Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi 2022'de mi uygulanacak? Kıdem tazminatı ne demek?

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi ve Kıdem tazminatı hakkında araştırmalar devam ediyor. Son zamanlarda gündem maddelerinden biri olan ve vatandaşlar arasında çok konuşulan Tamamlayıcı Emeklilik Sistesi (TES) ve Kıdem Tazminatı'nda yeni gelişmeler yaşanıyor. Son dakika haberleri arasında yer alan ve vatandaşların dikkatini çeken Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi hakkında Cumhurbaşkanı Erodğan konuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tamamlayıcı emeklilik sigortası sunacak çalışma başlatıyoruz. Tesis edilecek karma modelle işçilerin kazanılmış hakları korunacak. Böylece çalışanlarımız emeklilikte daha rahat edecek. Türkiye’nin İstikrar Kalkanı’nı sürekli hale getirmeyi amaçlıyoruz. dedi. Peki Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi nedir, ne zaman yürürlüğe girecek?

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Kıdem tazminatı; çalışan işçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistemdir.

Kıdem tazminatının alınabileceği durumlar

Geçerli olan 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesine  göre, 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde çalışanlar işverenlerinden kıdem tazminatı alabilir. İlgili yasada 7 hal belirtilmiştir:

İşverenin haklı bir sebep olmadan işten çıkartması

İşçinin haklı bir sebeple işi bırakması

Erkek çalışanların askerlik için işi bırakması

Emekli olmak amacıyla işçinin işi bırakması


Emeklilikle ilgili diğer şartları tamamlayıp, emeklilik yaşını evinde beklemek amacıyla işçinin işi bırakması

Kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde işi bırakması

İşçinin ölmesi

Bu belirtilen hallerden herhangi birisinde, her çalışma yılına işçinin bir brüt maaşı tutarında kıdem tazminatı ödenir.

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

Cumhurbaşkanı Erdoğan "Türkiye’nin İstihdam Kalkanı’nı hızlıca devreye aldıktan sonra tamamlayıcı emeklilik sistemini 2022’de yürürlüğe sokacağız” dedi. İşte Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi hakkında merak edilenler...

TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ NEDİR?

Tamamlayıcı emeklilik modeliyle birlikte kıdem tazminatlarında yeni bir dönem başlayacak. Tartışmaya açılan modellerden biri yasalaşırsa çalışanın brüt ücretinin yüzde 3’ü her ay tamamlayacı emeklilik hesabına aktarılacak. Yüzde 5.33 ise eskiden olduğu gibi işveren sorumluğunda kalacak. İkinci model yasalaşırsa ya şu andaki mevcut sistem tercih edilecek ya da devletin de katkıda bulunacağı işçi ve işverenin prim ödeyeceği yeni sistem.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı tamamlayıcı emeklilik modeliyle, kıdem tazminatı konusunda yeni bir dönem başlayacak.

Sosyal taraflarla tartışmaya açılan modellerde, 60 yaşa kadar fonda birikim yapılması öngörülüyor. İlk konut, evlenme, ağır hastalık gibi durumlarda ise bu yaştan önce sınırlı olarak çekim yapılması mümkün olacak.

Mevcut sistemde, her yıl için, çalışanların brüt bir aylık ücreti kadar, kıdem tazminatı hakkı oluşuyor.

Ekonomi yönetiminin çalışmalarını sürdürdüğü modellerde sistemin herkesi kapsaması veya tercihe bağlı olması seçenekleri üzerinde duruluyor.

YÜZDE 25’İ PEŞİN ÖDENECEK

Kıdem tazminatı hesaplarında biriken tutarı çalışanlar, 60 yaşında alabilecek. 60 yaşında hesapta biriken paranın yüzde 25’i peşin olarak alınabilecek, kalan tutar ise emeklilik gelirini artırmak için çalışanlara ek gelir olarak verilecek. İlk konut, evlenme, ağır hastalık, işten çıkış durumları ise istisnai olarak değerlendirilecek ve öncesinde ödeme yapılabilecek. Ama tutar burada sınırlı olacak. Örneğin ilk konut alımında biriken tutarın yüzde 10’unu çalışan çekebilecek.

TARAFLAR DİNLENİLDİ

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da, dün sosyal taraflarla bir araya geldi. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un da yer aldığı toplantıya, Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve Hak-İş Başkanı Mahmut Arslan katıldı. Toplantıda kıdem tazminatı ve istihdam kalkanı paketi görüşüldü.

BİRİNCİ MODEL ZORUNLU

Ekonomi yönetiminin üzerinde durduğu modellerden ilki yasalaşırsa bütün çalışanlar bu modele göre kapsam içine alınacak. Bu durumda zorunlu olacak birinci modelde, işveren her ay çalışanın brüt ücretinin yüzde 3’ünü ‘tamamlayıcı emeklilik hesabına’ aktaracak. Bu da yıllık bazda 11 günlük bir kıdem tazminatı hakkına denk düşüyor. Kalan 19 günlük tutara denk gelen brüt maaşın yüzde 5.33’ü kadar tutar ise şimdi olduğu gibi aynı sistemle devam edecek ve ayrılık durumunda ödeme yükümlülüğü işverende olacak.

İKİNCİ MODEL SEÇENEKLİ

İkinci model yasalaşırsa taraflara seçme şansı sunulacak. Ya şu andaki mevcut sistemin devamı tercih edilecek ya da yeni modele geçilecek. Bu yeni modelde işveren payının yanı sıra, devlet payı da söz konusu olacak. İşçiler de prim ödeyecek. Asgari ücrete kadar ücretler için, işçinin primi ücretin yüzde 0.5’i kadar olacak. Örneğin iki asgari ücrete kadar olan bir ücret söz konusu ise, katkı payı yüzde 1.5’a kadar çıkacak. Asgari ücretin iki katından fazla olan ücretlerde ise, kesinti yüzde 2.5’a kadar çıkacak. Devlet de bir puan katkıda bulunacak. Rakamlar konusunda sosyal taraflarla görüşmeler halen devam ediyor.

(Hacer Boyacıoğlu-Hürriyet)