Etkili bir özgeçmiş hazırlamanın püf noktaları!

Türkiye'de 'İnsan Kaynakları' eki veren birçok gazetenin makalelerinde en çok işlediği konuların başında özgeçmiş (CV) hazırlama geliyor. 'Özgeçmiş'in nasıl hazırlanması gerektiğine dair makalelerdeki tavsiyeler özellikle işsizler için rehber niteliği taşısa da genel geçer ifadeler sonuçsuz kalabiliyor.

Makalelerin anafikrini "işe göre özgeçmiş" oluşturuyor. Kariyer sitelerinde yer alan hazır özgeçmiş formatları faydalı olduğu kadar iş arayanları "her pozisyona aynı özgeçmiş ile başvurmak" gibi bir kolaycılığa itiyor!

1993 yılında Süleyman Erdemir öncülüğünde müteşebbisler, profesyonel yöneticiler, yönetim danışmanları ve akademisyenlerden oluşan bir ekip tarafından kurulan, akademik bilgilerini iş tecrübesi ile bütünleştiren, kuruluşlara kaliteli, hızlı ve düşük maliyetli çalışmaya yönelik düşünce, yöntem ve uygulama hizmeti veren Değişim Dinamikleri Yönetim Merkezi'nden Projeler Koordinatörü Ahmet Nedim Erdemir, Haber 7'den Ekonomi Editörü Hakan Göksel'in sorularını yanıtladı.

İşte "doğru CV hazırlamanın püf noktaları!

Türkiye'de son 10 yılda önceki dönemlere göre düşük olsa da işsizlik sorunu var. İşsizler, iş ararken internetin sunduğu imkanlardan yararlanacak kariyer sitelerindeki hazır CV formatları üzerinden özgeçmişlerini hazırlıyor. Uzmanlar CV hazırlarken nelere dikkat edilmesine dair tavsiyelerde bulunuyor. İyi bir CV hazırlamanın kıstasları nedir? Doğru bir CV nasıl hazırlanır?

Özgeçmiş hazırlarken birçok format var. Kariyer siteleri de benzer formatları kullanıyor. İnternetten CV hazırlarken zaten rotaları, haritası, doldurması gereken bilgiler belirli... Çalışanların ve birçok işsizin ihmal ettiği nokta "başvuruyu özelleştirme"yi yapmıyorlar. Yani hangi pozisyon olursa olsun başvuracağın şirkete ve pozisyona göre CV hazırlanmalı!

İş arayan kimse bunu yapmıyor ve günde 30 yere başvuruyor ve 30'undan da cevap alamıyor. Aslında biraz özen gösterip, hedefini doğru belirleyip hedefine özel CV hazırlayıp başvurduğu işle ilgili noktaları öne çıkarabilse sonuç alabilecek. Ama genelde yapılmıyor.

Örneğin iş arayan özgeçmişine bir iş tanımı yazıyor ve sosyal medya uzmanlığına başvuruyor. Hazırladığı CV de sosyal medya uzmanlığına dair bir cümle bile yok.

Aynı işe binlerce kişi başvuruyor. "Ben süperim" diyebilir insan ama "başvuranı diğer adaylardan ayıran şey ne?" CV'de belirtilmiş mi? Ayrıca bu iş tanımında yer alanlar gerçekten yapıldı mı? Yoksa en eğitimsiz kişi bile internete girse kendini anlatabilecek bir formatta CV oluşturabilir.

İlanlarda neler var, şirketlerin ilanlarda aradıkları özellikler ile CV'de adayın yazdığı tecrübeler yer alıyor mu? Ya da aranan özellikler CV'de belirtilmiş mi, dikkat etmek lazım! Çünkü şirketler artık ilanların yanı sıra kendileri de araştırmaya başladı. Çünkü ilan yayınlandığında 1000-2000 tane başvuru geliyor.

İnsan kaynakları açısından 1000-2000 tane başvuruyu eleyip uygun adaya ulaşmak çok zor ve zaman alıyor. Bu yüzden veritabanında ararken sınırlamalara gidiyor. Teknoloji de buna izin veriyor. Arama kriterleri sınırlandırıldığında örneğin karşısına 5-10 kişi aday çıkıyor ve görüşüyor alımı bitiyor.Aslında bu anlamda İK çalışanların da başvuranların da işi kolaylaştı.

Eski sistemde kolay değildi ve bir bakıma belki daha iyiydi. İşçi arayan gazeteye ilan veriyor, iş arayan da gazete üzerinden ulaşarak başvuruyordu. CV hazırlarken daha özen gösteriyordu. CV'sini faks yoluyla gönderiyor ve kendi el yazısı ile yazmış oluyordu.

Aday CV yazarken nereye başvurduğunu biliyor, o pozisyonun özelliklerini araştırıyor ve ona göre yazıyordu. Şimdi hazır formatı var ya her yere onu gönderiyor. Mantığa aykırı bir ürünü her yere satamazsınız ki...

KOLAYCILIĞA KAÇMAYIN VE FOTOĞRAFI İHMAL ETMEYİN

Fotoğraf da özgeçmişte çok önemli bunu birçok kişi atlıyor oysa ki birçok firma buna dikkat ediyor. Fotoğrafsız, detaysız, hiçbir açıklaması olmayan CV'ler çıkabiliyor.

Kariyer sitelerinin yayınlamış olduğu pozisyonlar ile ilgili, adaların uğraşıp özenle CV doldurmaları lazım! Nasıl bir ürün satarken paketini oluşturuyor, içerisine kullanım kılavuzunu koyuyor, paketini ambalajlıyor, kalite kontrol damgasını basıyor öyle vitrine koyuyorsunuz ve iş arayan aday da CV'de kendisini koyuyor vitrine!

Bazı CV'lerde aday hiçbir şey yapmıyor. 1 sayfalık özgeçmişte adını ve doğum tarihini bile yanlış yazan var. Firma onu fark ettiği anda adayı eliyor... Zaten CV'yi eksik doldurmak olmaması gereken bir durum çünkü artık hazır formatlar da var.

Kimse kolaycılığa kaçıp cv'yi eksik doldurmaması lazım... Bunun dışında kişi, kendini farklılaştıracak bir nokta belirlemesi lazım...

Adayların hepsi aynı yetenekte ve aynı işe başvuruyorlar diyelim... CV'yi dolduruyoruz ama siz diyorsunuz ki "ben video çekip video yollayayım ya da animasyon yapayım kendime" böyle işler var. Yani farklılığı öne çıkarmaktan bu mu anlaşılmalı? Şirketlere orijinal şeyler hazırlamak daha mı etkili ?

Evet benzer örnekler basının da gündemine yansıdı. Acaba şirkete o özgeçmişi gönderdiğinizde şirketin aklını mı karıştırıp, formatını mı bozuyorsunuz yoksa ona ilgi gösterdiğiniz mesajını mı veriyorsunuz? Buna dikkat etmek lazım.

Standart bir formatta CV hazırlamışsınız yine aynı şekilde bir video da hazırlamışsınız. Gönderiyorsunuz şirkete oradaki kişiler onu göz arda edebilir, bunun üzerine emek vermiş olabilirsiniz ama şirkette o çalışmayı inceleyecek bir doneyi vermiş misiniz, ona bakmalısınız!

O kapağı açtıracak yine CV'nizdir

Örneğin komple bir CV dosyası hazırlayıp resimlerle "şurada bunu yaptım şurada şunu yaptım diyerek gönderebilirim" Farz edelim İK birimi dosyayı aldı. Bu dosyayı "neden incelesin?" adayları değerlendiren kişinin önünde daha binlerce CV ve mülakat var! Neden incelesin sizinkini? Değerlendirmeyi yapana incelemesi için "bir neden" vermeniz gerekiyor. Örnek verdiğiniz çalışmalar güzel çalışmalar... Az önce belirttiğim hususa dikkat ettikten sonra özet bir CV için video veya dosya hazırlanabilir, bu size kalmış... Ne yaparsanız yapın o kapağı açtıracak yine CV'nizdir.

Bunun haricinde şirketler belirli pozisyonlara başvuranlarda bakıyorlar "özellikle bizi istiyor mu?" diye. Bizi araştırmış mı, biliyor, tanıyor mu, pozisyonu gerçekten istiyor mu, istekliliğini göstermiş mi?" bunalara dikkat ediyorlar. Örneğin birkaç kere şirketi aramıştır, gitmiştir. Firmayı yerinde ziyaret etmiştir. Mesela mağaza müdürü mü arıyor şirket, aday gidip mağazayı baştan aşağı gezmiştir. Neticede mülakata gittiğinde o mağaza ile ilgili bir sürü donanımı ortaya koymuş oluyor. Tüm bunlar işi istediğinin göstergesidir.

O açıdan aslında temel nokta biraz hedef belirlemek yani "ben bu işi istiyorum" demek. Binlerce işi istersiniz hiçbirisi sizin olmayabilir ama 10 tane işi istersiniz 1 tanesini alırsınız. O açıdan hedef belirleyip o hedefe yönelip biraz çaba sarf etmek lazım. Sonuçta "bir ürün satıyoruz" ve "bu ürün bir kariyer" ayda x liraya belli şartlar karşılığında belirli bir hizmetinizi satıyorsunuz.

Karşıdaki firmanın da bunu bu şekilde değerlendirdiğini düşünün.. Şirket de "ben işe aldığım kişiye bu kadar ücret vereceğim, bana geri dönüşü bu kadar olacak olacak" diye değerlendirdiğini düşünün! Biraz çaba sarf edip biraz özen göstermek gerekiyor çünkü firmalar özen istiyor.

Yani özensiz, standart formattaki özgeçmişlerle olmaz! Bazı firmalar adaydan hamleler görmek istiyor. Bu hamleleri görünce doğal olarak aday hemen 1 adım öne çıkıyor.

İDEAL CV'NİN UZUNLUĞU

İdeal seviyenin uzunluğu ne kadar olmalı?

Tecrübe ilerledikçe biraz özgeçmişler uzuyor. Örneğin aday 50 yaşındaysa doğal olarak 50 yaşındaki bir kişi de eksik CV olmaz. Okulundan, lisans mezunu olduğu tarihten son 50 yaşına kadar olan tüm işlerini yazması lazım! CV'de bunu belirtmesi lazım... Aksi takdirde şirkette şöyle bir düşünce oluşabiliyor "Okulu bitirmiş 20 sene ne yapmış? Kendi işini mi, bakkalcılık mı, taksicilik mi vs ne yapmış?" Profesyonel olarak baktığınız da kesinlikle CV'de ne yaptığını şirketin görmesi lazım...

Burada tabi ki yeni mezunsa CV 1 sayfayı geçmiyor. Yaş ve tecrübeye bağlı olarak bir özgeçmiş 2 ya da maksimum 3 sayfa olabilir. Yönetici ararken şirketler "bunun CV'si 3 sayfa" demez. Zaten aranan pozisyonla ilgili "ya bunun sayfası da uzunmuş incelemeyim" demez.

Diğer taraftan 8-10 sayfa uzun uzadıya her iş tecrübesini de 1'er sayfa yazmak gerekmez. Bazen de adaylar alıyorlar insan kaynaklarından görev tanımını özgeçmişine komple yapıştırıyorlar. Örneğin CV'de 100 tane iş tanımı sıralamış aslında inceleyen baktığında onları yapmadığını düşünüyor! Özellikle ilginçtir ki İnsan Kaynakları pozisyonuna başvuran bile benzer hatalara düşüyor.

Özetle adaylar özen göstermiyor. Özen gösterse kendini iyi satsa Türkiye'de iş imkanı var. Gazetelerde sayısız iş ilanı var. Rekabetin olmadığı alanlar var.

Bir de son olarak Türkiye'de üniversite sayısı da çok arttı. Özellikle İstanbul'da çok fazla mezun var tabi ki o alanlarda iş adedi de fazla ama yine yetersiz kalabiliyor. İş ararken mümkün olduğu kadar özenli ve hedef belirleyip, söz konusu pozisyona biraz da deyim yerinde ise saldırmak lazım...