Anadolu müzelerine Avrupa’dan ödül

Gizem Çetimen - Avrupa Konseyi himayesinde Avrupa Müze Forumu (EMF) tarafından her yıl verilen ve Avrupa’nın en prestijli müzecilik ödüllerinden biri olarak bilinen “Avrupa Yılın Müzesi Ödülleri” forumun YouTube hesabı üzerinden açıklandı. Koronavirüs salgını sebebiyle geçen yıl düzenlenemeyen yarışmada 2020 yılı için ödüle değer görülen müzeler de duyuruldu.

Yarışmada müzeciliğin toplumsal kalitesini artırmak amacıyla gönüllülük girişimlerini en iyi destekleyen müzeye verilen “2021 Siletto Ödülü”, Bayburt Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’ne takdim edildi. Daha önce de pek çok prestijli ödülün sahibi olan Çanakkale’deki Troya Müzesi “2020 Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü’nü alırken, 2019’da Eskişehir’de açılan Eskişehir’deki Odunpazarı Modern Müzesi “2021 Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü’nün sahibi oldu.

“Örnek proje olarak tescillendi”

Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’ne verilen ödülün gerekçesi yerel halkın desteği ve katılımı ile birlikte gerçekleştirdiği kültürel çalışmalar, kırsal yaşam zenginliğini temel alarak, sosyal ve ekonomik hayatın canlanmasında çok başarılı ve örnek projelere imza atmak, son yüzyılda dramatik sosyo-ekonomik dönüşümler nedeniyle yaşanan göç sorununu gündeme taşımak, yerel halkın yaşamını ve hikâyelerini kurumsal bir kimlik ile tanıtmak, bölgenin tarihi ve kültürel mirasını örneklendirerek dünyaya taşımak ve sosyo ekonomik yaşamına katkı koymak olarak açıklandı.

Yavuz, ödülle ilgili “Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’nin dünyanın en önemli, en saygın ve prestijli ödüllerinden birine sahip olmasından büyük onur duyduk. Köyümüzde inşa ettiğimiz müzenin uluslararası platformda kabul görmesi ve ödül ile taçlandırılması, gerek ülkem adına gerek Bayburt adına, Anadolu toprakları adına bizi büyük bir mutluluğa sevk etti. Bu ana kategorilerden birisi olan kültür mirasının taşıyıcılığı, kültür  projelerinin başarılı örneklerini ortaya koymak, bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel yaşamına katkı vermek ve bölgenin refahını ileriye taşıyarak bölge kültürünün dünyaya tanıtılmasında örnek proje olarak tescillendi. Ve müzemiz bu kategoride birincilik ödülüyle taçlandırıldı”  dedi.

“Bizim için çok değerli”

Odunpazarı Modern Müzesi’nin Yönetim Kurulu Başkanı İdil Tabanca, “Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü” ödülüyle ilgili “Avrupa’da Yılın Müzesi Ödülleri, yakından takip ettiğimiz ve ilham aldığımız bir oluşum. Özellikle yeni kurulan ya da yakın zamanda büyük bir renovasyondan geçen müzeleri görünür kılması, cesaretlendirmesi, müzecilik dünyasındaki taze fikirleri, yol haritalarını geniş kitlelerle paylaşması bakımından bizim için çok değerli. OMM olarak bu ödüle başvururken yenilikçi bakış açımız, yerel ve uluslararası arasında kurduğumuz köprü ve etkileşime açık programlarımızla ön plana çıkmayı hedefledik. Ne mutlu ki ‘herkese açık ve kapsayıcı bir ortam yaratmayı başaran, dünya çapında kültürlerarası bir platform’ olarak anılarak Özel Takdir Ödülü’ne layık görüldük. Kurucularımıza, tüm ekip arkadaşlarıma gönülden teşekkür ediyorum; beraber nice başarıyı kucaklamayı diliyorum” açıklamasında bulundu.

“Bu ödülün sahibi çok”

Ödülü müze çalışanlarına sabah saatinde anons sitemiyle bildiren Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, “Bu müthiş bir duygu. Çok mutluyuz. Bu her şeyden önce Troya Müzesinin ödülü değil sadece, bu Türk müzeciliğinin hak ettiği ödül. Türk müzeciliğinin  ödülünü Türkiye’ye Türk müzeciliğine kazandırma konusunda vesile olduk. Pandemi  döneminde burada bir avuç arkadaşımızla mücadele etmeye çalışıyoruz. Bu ödülde  her birinin alın teri var. Onların emekleri çok fazla. Bu ödül onların. Bu ödülün sahibi çok. Bu ödülün sahibi sadece Troya Müzesi değil” diye belirtti.

“Vefa borcumu ödemek istedim”

İş insanı Kenan Yavuz’un Bayburt’un Beşpınar köyünde kurduğu Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’nin hikâyesi ise 2013 yılında başladı. Yavuz, müzeyi doğup büyüdüğü bu topraklara vefa borcunu ödemek için başlattığı bir sosyal sorumluluk projesi kapsamında inşaa etti. Anadolu’nun kültür mirasını ve büyük medeniyetinin izlerini geçmişten geleceğe taşımayı amaçladığını söyleyen Yavuz, “Değişmemesi gereken güzelliklerimizi korumak ve zaman-mekân ilişkisi içerisinde yeni nesillerin dimağında canlı tutmak zorundayız. Zira, mekân olmadan medeniyetimizi yeni kuşakları hafızasına nakşetmek mümkün olmayacaktır. Dünya müzecilik anlayışına yepyeni bir bakış açısı getirmeye çalışıyoruz.” diyor.

Yaklaşık altı yıl kültür evi olarak ziyaretçilerini ağırlayan müze, 2019 yılında “Resmi Özel Müze” statüsünü kazandı. Müzenin geçen yıl pandemiye rağmen 12 bin kişi tarafından ziyaret edildiğini söyleyen Yavuz, “Gönüllü bir seferberlikle, amatör ruhla başladığımız bir yolculuk profesyonel bir yapıya dönüştü. Bayburt Türkiye’nin kadim topraklarından, Dede Korkut’un, Şair Zihni’nin, Ağlar Baba’nın vatanı. Buradaki kadim kültürü ülkemizin ve dünyanın gündemine taşıma misyonuna sahip olmak gerçekten çok büyük bir sorumluluk” dedi.

Türkiye’den iki müze daha almıştı

Avrupa Müze Forumu’nun internet sitesindeki tanıma göre “Avrupa Yılın Müzesi Ödülü”, izleyicilerin ilgisini çekmeye ve ziyaretçilerini eşsiz atmosfer, yaratıcı yorumlama ve sunum, eğitime yaratıcı bir yaklaşım ve sosyal sorumluluk gereği bir yaklaşımla karşılayan ve doğrudan katkıda bulunan bir müzeye veriliyor. 1977 yılından beri verilen ödülü daha önce İspanya’dan Guggenheim Museum Bilbao, İngiltere’den Victoria and Albert Museum ve Avusturya’dan Salzburg Museum almıştı. Ödüle Türkiye’den ilk kez 1997 yılında Ankara’daki Anadolu Medeniyetler Müzesi, 2014 yılında ise Orhan Pamuk’un aynı adlı romanından ilhamla açılan Masumiyet Müzesi layık görülmüştü.