‘Korkunç’ ötesi restorasyonlar

Geçtiğimiz hafta İspanya’da mobilya restorasyonu yapan birinin barok sanatçı Bartoleme Esteban Murillo’ya ait tablonun kopyasını temizleme işlemi sırasında esere verdiği zarar sanat dünyasında büyük yankı uyandırdı. Murillo’nun “Immaculate Conception” adlı tablosundaki Meryem Ana figürü, bu temizleme çalışması esnasında tanınmayacak hale gelmiş hatta birçok insan tarafından sosyal medya aracılığıyla tiye alınmaya başladı. İspanya’daki restorasyon ve koruma uzmanları, bu olaydan sonra restorasyon çalışmalarını kapsayan yasaların sıkılaştırılması konusunda çağrıda bulundu. Ancak bu tür kötü restorasyon çalışmaları yalnızca İspanya’da olmuyor. Biz de sizler için sanat eserini ‘farklı bir biçime dönüştüren’ restorasyon çalışmalarını derledik.

Cristiano Ronaldo heykeli

Portekizli heykeltraş Emanuel Santos’un Madeira Havalimanın’daki sergilenmesi için yaptığı futbolcu Cristiano Ronaldo heykeli de bir dönem sosyal medyada espri konusu olmuş eserlerden biri. Santos’un 2017 yılında yaptığı bronz büst, Santa Cruz’daki Madeira Havalimanın’da Cristiano Ronaldo’nun katıldığı bir açılışla tüm kamuoyuna sunulmuştu. Ancak yüzünde çarpık bir gülümseme ve deli gibi bakan gözleriyle bu büst Ronaldo’ya hiç benzemiyordu. The Guardian’da yer alan habere göre Ronaldo, büstten memnun olmuş ancak gözlerinin etrafındaki bazı kırışıklıkların giderilmesini istemişti. Sosyal medyadaki esprilerden sonra Santon, “Ben medyanın gösterdiği gibi biri değilim” diyerek 2018 yılında yeni bir Ronaldo büstü yaptı.

Tarihi Roma Mozaikleri

Hatay Arkeoloji Müzesi’ndeki tarihi mozaiklerin yeni müzeye taşınması aşamasında gerçekleşen restorasyonun kurbanları arasında yerini aldı. Arkeofili’de yer alan habere göre 2015’te yerel mozaik ustası Mehmet Daşkapan, mozaiklerin eski müzedeki ve yeni müzedeki halleri arasında ciddi farklılıklar olduğunu ortaya çıkardı. Daşkapan, “Roma Dönemi’nin görkemli zamanlarını resmeden mozaikleri resmen karikatür haline getirmişler, hele ki bazıları orijinal halinden çok şey kaybetmiş, değerinden çok şey yitirmiş” açıklamalarında bulundu. Olayın ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı devam eden restorasyonları durdurarak, bir kurul kurdu ve inceleme başlattı.

‘Ecce Homo’ freski

İspanyol ressam Elias Garcia Martinez’in 1930 yılında yaptığı “Ecce Homo” adlı eseri, uluslararası alanda en çok konuşulan restorasyon kurbanlarından biri olarak anılıyor. İspanya’nın Borja kentindeki bir kilisede bulunan fresk, 2012 yılında 81 yaşındaki Cecilia Gimenez tarafından restore edildi. Ancak eserde yer alan İsa figürü, Gimenez’in bu çalışması sonrasında sanat eleştirmenleri tarafından maymuna benzetildi ve “Behold the Monkey” ya da “Monkey Christ” olarak tanınmaya başladı. Günümüzde ise “Ecce Homo” bulunduğu kenti turist akınına uğratmıştı. Borja’ya 200 bine yakın ziyaretçi geldi. Artnet’te yer alan habere göre Gimenez, deforme olmuş bu sanat eseriyle ilgili satılan her türlü hediyelik eşyadan da pay alıyor.

Çin Seddi

2016 senesinde dünya, 700 yıllık Çin Seddi’nin doğal nedenlerle yıkılan bölümlerine betonla yapılan restorasyon çalışmasını keşfettiğinde büyük bir şok yaşadı. UNESCO Dünya Mirası listesindeki Çin Seddi’nin doğal yollarla tahrip olan sekiz kilometrelik kısmının restorasyon çalışmalarına 2014 yılında başlandı. Ancak bu çalışmaların sonuna doğru bu durum halkın tepkisini çekmeye başladı. Çalışmalarda, hasar gören yerlerin kum ve beton içeren malzemelerle onarıldı. Artnet’te yer alan habere göre ilçe park memuru olan Liu Fusheng, o dönemde yaptığı açıklamada “Bu koruma adına yapılan bir vandalizmdi” dedi.

Ocaklı Ada Kalesi

İstanbul’un Şile ilçesindeki Ocaklı Ada Kalesi de yapılan restorasyon çalışmasından sonra tanınmayacak hale gelen yapılardan biri. Cenevizlilerden kalma 2000 yıllık tarihi kalenin restorasyon çalışmalarına 2012 yılında başlandı. Parçalanan yapı, çalışmalar kapsamında tamamen modern malzemelerle yeniden inşa edildi. Ancak 2015 yılında restorasyon çalışmalarının bitmesilye kalenin yeni hali sosyam medyada espri konusu oldu. Çoğu kişi kaleyi çizgi film karakteri Sünger Bob’a benzetti ve “Sünger Bob” kalesi olarak anmaya başladı.