04.07.2020 - 07:00 | Son Güncellenme:
Mert İnan
İngiltere’nin başkenti Londra’da bulunan National Gallery’de düzenlenen açık artırmada 770 bin Sterlin karşılığında İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından satın alınan Gentile Bellini imzalı “Fatih” tablosundaki ‘meçhul’ kişinin kimliği tartışılmaya devam ediyor.
Birçok uzman, Fatih’in karşısında resmedilen kişinin oğlu Cem Sultan olduğunu iddia ederken, tarihçi Prof. Dr. Derya Tulga, Milliyet’e yaptığı açıklamada söz konusu meçhul kişinin Fatih Sultan Mehmed’in torunu Şehzade Korkut olduğunu söyledi. Şehzade Korkut’un daha önce çizilen bir portresini de paylaşan Prof. Dr. Tulga, şunları söyledi:
Bayezid’in oğlu
“Gentile Bellini, İstanbul’a canlı modellerle çalışmak için gelmişti. Yoksa o kadar zahmete katlanmadan tariflere bakarak da kendi atölyesinde sanatını icra ederdi. Bellini’nin, Fatih’i yakından görüp tanıdığına şüphe yok. Peki Cem Sultan’ı da tanımış olabilir mi? Cem Sultan, o sıralar, yani 1479-1480 yıllarında Karaman, Konya valisi. 1474 yılında genç yaşta ölen ağabeyi Şehzade Mustafa’nın yerine geçtiğinde yaşı henüz 15! Savaş oyunlarından hoşlanan bir delikanlı olduğundan bedence gelişmiş! Bellini, İstanbul’da olduğu dönem Cem’i görse karşısında 20 yaşlarında genç bir yiğit bulacaktı. Diğer şehzade Bayezid ise aynı dönemde Amasya valisi olduğundan çok daha uzaklarda. Ne var ki, Fatih her iki oğlundan da rehin olarak birer çocuk alıyor. Bayezid’in oğlu Korkut ve Cem’in oğlu Oğuzhan! Oğuzhan henüz küçük yaşta bir çocuk ancak dedesinin pek sevdiği söylenen Korkut oldukça büyüyüp gelişmiş. Öyle ki Fatih öldüğünde, 17 gün boyunca saltanat naibi olarak tahtta oturuyor. Cem, eğer bir kaçamak yaparak İstanbul’a gelmiş olsaydı bunu herhalde Bellini’ye poz vermek için yapmayacaktı. Böyle bir durumda Bayezid taraftarları kıyameti koparırdı. Tarihi kayıtlarda böyle bir bilgi yok. 2. Bayezid’in sağlığında yaşanan şehzadeler kavgasına, Fatih gibi bir kişilik izin vermezdi.”
Prof. Dr. Tulga’nın paylaştığı Şehzade Korkut’un portresi.
‘Cem sorumsuzdu’
“Fatih’in gençlik halinin tabloda işlendiğine yönelik tezlerin mantıkla açıklanacak bir tarafı yok. Şehzade Korkut tahta çıktı, hatta bunun tadı da bazı tarihçilerin dediği gibi damağında kaldı. Dedesinin sağlığında bu resim yapılırken işin sonrasının nasıl geleceğini kimse bilmiyordu. Cem Sultan’ın bizim popüler tarihlerde çizilen romantik portresiyle bir ilgisi yok. Belki çok yetenekli ve cesurdu ama tek kelimeyle ‘sorumsuz’ bir kişilikti. 2. Bayezid’i hep ak sakallı bir dede olarak tanıttılar. Oysa, babası ve oğlu gibi gerçekten müstesna tarihi kişilikler kadar olmasa bile sıradan bir hükümdar değildi. Saltanatının yarı dönemini Batı’nın Cem şantajı yüzünden mecburen pasif olarak geçirdi.”
“‘Fatih, oğlu Cem’in kendisinden sonra tahta geçmesini istiyordu, ondan bu resmi yaptırdı!’ iddiasına gelince, kanunnamesine kardeş katlini apaçık yazan bir sultan öyle bir isteği olsa, başvuracağı daha pratik metodlar vardı!”