Yasa yetmez, toplumsal değişim desteklenmeli

Erken yaşta evliliklerin zorla evliliklerin bir çeşidi olarak yorumlandığı belirtilen araştırmada, “Çünkü çocuklar, yaşları göz önüne alındığında evliliğe ilişkin rızalarını tam ve özgür bir biçimde ifade etmekten yoksunlar” ifadelerine yer verildi. Raporda şöyle denildi: “Erken yaşta evlilikler kültürel ve dini gelenekler, kölelik, borç, yoksulluk, bölgesel çatışmalar veya güvensizlik gibi çeşitli sosyoekonomik faktörlerle ilgilidir ve erken yaşta evliliklerin özellikle kadınlar ve kız çocukları için anne sağlığı sorunları, artan aile içi şiddet riski, eğitime erişememe gibi ciddi sonuçları vardır. Erken yaşta evlilikler belirli bir bölge, kültür veya din ile sınırlı değilken öncelikle daha az eğitimli ve kırsal nüfusu etkilemektedir.”

650 milyon evlilik

UNİCEF’in verilerine de yer verilen çalışmada, dünyada genç kadınların yüzde 21’nin, genç erkeklerin ise yüzde dördünün erken yaşta evlendiği kaydedildi. Bugün hayatta olan 650 milyon kız çocuğu ve kadının çocuk yaşta evlendiğine dikkat çekilen raporda erken yaşta evliliklerin engellenmesine yönelik uluslararası düzenlemelere de yer verildi. Devletin ciddi gerekçelere dayanarak tanıdığı muafiyetler dışında, evlilik konusunda resmi bir yaş sınırı belirlemesi gerektiğine dikkat çekildi.

Kamu ve aile izniyle

AB üyesi ülkelerde evlilik için gereken asgari yaşın 18 olduğu belirtilen araştırmada, sadece İskoçya’da yaş sınırının 16 olduğuna dikkat çekildi. 16 Avrupa ülkesinde kamu ve aile izniyle 16 yaşında evlilikler yapılabildiği kaydedilirken, kamu ve aile izniyle evlilikte sadece bir ülkede 15 yaş sınırının olduğu, yedi ülkede ise yalnızca istisnalarla izin verilen 18 yaş altı evliliklere ilişkin asgari yaş kriteri düzenlenmediği kaydedildi. Bu yedi ülke Belçika, Finlandiya, Fransa, Yunanistan, İrlanda, Lüksemburg ve Slovenya olarak sıralanırken, Almanya, Danimarka, Hollanda ve İsveç olmak üzere dört ülkede hiçbir şekilde 18 yaş altı evliliklere izin verilmediği ifade edildi.

5 yıla kadar hapis cezası

Araştırmada erken yaşta ve zorla evliliklere ilişkin cezai yaptırımların ülkelere göre farklılık gösterdiği ancak çoğu ülkede cezaların 5 yıla kadar hapis olarak düzenlendiği dile getirildi.

Sorunun önüne geçilmesi için uluslararası kuruluşların tavsiye kararları ve önerileri doğrultusunda birçok ülkenin mevzuatında bu konuyu düzenlediği ve yaptırımları arttırdığı ifade edilen çalışmada, tek başına yasal düzenlemeler ile erken yaşta evlilikleri durdurmanın güç olduğu vurgulanarak, “Yasal düzenlemelerle birlikte sorunun nedenlerinin tespit edilerek ortadan kaldırılmasına yönelik toplumsal temelli değişimlerin desteklenmesi, yapılacak çalışmalar için önem arz etmektedir” denildi.