Yolun kuzeyinde TSK güneyinde Rus askeri

Varılan mutabakata göre, Lazkiye’yi Halep’e bağlayan M4 karayolunun kuzeyinde ve güneyinde 6’şar kilometrelik "Güvenlik Koridoru" oluşturulacak. Türk-Rus ortak devriyeleri de, 15 Mart’ta M4 karayolunda başlayacak. Devriye, Serakib’in 2 km. batısında bulunan Trumba’dan başlayacak, Cisr Eş Şugur’da bulunan Ain-Al-Havr’a kadar uzanacak. Moskova’daki mutabakatta belirlenmeyen tüm ayrıntılar, Türk-Rus Savunma bakanlıkları arasında 7 gün içinde yapılacak görüşmelerde netleştirilecek. M4 üzerinde kurulacak Güvenlik Koridoru ile ilgili tüm detaylar masaya yatırılacak.

Güvenlik Koridoru alanı boşaltılacak

M4'ün güneyinden kuzeyine doğru uzanan alanda ılımlı muhaliflerin yanı sıra radikal örgütlerin üstlenme alanları bulunuyor. Güvenlik Koridoru'nun içinde kalan dağlık bölgede radikal unsurların ağırlıklı yer alması ateşkes açısından iki tarafın da işlerini zorlaştıracak. Rusya ile Türkiye arasında ortak devriyeler başlamadan belirlenen süre içinde bölgenin TSK tarafından hazır hale getirilmesi bekleniyor. Devriyelerde Rusya’nın Müslüman Çeçenlerden oluşacak askeri birliklerinin görev alacağı belirtiliyor. M4 karayolunun Trumba bölgesinden Serakib’in 2 km. batısındaki Ain Al Havr’a kadar olan kesimi olası gerginlik ve saldırıyı engellemek için boşaltılacak.

M4 güneyi nasıl boşaltılacak?

Mutabakata göre, muhalifler M4’ün kuzeyi ile M5’in batısındaki bölgelerin dışında faaliyet gösteremeyecek. M4’ün güneyinde kalan Cebel Zaviye ve GAP Ovası’nda muhaliflerin kontrol ettiği alanlar bulunuyor. Aylardır bu hatta rejime karşı savaşan muhalif grupların, "kurşun atmadan" bölgeden çekilip çekilmeyecekleri büyük bir soru işareti. Bu çerçevede M4 karayolu üzerinde oluşturulacak Güvenlik Koridoru bölgesinde faaliyet gösteren silahlı grupların ateşkese tehdit oluşturmaması için bölgeden ayrılması isteniyor. Buradaki muhaliflerin bir bölümünün M4 kuzeyine, ılımlı muhaliflerden bir bölümünün ise, Türkiye’nin denetimindeki Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı bölgelerine taşınabileceği değerlendiriliyor.

Yolun kuzeyinde TSK, güneyinde Ruslar olacak

Yapılacak görüşmelerde; M4 üzerinde oluşturulacak kontrol noktalarının yerleri belirlenecek. Otoyolun kuzeyinde TSK’nın, güneyinde ise Rus askeri polislerinin güvenlik sağlamada daha aktif rol alması bekleniyor. TSK’nın koridor içinde kalan gözlem ve askeri noktaları güçlendirilecek ve bundan sonra ateşkesi koruma ve takip etmede rol oynayacak. Öte yandan TSK’nın rejim kontrolünde kalan bölgelerdeki gözlem noktalarının geleceğine yönelik Rus yönetimi ile görüşmelere devam edilecek.

Devriye ve koridorda kaç asker olacak?

Bakanlıklar arasında yapılacak görüşmelerin bir diğer gündem maddesi ortak devriyenin ayrıntıları olacak. Görüşmelerde, güvenli koridorda görev alacak Rus askeri ve TSK birliklerinin sayısı, kullanılacak askeri araç, tehçizat sayısı belirlenecek. Hat üzerinde sorun yaratacak noktaların belirlenmesi ve temizlenmesine yönelik çalışmalar da masada olacak. Devriyelerin ilerleyen zamanda, daha geniş bir alana yayılması beklenirken, devriye güzergâhlarının haritaları da bu toplantılarda çıkarılacak.

Serakib’in kontrolü Rusya’da

Edinilen bilgiye göre, M4 ve M5’i birbirine bağlayan ve İdlib’te çatışmaların merkezinde bulunan Serakib’in kontrolü Rus askeri polisinde olacak. Kısa süre önce rejimin aldığı Serakib’in sınırlarında çatışmaların engellenmesi için Rus askeri polisleri kontrol noktaları oluşturulacak.

Hava sahası kontrolü

İdlib’de hava sahasının kontrolü ise, hâlâ Rusya’da bulunuyor. Ancak, bölgede terör örgütlerine yönelik devam edecek operasyonların bilgisi de Türkiye tarafıyla paylaşılacak. Rejimin kontrolündeki M5 otoyolunda ise, dün TSK'ya ait bir zırhlı araç ile Rusya'ya ait bir zırhlı aracın devriye faaliyeti yaptığı görüldü.

Esad gözünü Fırat’ın doğusuna dikti

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Russia 24 haber kanalına yaptığı açıklamda, İdlib’i muhaliflerden aldıktan sonra, Suriye’nin kuzeyine yöneleceklerini açıkladı. Kuzey Suriye’deki Kürt gruplarına Türkiye’ye karşı ortak mücadele çağrısı yapan Esad, "Türkiye’ye karşı sizinle anlaşacağız diyorlarsa ben hazırım, savaşçılarını getirsinler. Vatanı ve toprağımızı birlikte aynı cephede koruyalım" diye konuştu. Esad, İdlib’in muhaliflerden alınması sonrası yüzlerini Fırat’ın doğusuna çevireceklerini ve bu bölgelerinde Suriye toprağına katacaklarını ifade etti.

Muhaliflerin ateşkese bakış açısı nasıl?

Türkiye’ye yakın olarak bilinen Suriye Milli Ordusu grupları, bugüne kadar Ankara’nın belirlediği sınırlar içinde hareket etmişti. Ancak İdlib’de Türkiye’nin kontrolü dışında bağımsız hareket eden HTŞ gibi radikal silahlı grupların varlığı dikkat çekiyor. Türkiye’nin daha önceki kararlarına da zaman zaman direniş gösteren bu grupların, ateşkese uymama ihtimali bulunuyor.

Ateşkes kısmen sağlandı

Ateşkes ilanı ise, sahaya kısa sürede yansıdı. 5 Mart’ı 6 Mart’a bağlayan gece 00.01’de başlayan ateşkesi bozan büyük bir eylem gerçekleşmedi. Ancak Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, ateşkesin ardından Cebel Zaviye de yaşanılan çatışmalarda rejimden altı, muhaliflerden ise dokuz kişinin öldüğünü bildirdi.

"Koşulsuz af" iddiası

Sığınmacıların ülkeye geri dönmesi için Rusya ve Türkiye’nin girişimi ile ortak bir komisyon kurulması da tartışılıyor. Ateşkes ile birlikte Rusya, Esad Rejimi arasında ortak bir çalışma yürütülecek. Bu sürede silah bırakmak isteyen muhalif grupların Rusya garantörlüğünde rejim tarafından koşulsuz affedilmesine yönelik çalışma yapıldığı ileri sürüldü. Suriye’deki yabancı savaşçıların da kendi ülkelerinde yargılanmasına yönelik adımlar atılacağı belirtiliyor.