21.04.2020 - 16:13 | Son Güncellenme:
Bir tür içerisinde pek çok karakterler bakımından önemli ölçüde farklılıklar bulunur. Yani bir tür içerisinde, aynı gen havuzunu paylaşan tüm bireyler arasında; birtakım farklılıklar mevcuttur. Varyasyon terimi de, buradan gelmektedir.
VARYASYON NEDİR VE NASIL MEYDANA GELİR?
Pek çok özellikler bakımından, bireylerde bir çeşitlilik vardır. Populasyon içerisinde her bir karakter veya karakter kümeleri bakımından da, farklı morfolojiye sahip bireyler oluşur. İzlenen bu çeşitliliğe ve değişikliklere, varyasyon denilir. Genetik veya genetik olmayan çeşitli faktörler ile zaman içerisinde meydana gelirler.
VARYASYON ÖRNEKLERİ
Linnaeus dahil birçok taksonomist, geçmiş yıllarda; varyasyonlara ilişkin hatalar yapmışlardır. Örneğin, atmacagillerden çakın kuşunun genç bireyleri ile ergin olan bireylerinin fenotipleri arasında, tüy desenleri bakından morjolojik farklılıklar bulunmaktadır. Linnaeus, bunları iki ayrı tür içerisinde yerleştirmiştir. Ergin olanlara, Accipiter palumbanus L.; genç bireylere ise, A. gentilis L. adını vermiştir.
Türlerin biyolojisi hakkında bulunan bilgiler arttıkça, ergin ve genç bireyler arasında “morfolojik” farklar anlaşılmıştır. Ardından hepsi, doğru olarak, A. gentilis içerisine konulmuştur. Bugün dahi, bazı taksonomistler; benzer hataları tekrar yapmaktadır.
Bir populasyon içerisindeki bireylerin taşıdıkları özellikler, hiçbir zaman birbirinin aynısı değildir. Boy, renk veya desen gibi kalitatif ve de kantitatif özelliklerde az veya çok değişkenlikler görülür. Bu değişimler varyasyon örneklerini teşkil etmektedir.
İnsanda varyasyon örnekleri ise şunlardır:
- Saç rengi,
- Göz rengi,
- Boy,
- Renk körlüğü,
- Bitişik kulak memesi vb.
Varyasyon Tipleri
Sistematik olarak, varyasyonlar; iki grupta ele alınmaktadır. Genetik yapıyla ilgili olmayan veya genetik olan varyasyonlar, bu iki grubu oluşturur. Genetik olmayan varyasyonların ayırt edici özellikleri olmadığından dolayı, sınıflandırma çalışmalarında önemi yoktur. Buna karşılık olarak; taksonların genetik yapısına işlenmiş ve nesilden nesle taşınabilen genetik varyasyonlar ise, sınıflandırmada ve sistematikte önemlidir.
Genetik olmayan varyasyonlar, şunlardan ileri gelebilir:
- Bireysel Varyasyonlar (Yaşa bağlı olan, mevsimsel veya nesillere ait olan varyasyonlar)
- Toplumsal varyasyonlar
- Ekolojik varyasyonlar (Habitat varyasyonu, iklimsel varyasyon, konukçu varyasyonu, populasyon yoğunluğuna bağlı varyasyonlar ve allometrik varyasyonlar)
- Traumatik varyasyonlar (Parazit nedeniyle gerçekleşenler veya çeşitli anormallikler ile gelişenler)
Genetik varyasyonlar ise, tamamen genetik sebeplere bağlıdır. Bunlar:
- Cinsiyetle ilgili varyasyonlar (Primer eşey özellikleri, Sekonder eşey özellikleri gibi)
- Cinsiyet ile ilgili olmayan çeşitli varyasyonlar ( Birtakım devamlı farklılıklar vb. gibi)