19.07.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
Aslıhan Altay Karataş
ASLIHAN ALTAY KARATAŞ- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Körfez turu kapsamında ziyaret ettiği Suudi Arabistan ile Türkiye arasında ilişkileri daha da ileriye götürecek önemli yatırım anlaşmalarına imza atıldı. Anlaşmaların iki ülke arasında 2022’de yaklaşık 6,5 milyar dolar olan dış ticaret hacmini kısa vadede 10 milyar dolara taşıma hedefine hizmet etmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilk durağı Suudi Arabistan’da Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından iki ülke arasındaki karşılıklı ilişkileri daha da ileriye götürecek anlaşmalara imza atıldı.
Doğrudan yatırım
İmzalanan 5 anlaşma içinde ‘doğrudan yatırımın teşviki’ni amaçlayan mutabakat zaptı dikkat çekerken, anlaşmaların çoğunluğu enerji ve savunma alanlarında yapıldı. ‘Doğrudan Yatırımın Teşvik Edilmesi Alanında İş Birliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’nın yanı sıra ‘Milli Savunma Bakanlığı ile Suudi Arabistan Krallığı Savunma Bakanlığı Arasında İşbirliğine İlişkin Uygulama Planı’, ‘Enerji Alanında Mutabakat Zaptı’, ‘Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı ile Baykar Arasında İşbirliği Sözleşmesi’ ve ‘İletişim Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı’ Erdoğan ve Selman’ın huzurunda tek tek imza altına alındı.
Bayraktar ihracatı
‘Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı ile Baykar Arasında İşbirliği Sözleşmesi’ BAYKAR Genel Müdürü Haluk Bayraktar ve Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid Bin Hüseyin El Bayari tarafından imzalandı. BAYKAR, Suudi Arabistan ile imzaladıkları anlaşmaya ilişkin sosyal medya hesabından bir açıklamada bulundu. “Gururluyuz!” cümlesiyle başlayan açıklamada, “BAYKAR ile Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı arasında gerçekleştirilen Bayraktar AKINCI TİHA (Taarruzi İnsansız Hava Aracı) ihracat sözleşmesini imzaladık. Milli TİHA Bayraktar AKINCI, Suudi Arabistan Krallığı Hava ve Deniz Kuvvetleri envanterinde görev yapacak. Hayırlı ve uğurlu olsun” denildi.
Genel Müdür Haluk Bayraktar da sosyal medya hesabından, “Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük savunma ve havacılık ihracatı sözleşmesi hayırlı ve uğurlu olsun” mesajını paylaştı. Baykar, Bayraktar TB2 SİHA için 30 ülkeyle, Bayraktar AKINCI TİHA için ise şimdiye kadar 6 ülkeyle ihracat anlaşması imzaladı.
Yenilenebilir enerji
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise “Yenilenebilir enerji başta olmak üzere enerji ilişkilerimize ivme kazandıracak Mutabakat Zaptı’nı imzaladık” dedi.
Türkiye-Suudi Arabistan dış ticaret hacmi 2022’de yaklaşık 6,5 milyar dolar olarak gerçekleşirken, bu rakamın kısa vadede 10 milyar dolara, uzun vadede ise 30 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Veliaht Prens Muhammed Bin Selman başkanlığındaki heyetler arası görüşmelerin ve imza töreninin ardından Veliaht Prens Selman, kendisine hediye edilen TOGG ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı oteline bıraktı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabından “Sayın Veliaht Prens’in seyahat sırasında ifade ettiği beğenileri, ülkemiz ve Türk mühendisleri için gurur vericiydi” dedi.
3.3 trilyon dolarlık 2030 fırsatı
Suudi Arabistan, petrole bağımlılığını azaltarak ekonomisini çeşitlendirmek için bir süre önce Vizyon 2030 hedefini ortaya koydu. Suudi Arabistan Yatırım Bakanı Abdulaziz el-Falih, 2030 hedefleri kapsamında o tarihe kadar 3.3 trilyon dolarlık yatırım hedeflediklerini söyledi. Vizyon kapsamında turizm, teknoloji, finans, inşaat, tarım ve hizmet sektörlerine yoğunlaşılacak. Türkiye de bu projelerde yer almak istiyor.
Turizm projeleri kapsamında NEOM, Diriyah Gate, Qiddiya, Amalla ve Kızıldeniz yer alıyor. Projeler toplam 585 milyar dolar değerinde.
NEOM: Kızıldeniz kıyısında yapılacak dev şehrin değeri 500 milyar dolar olacak. 9 milyon kişinin yaşayacağı akıllı şehir, 2025’te tamamlanacak. Neom’un Sindalah, Trojena, Oxagon ve LINE olmak üzere dört bölgeden oluşacak.
Qiddiya: Eğlence ve spor merkezi olması planlanan şehrin yatırım bütçesi 750 milyon dolar.
Diriyah: Riyad’dan 20 dakika uzaklıkta yer alan Diriyah, Suudi Arabistan’ın kültür başkenti olacak.
Kızıldeniz: 90 bakir adayı kapsayan 20 milyar dolarlık proje, doğal bir harikanın etrafını çevreleyecek. Suudi Arabistan krallığının son dönemde yoğunlaştığı sektörlerden birisi de bilgisayar oyunu ve e-spor sektörü.
Savunma: Suudi Arabistan, savunma ve müteahhitlik sektörlerine de en fazla harcama yapan ülkeler arasında.
Japonya ile 26 anlaşma imzaladılar
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan önce Suudi Arabistan’ı ziyaret eden Japonya Başbakanı Kişida Fumio da ziyareti sırasında önemli anlaşmalara imza attı. Suudi Arabistan ile Japonya, aralarında yenilenebilir enerji, teknoloji ve tarım olmak üzere 26 anlaşma ve protokol imzaladı. İmzalanan anlaşmalar içinde yapay zeka, nesnelerin interneti ve biyometri alanlarında işbirliği anlaşması da yer aldı. Kişida, ziyaretinin stratejik ortaklığın güçlendirilmesini hedeflediğini, Suudi Arabistan’da 110 Japon şirketinin bulunduğunu ve 2030 Vizyonu doğrultusunda Suudi Arabistan ile çalışacaklarını vurguladı. Japonya’nın petrol ihtiyacının yüzde 40’ını Suudi Arabistan karşılıyor.