‘Teyakkuz halindeyiz’

Aydın Hasan - Türkiye ile Yunanistan arasında diyaloğun geliştiği, sınırdaki birlik komutanlarının ziyaretinin başladığı, 22 Nisan’da Güven Artırıcı Önlemler toplantısının Atina’da yapılacağı ve Başbakan Kiryakos Miçotakis’in Mayıs ayında Türkiye’ye ziyarette bulunacağı bir süreçte iki ülke arasında gerilim potansiyeli taşıyan yeni bir sorun daha ortaya çıktı.

Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, 8 Nisan’da yaptığı açıklama ile 16-17 Nisan 2024 tarihlerinde Atina’da düzenlenecek Okyanuslarımız Konferansı sırasında biri Ege Denizi’nde diğeri İyon Denizi’nde iki yeni deniz parkı ilan edeceğini duyurdu.

Dışişleri uyarmıştı

Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan’ın bu duyurusana konferansı beklemeden 9 Nisan’da yapılan açıklama ile yanıt verdi. Açıklamada, Yunanistan’ın, Ege sorunları bağlamında öteden beri hemen her platformdan istifade etme çabası içinde olduğu, ilişkilerde son dönemde görülen yumuşamaya rağmen, Yunanistan’ın bu defa da çevreyle ilgili hususları istismar ettiğinin görüldüğü belirtildi. “Ege sorunlarını ve egemenliği uluslararası anlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş bazı ada, adacık ve kayalıkların statüsüne ilişkin hususları kendi gündemi çerçevesinde kullanmamasını Yunanistan’a tavsiye ederiz” denilen açıklamada, AB dahil üçüncü taraflar da “Yunanistan’ın çevre programlarına yönelik siyasi hamlelerine alet olmamaları” konusunda uyarıldı. 

Türkiye’nin uyarısına rağmen, Yunanistan Başbakanı Miçotakis, İyon ile Ege Denizi’nde birer deniz parkı oluşturacağını duyururken, Dışişleri Bakanlığı’nın ardından Milli Savunma Bakanlığı’ndan bu tutuma tepki geldi. MSB kaynakları şunları söyledi:

“Yunanistan Dışişleri Bakanlığı tarafından 8 Nisan 2024 tarihinde Ege Denizi ve İyon Denizi’nde iki büyük deniz parkı ilan edileceği duyurulmuştur. İlan edilmesi planlanan parklar hakkında Dışişleri Bakanlığımız diplomatik olarak gerekli girişimlerde bulunmuş, EGAYDAAK’lar (egemenliği anlaşmalarla devredilmemiş ada, adacık ve kayalıklar) üzerindeki tek taraflı fiilî durumların kabul edilmeyeceğini ve herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacağını ifade etmiştir. Bakanlık olarak Ege Denizi’nde hak, alaka ve menfaatlerimizi korumak ve Yunanistan’ın tek taraflı statü oluşturma çabalarını engellemek maksadıyla teyakkuz halinde bulunmaktayız.”

45 ada ve kayalıkları kapsıyor

- Yunanistan, biri Ege Denizi diğeri ülkesinin batısındaki İyon Denizi’nde iki yeni ‘deniz parkı’ oluşturulacağını ilan etti.

- Atina, böylece, Ege’de 6 mil, İyon’da 12 mil genişliğindeki alanın ‘kontrolsuz avlanma’ya karşı koruma altına alınacağını savunuyor.

- ‘Koruma’ altına alınan bölge yüzde 80 oranında genişliyor.

- Yunan medyasındaki haritalara göre, Ege’de oluşturulacak deniz parkı, Atina yakınlarındaki Spetses adasından başlayarak, Oniki Adalar bölgesindeki İncirli (Nisiros) Adası’nın açıklarına kadar, yaklaşık 45 adacık ve kayalıkları da içeren bir sahayı kapsıyor.