Çalışma bu şekilde kurgulandı ve uygulandı.

KGF’de geçerli olan temel ilkeler arasında “yarışmacı ruh yerine dayanışmacı ve paylaşımcı tutum”, “yaratıcılığın ve özgür ifadenin önünü açmak”, “ırkçılık, ayrımcılık, cinsiyetçilik, şiddetçilik, türcülük gibi tutumlardan uzak durmak”, birbirimize karşı davranışta olduğu gibi dilde de bu ilkelerin hayata geçirilmesini sağlamak hedeflendi.

Aynı zamanda bir “müfredatsız/açık eğitim” özeliği taşıyan KGF çalışmasının alternatif metod olan “birlikte öğrenme” yöntemiyle gerçekleşmesi beklendi.

Çalışmanın sonundaki beklenti neydi?

KGF çalışmasında sonuçtan çok işleyişin adil ve eşitlikçi olması, yaratıcılığın ve özgür ifadenin önünün açık tutulması önemsendi. Ancak elbette sonuç da değerli bir veriler toplamı olarak ortaya çıktı.

Bu çalışmadan elde edilecek olası sonuçlar konusunda: Kişisel ve toplumsal hikayeler anlatabilen güçlü fotoğrafları, bağlam metinleriyle sunan görsel hikayecilik dilinin pratiğini yapmak. Türkiye’de egemen olan biçimci yaklaşım ve süslemeci tavırla üretilen “klişe görüntü fotoğrafçılığının” yanı sıra böyle bir içerikli alanın da varlığını deneyimlemek.

Görsel hikaye anlatıcılığının sadece fotoğraf elitinin pratiği olmadığını, herkesin ulaşabileceği bir ifade aracı olabileceğini deneyimlemek. Fotoğrafçılık alanındaki ilgi / bilgi düzeyine bakılmaksızın her isteyenin KGF çalışmasına katılarak görsel hikaye pratiğine bir giriş yapmasının önünü açmak.