"İyi müzikten kopmamak lâzım"

İhsan Dindar - milliyet.com.tr / ihsan.dindar@milliyet.com.tr

Öncelikle Borusan Sanat'ın yeni sezonuna dair genel bir çerçeve çizmek adına Ahmet beyle başlamak istiyorum. Yeni normalde yeni normale göre bir sezon var karşımızda. Bir ana hatlarını sizden duyabilir miyiz?

Ahmet Erenli: Tabii biz bu programlar üzerine çalışırken ilk etapta konserleri seyircili gerçekleştirmeyi planlıyorduk. Fakat şöyle bir engele de takıldık. Konserlerin başlangıç saati 20.00. Böyle olunca da 65 yaş üstü seyircilerimiz gelemiyor. Konseri erkene alsak bu sefer İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın provalarıyla çakışma oluyor. Böyle olunca bir çıkmaza girdik. Günde iki konser yapsak bu sefer de mekanın temizliğinin yetişememesi sorunu ortaya çıktı. İlaçlama işlerinden sonra bir süre beklemek gerekiyor. Bir diğer problem de sanatçıların yurt dışından gelememe ihtimali. Neticede bu işe en önemli nokta nedir? Sağlık. Bir diğer husus ki beni en çok kaygılandıran nokta orkestra üyelerinin bir yıl boyunca çok az konserde sahne almaları. Bunun grafiklerini düşürme ihtimali beni çok endişelendirdi. Sonçta bizim BİFO olarak ulaştığımız bir düzey var. Dedik ki konser sayılarımızı arttıralım. 28 konsere çıkardık bu sezonu. Bu sayede BİFO'nun bütün üyeleri sahnede performansını sergileyebilecek. Ama hâl böyle olunca bazı solistler gelemeyeceğini açıkladı. Çünkü daha kalabalık orkestralarla sahne almayı tercih ediyorlar.

Sözü tam da buraya getirecektim. Bu süreçte iptaller yaşandı mı?

Ahmet Erenli: Açıkladığımız tek iptal Elina Vahala oldu. Daha önce iptal olan İvo Pogoreliç vardı. Çok da güzel bir konser serisine başlamıştı. Ama o da tıpkı Vahala gibi büyük orkestra istedi. geçen yıl Beethoven'in 9. Senfonisi'ni yapmıştık bu yıl o imkânımız yok. Rosselini'nin Stabat Mater'i var ama o da imkânsız. Koro getirmek zor bu süreçte. Program içinde değişiklikler yaptık ve yapmaya da devam edeceğiz. Bunlar zaten beklediğimiz şeylerdi.

Şimdi herkes için yeni olan bir deneyim var karşımızda. Siz de geçtiğimiz haftalardan itibaren online konser serilerini Borusan Klasik'te başlattınız. Borusan Quartet bu serilere devam ediyor. Yakında bu konserler izlenebilecek de. Nasıl bir hazırlık süreci oldu?

Ahmet Erenli: Hiç bilmediğimiz ve hiç deneyimimizin olmadığı bir alan. Daha önce bir iki kez Lütfi Kırdar'dan yayın yapmıştık. Ama normal şartlarda sanatçılar da bunu pek istemiyor. Canlı yayına pek de sıcak bakmıyorlar. Çünkü daha fazla prova yapılmış olması gerekiyor. Herhalde öyle çekinceleri oluyordu. Ama bu salgından ötürü şu an hepsi buna onay vermeye başladı. Hepsine teşekkür ediyorum. Tabii yine de bir kotası var. Radyodan iki defa, internetten de görüntülü olarak yayımlayacağız. Hazırlık aşamasında radyo için çok sorun yaşamıyoruz. Çünkü o zaten hazır. Fakat websitesi üzerinden hazırlıklar uzun sürüyor. Biz istedik ki kendi sitemiz olsun. Siteyi netleştirdikten sonra Aralık ayı orası gibi oradan da yayınlara başlayacağız.

Peki geçmişe yönelik olarak hiç pişmanlığınız var mı? Keşke önceki yıllara dair de böyle profesyonel kayıtlar yapılsaydı diye...

Ahmet Erenli: 2000 yılından bu yana bütün arşiv kayıtlarımız mevcut. Onda bir sorun yok. O çekimlerin %90'ı da bugünkü manada profesyonel kayıtlar. Biraz temizlenmeleri gerekiyor. CD olarak basılabilecek düzeyde. Fakat profesyonel manada görüntü yok. Birkaç konserin kaydı var onlar da BBC Proms kapsamında. Hakları onlarda. Onun için evet keşke zamanında da bu tip kayıtlar yapılsaydı. Çok isterdim. Görüntü çok başka bir şey. Sadece radyo sesi yetmiyor.

Beethoven'ın 250. Doğum Yıldönümü normal şartlarda dünya çapında pek çok etkinlikle kutlanacaktı. Ancak malum pandemi süreci bunu sekteye uğrattı. Bu noktada Beethoven özelinde bir telafi programı olacak mı?

Ahmet Erenli: Tabii. Ama Beethoven'ın büyük eserleri vardı. Az önce anlattığım nedenden ötürü programa alamadık. Büyük orkestra ve koro gerekiyor. Ama bunun dışında pandemi döneminde Kasım ayından itibaren programımızda Beethoven var. Senfoniler, konçertolar var.

Geçmişte belli dönemlerde, örneğin büyük savaşlardan sonra orkestralardan ziyade quartet ve quintet gibi daha oda müziği odaklı konserlerin ön plana çıktığını görüyoruz. Şimdi de sanırım benzer bir durum var. Bu devam edecek mi? Yoksa aşı sonrası her şey yine eskiye döner mi?

Ahmet Erenli: Bu biraz hastalığı ne kadar atlatabileceğimize bağlı. Atlatabilecek miyiz? Eğer her şey bir yıl önceki gibi olursa büyük konserleri vermeye devam ederiz. Ama bunun bir anda olacağını düşünmüyorum. Azalarak yok olacak bir şey bu. Hep bir kaygı olacak. Bazı seyircileri konser salonlarından uzak tutacak bu korku. Mesela 2022 için Beethoven'ın 9. Senfonisi için tarih konuşmaya başladık. Ama bakalım şartlar bizi nereye götürecek.

Belki iyimser bir tahmin ama sektörde 2021'in bir geçiş senesi olacağı, 2022 ile birlikte eskiye dönüşün gerçekleşeceği yönünde bir öngörü var. Bu konuyu kapatırken bu konserlerin ücretsiz olması kararına bir parantez açmak istiyorum. Bu karar nasıl verildi?

Ahmet Erenli: Daha önce yaptığımız sektörel toplantılarda "Eylül'den sonra her şey paralı olacak" diyordum. Fakat, ücretli olanların izlenme oranlarına baktım. Çok da parlak değil. İkinci nokta ise ücret olarak belirleyeceğiniz 20-25 liradan elde edeceğiniz gelir toplamda hiçbir şey ifade etmiyor. Harcadığımız hiçbir şeyin karşılığı değil. Çünkü harcanan rakamlar o kadar yüksek ki... O yüzden Borusan Kocabıyık Vakfı ve Borusan Holding'den gelen destekler çok önemli. Bu süreçte insanları ücret konusunda o kadar da zorlamaya gerek yok. Yurt dışındaki örneklerini araştırdık. Metropolitan ve Berlin Filarmoni dahil çok büyük meblağlar kazanamıyorlar bu işten. O yüzden ücretsiz yapmaya karar verdik. Türkiye'nin her yerinden de izlenebilsin istedik. Hatta yurt dışından bile izlenebilecek.

"Açık hava konserleri yapabiliriz"

Peki bu sezon seyircili herhangi bir konser yapmama konusunda kesin kararlı mısınız?

Ahmet Erenli: Evet. Mayıs'a kadar böyle bir düşüncemiz yok. Geleceksene Ekim-Aralık dönemi yapabilecek miyiz onu da bilmiyoruz. O yüzden yazın açık hava konser planımız var. Yazın İstanbul'da seyirci var mıdır diye bir kaygı da gütmeyeceğiz. Belediye ile de bu konuda temas halindeyiz. Açık hava konserleri yapabiliriz.

Ben sözü yavaş yavaş Nilay hanıma getirmek istiyorum. Öncelikle Borusan Quartet yolculuğunuz hayırlı olsun diyelim. Hatta birlikte konserlere de başladınız. Türkiye'nin en köklü oda müziği topluluğunda olmak nasıl bir duygu?

Nilay Sancar: BİFO 2011'den beri hayatımda. Büyük bir keyif ve gururla orkestrada yer alıyorum. Borusan Quartet de değerli şefimiz Gürer Aykal tarafından 2005 yılında Borusan Holding'in de desteğiyle kurulduğundan bu yana da büyük bir hayranlık ve biraz da imrenerek hep takip ediyorum onları. Birbirinden değerli dört müzisyenin terk bir nefes olup dünya sahnelerinde yükselişlerini gururla izledim. Şimdi buna dahil olmak çok güzel bir sürpriz oldu. Özellikle de kâh umutsuzluğa kapıldığımız kâh içimize döndüğümüz bu pandemi sürecinde. Ben açıkçası pandemi döneminde çok paylaşımcı olmayı seçmedim. Daha fazla içime kapanmayı tercih ettim. Öyle bir dönemde gelen telefonla hayatıma kocaman bir hediye oldu Borusan Quartet.

Bu sene pandemiye rağmen oldukça yoğun bir programla karşımıza çıkıyor Borusan Quartet. Hatta konserlere de hızlı bir şekilde başladı. Müzikseverleri ne gibi içerikler bekliyor?

Nilay Sancar: Hareketli, dinamik bir süreçteyiz. Buna göre de uyum sağlayacak şekilde programımızı yapmaya çalışıyoruz. Konserlerimiz hem Borusan Klasik üzerinden hem de daha sonrasında video kayıt olarak yayımlanacak. Borusan Quartet ile daha fazla sahnede olacağız. Aslında daha iyi olacak. Ekip halinde kemikleşmemiz açısından da önemli. Borusan Quartet'in repertuvarına ağırlık vereceğiz. Seyirciyi de heyecanlandıracak bir takım programlar yapıyoruz.

Bu süreçte Borusan Quartet kayıtları nerede gerçekleştiriliyor?

Nilay Sancar: Tüm kayıtlarımız İstiklal'deki Borusan Müzik Evi'nde gerçekleştiriliyor. Tabii pandemi koşullarının tüm gereklilikleri de göz önünde bulundurularak.

Röportajı sonlandırırken ikinizden de birer mesaj ya da eklemek isteyeceğiniz bir şey varsa almak isterim.

Ahmet Erenli: En önemlisi sağlık tabii. Ayrıca iyi müzikten kopmamak lazım.

Nilay Sancar: Ahmet beye katılıyorum. Belki de bu süreç bize daha fazla seyirci kazandıracaktır. Borusan'ın da bu katkısı sayesinde yeni seyirciler de kazanacağımızı umuyorum. Ama önce sağlık diyorum.

Fotoğraflar: Özge Balkan