İyiler siyah giyer!

Efnan ATMACA- Ama siyah tüm bunlardan fazlasını ifade ediyor. Bu zamansız rengin modada izlerini takip ettiğimizde Christian Dior’un “En zayıf gösteren renk” yorumu karşımıza çıkıyor, biraz ilerlediğimizde Yves Saint-Laurent’in “Tasarımları ve stilleri en güzel siyah anlatır” sözüyle karşılaşıyoruz. Coco Chanel’in tercih ettiği renkti siyah ve Karl Lagerfeld’in gönlü nadiren başka bir renge kaydı. Grace Kelly, Jackie Kennedy, Audrey Hepburn gibi asillerin ve zenginlerin modacısı Balenciaga ise siyaha bağımlı olduğunu asla saklamadı. Hatta ölümünün 50. yıl dönümü nedeniyle açılan “Balenciaga in Black” adlı sergi halen dünyayı dolaşıyor. Hemen bir parantez açayım, geçen yıl Met Gala’da Kim Kardashian’ın yüzü dahil tüm vücudunu saran siyah kıyafette de Balenciaga’nın 2015’ten beri kreatif direktörü olan Demna’nın imzası vardı.

Farklı mesajlar

Siyah kendine yüklenen sıfatların ötesinde aslında hayatta kalma mekanizmasının sembolü. Yapılan bilimsel araştırmalara göre, tehlikeyi çağrıştırdığı ve kendimize korunaklı bir yer bulmamız gerektiğini haber verdiği için gözümüz en güçlü siyahı algılıyor. Dolayısıyla her ne kadar tekinsiz görünse de aslında yardımcı bir kuvvet aynı zamanda. Bilime veda edip modaya geçince tüm hemcinslerimin kabul ettiği gibi pratik bir renktir siyah. Zayıf gösterir, her renkle uyum sağlar, her ortama ayak uydurur. Sizi her ortamda şık gösterir. Dolayısıyla bir yandan sınıfsal üstünlüğün sembolüyken, diğer yandan alçakgönüllük, hizmet ve özveri sıfatlarını taşır. Elbette bu kumaşın kalitesine ve kimin giydiğine bağlı. Din insanları tarafından yaygın olarak tercih edilen bu renk, onların üzerinde erdem ve göreve sadakati simgelerken, devlet büyüklerinin üzerinde otorite mesajını verir. Din ile devlet boyunduruğundan çıkıp halka ulaştığında ise dayatmacı ve soğuk sıfatlarını bir yana bırakıp, eğlenceli bir hâle gelir bu dramatik renk. Çünkü tasarımcılar kesip biçip, farklı anlamlar yüklerler ona.

Alayına isyan!

Ama yolculuğunda anmak istemediği duraklar da vardır siyahın. Onun karanlık hâli yıldırma gücünü dayatır kötülük peşindekilere. Korkunç İvan’ın gizli polislerine siyah giyinmeyi zorunlu kıldıktan yüzyıllar sonra da aşırı sağın üniforması olmak düşer kaderine. Himmler’in SS’i, Mussolini’nin kara gömlekleri gibi. Elbette siyahın hiçbir suçu yok burada. Çünkü aslında isyanın sembolüdür o. Hemen hatırlayalım 2018’de Altın Küre’de cinsel taciz karşıtı hareket Time’s Up’a desteklerini göstermek için siyahı seçmişti sektörün önemli isimleri. Rock’çılar, punk’lar ve gotikler de hep siyaha kaptırır gönüllerini. İsyan doğasında var ya siyahın bugün, bazı gelinler de onu tercih ediyorlar. Beyazın ataerkil saflık gösterisini reddederek deneyim, güven sıfatlarının yanına isyanı alan siyahı yüceltiyorlar.

Güç gösterisi

Moda dünyasının duayenlerine göre, siyah giyinmek bir güç gösterisi, çünkü hem inanılmaz derecede dramatik hem işlevsel olabiliyor. Düğünden cenazeye kadar yaşam döngüsünün her noktasında kendine bir yer yaratmayı başarabiliyor. Sırtı açık daracık bir gece elbisesiyle alkışları toplarken fazla kilolarınızı yine bu renge sığınarak saklayabiliyor ya da tercih ettiğiniz bir ikili takımla ciddi görünebiliyorsunuz. Her daim ‘elegan’ anılacağınız ise garanti. Siyahın dramatik ve işlevsel olduğunun bir kanıtı da onu özgürlüğüne kavuşturup, halkla paylaşan Kraliçe Victoria’nın küçük küçük torunu Kraliçe II. Elizabeth’in cenazesi. Konunun uzmanlarına göre cenaze kara bir denizi andırıyordu, ancak herkesin yüzü fark ediliyordu. Çünkü siyah, etrafında olup bitenden çok konuya odaklanmayı sağlar.

En ekonomik renk

Biz de konuya odaklanırsak hepimiz kendimizde siyaha ait bir sıfat buluyoruz elbette. Modacıların dediği gibi temsil ettiği değerlerle, dinlediğimiz müzikteki rolüyle, sevdiğimiz bir kitaptaki göndermesiyle ya da bir filmde yer aldığı sahneyle... Ve elbette günümüz ekonomik koşullarına en uyumlu renk olmasıyla. Çünkü dolabımızda bulunan birkaç siyah parça pek çok etkinlikte ve günlük hayatımızda bizi kurtarabiliyor. Yani siyah tüm sıfatlarına ek “iyiliksever” olarak anılmayı hak ediyor. Yaşı yetenler hatırlar, Türkiye’nin ilk özel radyosu Kent FM’de “İyiler Siyah Giyer” adlı bir program vardı. Dolayısıyla ben de siyah giyinenlere pay çıkartıp “İyiler Siyah Giyer” diyerek hem bu renge hem de onu sevenlere hakkını teslim ediyorum.