İlgi var ama satış az

Melisa Vardal - Geçtiğimiz hafta Üsküdar’da düzenlenen Sahaf Festivali, edebiyat tutkunlarını kitapların büyülü dünyasında bir yolculuğa çıkardı. Eski baskılar, nadir eserler ve unutulmaz yazarlarla dolu stantlar arasında dolaşan ziyaretçiler, bir yandan da kitap sektörünün nabzını tuttu. Yayınevlerindeki fiyat artışları, “Acaba okur, soluğu sahaflarda mı alıyor?” sorusunu gündeme taşırken festivale katılan sahaflar, bu soruyu farklı bakış açılarıyla ele aldı. Artan fiyatların kitapseverleri zorladığına dikkat çeken de var, okurun kitap alımına eskisi kadar öncelik vermediğini belirten de, sahafların artan maliyetler karşısında zorlandığını vurgulayan da... Festivalde gözlemlenen durum ise düşündürücü: İlgi yoğun, ancak yüksek fiyatlar nedeniyle satışlar beklentilerin altında.

“Kitabevlerine göre daha düşük”

Recai Altuntaş/Kozmos Sahaf - Kitap fiyatları Türkiye’de ciddi anlamda yükseldi. Sanılanın aksine sahaflarda satışlar çok artmadı çünkü kitaplar orada da ucuz değil. Elbette kitabevindeki sıfır kitaba kıyasla bizim kitaplarımız daha ucuz, yüzde 50-60, hatta bazen yüzde 70 oranında daha düşük fiyatlı oluyor. Ancak bizim verdiğimiz fiyat da etiket üzerinden oluyor. Sahaflar kitabı 10 yıl önce alıp saklayıp sonra bugünün fiyatlarıyla satmıyorlar. Ben mesleğe başladığımda, 10 yıl önce Batı ve Türk klasiklerine verdiğimiz fiyatlar 5-10 liraydı, şu an ortalama fiyat bunun çok üzerinde. Üsküdar Sahaf Festivali’nde genellikle özel iş yaptık, yani pahalı koleksiyon kitapları sattık. Getirdiğimiz kitapların çoğunu geri götürdük. İlgi ise geçtiğimiz yıllara oranla aynı, belki daha fazlaydı. Fakat insanların ilgi duyduğu kitapların fiyatını öğrenince alamadıklarını gördük. Çünkü sınırlı bir bütçeleri var ve o bütçeyle çeşitli harcamalarını yapacaklar. Öğrenciyse belki de cebindeki paranın yarısına denk geliyor ve kitabı almakta vazgeçiyor. İlgi var ama satış ne yazık ki düşük. 

“Kitap aldığımız kişiler de yüksek meblağlar istiyor”

Ümit Nar/Hermes Sahaf - Okurun krizde öncelikleri –çok normal olarak- farklı olduğu için bize doğru yoğun bir yönelmeden bahsedemeyiz. Kısmî bir yöneliş mevcut. Çünkü kriz bizlerin de maliyetlerini etkiledi, giderlerimiz çok yükseldi, bu da sattığımız kitapların fiyatına yansıdı. Yine kitap fiyatlarının artmasıyla beraber kitap/kitaplık aldığımız kişilerin de bizden beklentisi yükseldi. Eskiden insanlar kitaplarını satarken önerdiğimiz rakamları pek önemsemezdi ve bir şekilde anlaşırdık. Şimdi öyle değil, satan okur da daha yüksek meblağlar istiyor. Böyle olunca bu da yine bizim fiyatlarımıza yansıyor. Bazen internetten yaptığım satışlarda da şunu görüyorum: Alıcı ucuz diyebileceğimiz rakamlar için dahi kredi kartına üç-dört taksit yapmaya başlamış. Alması gerekli ama koşulları uygun değil, o da böyle bir yöntemle çözüm bulmuş.

“Önce ekmek mi kitap mı?”

Ahmet Nebi Demirtaş/Salpa Sahaf - Her şey gibi kitap fiyatlarının artması tabii ki hem okuru hem biz sahafları etkiledi. Örneğin haftada bir kitap alan bir okur, haftada bir dışarıda yemek yiyebiliyor mu onu düşünmeye başladı. Halihazırda belirli bir gelir seviyesinde olmayan birinin gidip kitapçıdan etiket fiyatıyla kitap alması pek mümkün değil. Bu noktada devreye sahaflar ve onların satış yaptığı mecralar giriyor. Tabii bu mecralarda komisyon ve kargo ücreti gibi yükler var her iki taraf içinde. Her noktada konu ekonomiye bağlanıyor. Önce ekmek mi kitap mı? Kitap okumadan ekmek olur mu? Bu sorular şu an gündemde yer alıyorsa ne mutlu.