‘İlyada’dan bugüne savaşı anlatıyoruz

Harun KARABURÇ - İran asıllı İsveçli oyun yazarı, şair ve edebiyat eleştirmeni Athena Farrokhzad, GalataPerform tarafından bu yıl onuncusu düzenlenen Yeni Metin Festivali kapsamında İstanbul’da tiyatroseverlerle bir araya geliyor. İsveç Konsolosluğu ve Swedish Art Council desteğiyle İstanbul’a konuk olan Farrokhzad, 27 Kasım saat 18.30’da BAU Konservatuvar Pera Sahnesi’nde “Medea’ya Göre Ahlak” oyununun okumasına katılacak. Euripides’in “Medea” tragedyasından hareket eden oyun, Farrokhzad’ın deyimiyle “insan, anne ve mülteci olarak” Medea’yı anlamaya çalışıyor. Norveç ve İsveç Ulusal Tiyatroları’nda sahnelenmiş olan oyunu Yeşim Özsoy yönetiyor, Metin Akdülger ve Şenay Gürler oyuncu olarak yer alıyor.

Travmatik deneyimler

Küçük yaşlarda şiire ilgi duymaya başlayan Farrokhzad, birçok çocuğun kendi gibi davrandığını asıl meselenin bu ilgiyi sürdürmek olduğunu belirtiyor. Farrokhzad’a göre çocuk olmak kısmen dilsel dünyaya girmekle, dille tanışıklık kurmakla, anlam, ses, görsel, kelime oyunları ve tekerlemeyi merak etmekle alakalı. Farrokhzad, ilhamını hâlâ tüm bunlardan, dilin kendisinden ve dünyayı oluşturan anlatılar için verilen mücadeleye katılan iradeden aldığını söylüyor. Oyunlarında savaş, göç, ırkçılık, şiddet, dil, tutku ve miras üzerine odaklanan Farrokhzad, “Bu konuların ‘İlyada’ ya da ‘Gılgamış Destanı’ndan bu yana edebiyat tarihinin merkezinde yer aldığını düşünüyorum. Benim için bu makro politik hareketlerin ve travmatik deneyimlerin insanların hayatlarını hem günlük hem de mitolojik düzeyde nasıl koşullandırdığını araştırmak çok önemli” diyor. Farrokhzad, 28 Kasım 12.00-14.00 saatleri arasında ise Yeni Metin Atölye katılımcılarına giriş seviyesinde bir oyun yazarlığı atölyesi verecek.

Medea’nın modernliği

Athena Farrokhzad, “Medea’ya Göre Ahlak” oyununda “Medea”dan sonra Medea’ya ne olduğu üzerine bir keşfe çıkıyor. 2 bin 500 yıl önce yazılan Euripides’in “Medea”sının hem stil hem de konu bakımından şaşırtıcı derecede modern bir metin olduğunu kaydeden Farrokhzad, “Medea’nın ilginç yanı, onun pasif bir varlıktan ziyade egemenleri tehdit eden hem insan hem de canavarımsı bir figür olmasıdır. Ben kadınlarla çocuklar arasındaki ilişki konusuyla ilgileniyorum. Özellikle de çocukların” ifadesini kullanıyor. Euripides’in oyununu 2 bin 500 yıl önce bittiği yerden devam ettirerek kadınların tüm dünyadaki koşullarına şiirsel bir ilahi besteleyen Farrokhzad, ayrıca Madea’nın erkeklerle olan ilişkisini, yaşadığı endişeyi/ istismarı ve kullanabileceği güce ilişkin vizyonunu inceliyor.

2013 yılında yayımladığı “Vitsvit” adlı şiir kitabı bugüne dek 15 farklı dile çevrilen Farrokhzad, şu an proletarya, emek ve göçmen hayvanlar hakkında yazdığı dördüncü kitabı üzerinde çalışıyor.