Türk gazetecilerin gözünden Putin

St. Petersburg’da 1952 yılında doğan Vladimir Vladimiroviç Putin’in hukuk fakültesi öğrenciliğinden KGB ajanlığına ardından da süper güç liderliğine uzanan öyküsü ilk kez Türk yazarlar tarafından anlatılıyor. Uzun yıllar Rusya’da yaşayan gazeteciler Cenk Başlamış ve Okay Deprem’in Doğan Kitap’tan çıkan “Rusya’yı Ayağa Kaldıran Lider” adlı kitabında yüzde 72 oy oranıyla devlet başkanlığına seçilen Putin’in yaşamından kesitler verilirken küresel satrançtaki kritik hamleleri anlatılıyor. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla ortaya çıkan ekonomik çöküşün hemen ardından 145 milyon kişinin yaşadığı ülkeye lider olan Putin’in, ekonomiyi doğal kaynaklara bağımlı hale getirmesi, merkezi otoriteyi güçlendirmesi ve silahlı kuvvetlere yatırım yaparak yeniden ABD’nin karşısına süper güç olarak çıktığı süreç anlatılıyor.

Putin bilmecesi

Dünyanın en çok konuşulan liderini anlattıklarını belirten Cenk Başlamış, “Klasik bilgiler Putin’i tanımak için yeterli değil. Hangi Putin? Muzaffer komutan edasıyla Çeçenistan’a savaş uçağıyla giden Putin mi? Türkiye, Rus uçağını düşürdüğünde ağzına geleni söyleyen Putin mi? Uygunsuz soru soran Fransız gazeteciyi sünnetle tehdit eden Putin mi? Yoksa denize önceden konulmuş amforaları kendi bulmuş gibi çıkaran Putin mi? Ne kadar zor bir işe kalkıştığımızı araştırma yaparken anladık. Kamuoyunun iyi tanımadığı lideri tanıtmak istedik. Putin’in ideolojisinden özel hayatına, medyayla ilişkisinden muhalefete bakışına kadar pek çok başlığı yazdık. Çok konuşulan karizmasına ve aile ilişkilerine de değindik. Kısacası ortada bir bilmece vardı, biz de bu bilmeceyi çözmeye çalıştık” dedi.

İniş çıkışlı hayat

Başlamış, Putin’in hayatının 44 yaşına kadar iniş çıkışlarla dolu olduğunu belirterek, “Sovyetler’in dağılma döneminde ajanlık eğitimi alarak KGB’ye giriyor ve Doğu Almanya’da görev yapıyor. Ülkesi dağılıyor ama devlete sadakatle bağlı kalıyor. Karşısına St. Petersburg Belediye Başkanı Anatoliy Sobçak çıkıyor. Sobçak kaybedince Putin avukatlık ya da judo antrenörü olmayı düşünüyor. Moskova’dan gelen teklifle asıl macerası başlıyor. Onun döneminde 1990’larda yaşanan siyasi ve ekonomik kaos atlatıldı ve Rusya tekrar uluslararası sahneye çıktı. 2014’te Kırım’ın ilhakı, Ukrayna’daki iç savaşa müdahale ve 2015’te Suriye’deki operasyonla Putin küresel arenada daha çok anılır oldu” diye konuştu.

Özel hayatı

Putin’in özel hayatını gizli tuttuğunu belirten Başlamış, “Yetişkin olan iki kızı var ama iktidarda bulunduğu 18 yıl içinde kızlarıyla eşiyle çekilmiş hiçbir fotoğraf medyaya yansımadı. Boşandı. jimnastikçi Alina Kabayeva ile ilişkisi olduğu söyleniyor. Bu somut olmadığı için fazla yer vermedik” dedi.

Milliyet’in kitaptaki yeri

Yıllarca Milliyet gazetesi Moskova temsilciliği yapan Cenk Başlamış, şunları söyledi:

“1989 yılında Moskova’ya Milliyet’in muhabiri olarak gittim ve 2010 yılına kadar kaldım. Sovyetler Birliği’nin son günlerini, dağılmasını, yeni bir ülkenin kurulmasını, yaşanan siyasi, ekonomik, toplumsal ve etnik kaosu gördüm. Yani tarihe yaşanırken tanık oldum. O dönemdeki Milliyet Genel Yayın Yönetmeni rahmetli Doğan Heper bana çok destek verdi. O yıllarda Moskova’da yaşananları Türk basınında en geniş ve en özgün şekilde veren Milliyet oldu. 25 yıl çalıştığım Milliyet’ten çok şey öğrendiğimi söylemek isterim. Putin’in nasıl bir ülkenin başına geldiğini okurlara daha iyi anlatabilmek için Rusya’da yaşananları gözlemlere dayandırdım. İktidardaki ilk 10 yılında Moskova’da bulunduğum için dönüm noktası olaylara tanık oldum. Milliyet muhabiri olarak izlediğim olayları kitaba ekledim. Arkadaşım Okay da eski Sovyet coğrafyasında tanık olduğu olayları ekleyince ortaya iki gazetecinin gözünden sadece Putin hikayesi değil, Rusya’nın son 25-30 yılını da anlatan bir kitap çıktı.”