Venüs gözlemine geldi Truva’nın yerini buldu

Alman arkeolog Schliemann’ın 1874 yılında bulduğu arkeolojik alanın aslında 113 yıl önce Hırvat bilim insanı Roger Joseph Boscovich’in tanımladığı ortaya çıktı. Anadolu’da çalışmalar yapan Dubrovnik doğumlu fizikçi, astronom, matematikçi, filozof, keşiş, arkeolog, tarihçi ve diplomat Boscovich’in Hırvatistan’ın en ünlü bilim insanlarından olduğunu öğrenen Türkiye Sualtı Arkeoloji Vakfı Başkanı Oğuz Aydemir önemli bir gerçeğin bilinmesini sağladı. Boscovich’in 1761 yılında İstanbul’dan gemiyle Bozcaada’ya gittiğini ve batı Ege’de çalışmalar yaptığını öğrenen Aydemir, 1784 yılında yazdığı “İstanbul’dan Polonya’ya seyahat güncesi” adlı raporunu Türkçeye çevirtti. Truva’nın, Bozcaada karşısında ve deniz kıyısında olduğu görüşüne karşı çıkan Boscovich’in, içlerdeki çorak araziye doğru yürüyerek antik kentin tam yerini bulduğu belirlendi. Aydemir, “Truva savaşı milattan önce ikibin beşyüz yıl önce meydana geldi. Venüs gezegeninin Güneş’in önünden geçişi için geldiği Anadolu’da Truva harabelerini inceleyen Boscovich, dönemin popüler düşüncesini reddederek, denizden daha içeride olduğunu kanıtladı. Boscovich’in eserinin 2018 Truva yılı kapsamında kütüphanelere kazandırmanın gururunu yaşıyoruz” dedi.

‘Kuantumla ilgilendi’

Hırvat Bilim ve Sanat Akademisi’nden Doç. Dr. Marijana Boric konuya ilişkin olarak şunları söyledi: “Boscovich, fizik, kimya, matematik, astronomi, jeodezi, hidroteknik ve arkeoloji gibi geniş bir yelpazede çalışmalar yapmış bir diplomat. Birbirini çeken ve iten kuvvetler kuramını, mikrokosmos düzeyinde maddenin yapısını, büyük patlamayı, kuantum ve atom kuramını incelemiş. Troya harabelerini matematik ve astronomik sorunlarla inceleyerek kıyıda olmadığı sonucuna ulaşmış. Bu gözlemleri 113 yıl sonra Alman Schlieman teyit etti.” Türkiye’nin Hırvatistan (Zagreb) Büyükelçisi Babür Hızlan ise Milliyet’e “Boscovich’in eseri, Truva ile ilgili önemli bilgileri ortaya koymuştur. Boscovich, antik kentin keşfedilmesinden önce tam yeriyle ilgili bilgileri ortaya koymuştur” dedi.

Türkçeye çevrilen en eski rapor

Boscovich’in Roma Troya’sı olan antik kenti rapor ettiğini savunan Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi öğretim üyesi ve eski çağ uzmanı Doç. Dr. Reyhan Körpe, rapora ilişkin şunları anlattı: “Boscovich’in raporu, 16-19’uncu yüzyıl arasında bölgeye yapılan seyahatler içinde Türkçeye çevrilen tek rapor. Bulduğu yerin Aleksandria Troas olduğunu düşünürsek 257 yıl önce harabelerin çok daha fazla ayakta olduğu anlaşılıyor. Rapor, bölgenin sosyoekonomik, kültürel ve siyasi yapısına da ışık tutuyor. Raporda geçen ‘Dört adet küçük madalya bulundu, üçünün üzerinde Roma harfleri vardı, dördüncünün üzerinde ise Türkçe dışındaki bir Doğu alfabesi vardı’ cümlesi bana ilginç geldi.”