'Sürdürülebilir büyüyoruz'

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin turizm ve hizmet sektörlerinde büyüme stratejisini destekleyen en önemli adım olan fuarcılık, özellikle “Fuar İzmir” yatırımıyla birlikte kent ekonomisine ciddi katkı sağlamaya başladı. Büyüme potansiyeli olan pek çok iddialı fuarda yetersiz kalan Kültürpark hollerinin yerine Avrupa’nın sayılı tesisleri arasında yer alan Fuar İzmir’in inşa edilmesi, sektördeki gelişmeyle birlikte kent ekonomisine de adeta doping etkisi yaptı. İzmir’de ekonomik gelişimin hızlanmasındaki diğer önemli bir faktör ise tarımdaki büyüme oldu. 2000-2014 yılı arasında Türkiye’de tarım sektörü yüzde 2.1 büyüdü, İzmir’de ise oran yüzde 5.5 olarak gerçekleşti.

40 yaş üstünde artış

Son yıllarda yine Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde sürdürülen tanıtım çalışmalarıyla İzmir’e olan ilgi giderek artmaya başladı. “Yaşayan şehir, yaşanabilir şehir” sloganıyla özetlenen tanıtımların ardından, kentteki inşaat sektörü yatırımları hız kazandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2016’da 16 bin 129 kişi İstanbul’dan İzmir’e taşındı. Verileri inceleyen ve yorumlayan insan kaynağı uzmanları, özellikle son aylarda hızlanan bir eğilimle, İstanbul’dan ayrılmak isteyen ve İzmir’de iş pozisyonları arayan 40 yaş üstü yöneticilerde artış gözlemlendiğini bildirdi. Sigorta sektörünün güçlü kuruluşlarından Allianz Türkiye, İzmir’in avantajını erken fark edenlerin başında geldi. 27 milyon euroluk yatırımla operasyon merkezini İzmir’e taşıyan Allianz, burada 1100 kişiye istihdam sağladı. Bu rüzgarın güçlenerek devam edeceği tahmin ediliyor. İzmir’deki bu olumlu gelişmeleri, Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ile birlikte değerlendirdik:

- Fuarcılık yatırımlarında kentte aradığınız sinerjiyi yaratabildiniz mi?
Evet. Geçtiğimiz günlerde IF Wedding Fashion İzmir - Gelinlik, Damatlık ve Abiye Giyim Fuarı, Türk ve dünya modasının önemli isimlerini İzmir’de buluşturduk. Son 1 yılda yüzde 25 büyüdü. Metraj olarak şu anda Avrupa’nın en büyüğü. Sonra organik ürünlerle zeytin ve zeytinyağının buluşma noktası olan Olivtech ve Ekoloji İzmir Fuarları, ayakkabı üretiminin önde gelen firmalarını kentte buluşturan Shoexpo, çıtasını her geçen yıl daha da yükselten Travel Turkey İzmir gibi önemli potansiyele sahip iddialı fuarlarımız var. İZFAŞ, bu fuarlarımızı büyütmek için sistemli çalışma yürütüyor. Yurtiçi ve yurtdışında tanıtım çalışması yapıyor. Tüm masraflarını karşıladığı yabancı alıcıları İzmir’e getiriyor. Fuar döneminde, kentteki oteller doluyor. Ekonomi hareketleniyor.

Ülke çapında marka

- İzmir’in son yıllarda bir tarım kenti olarak öne çıkması da ilginç. Bu nasıl oldu?
Çiftçi, köylü ihmal edilmiş, görmezden gelinmiş. Biz yaptığımız önemli işlerle İzmir’de bu çarkı tersine işletmeye başladık. Tarımsal Kalkınma kooperatifleriyle birlikte ortak projeler yürüttük. Sosyal projelerde kullandığımız sütümüzü, yoğurdumuzu, peynirimizi, zeytinyağımızı, kentin park ve bahçelerinde kullandığımız çiçeğimizi, üreticilere dağıttığımız fidanımızı hep onlardan aldık. 10 yıl önce başlattığımız ’Okul Sütü’ projesi merkezi hükümet tarafından Türkiye çapında uygulanmaya başlanınca ki, bu bizim için büyük bir onurdur, ardından 1-5 yaş arasındaki çocuklara yönelik, “Süt Kuzusu” projesini hayata geçirdik. Yaklaşık 130 bin evin kapısını tek tek çalarak süt dağıtıyoruz. Bu projeyle aynı zamanda süt üreticisini destekliyoruz. Sütlerimizi aldığımız Tire Süt Kooperatifi, Türkiye çapında marka oldu. Bu dönemde Tire’de süt üretimi yüzde 440 arttı. Küçük Menderes’te patlama yaşandı. Tire’de 850 kişilik istihdam yaratan süt fabrikası kuruldu.
2030’da nüfus 6.2 milyon

- Geçtiğimiz günlerde açıkladığınız Ulaşım Ana Planı’nda neler öngörüyorsunuz?
Bu plan, 2030’da İzmir’in ulaşım açısından karşılaşacağı sorunları ve önlemleri ortaya koyuyor. İmar planları üzerinde yapılan detaylı projeksiyon hesapları sonrasında kentin nüfusunun 2030’da 6.2 milyon olması bekleniyor. Bu nüfusun ortaya çıkaracağı yolculuk talebi miktarı da 10 milyonun üzerinde hesaplanıyor. Buna paralel olarak en önemli değişimi, otomobil sayısı ve otomobil sahibi olma oranında görüyoruz. Bugün 642 bin civarında olan kentteki otomobil sayısının 2030’da 1.4 milyon olacağı vurgulanıyor. Otomobil sayısındaki artış hızı, böylece nüfus artış hızının da üzerine çıkıyor. Bizce en kritik nokta bu. Metro ve İZBAN’ın yeni uzatma projeleri ve tramvay yatırımları ile İzmir’deki raylı sistem, 2020 yılına kadar 120 istasyonda, 250 kilometrede sefer yapacak. Böylece kentimizde raylı sistemler, bizim dönemimizde 23 kat büyümüş olacak.

Kişi başına yatırım harcaması 16 kat arttı

- Yatırımlarınızı genel anlamda değerlendirdiğinizde ne görüyorsunuz? Yerel yönetim olarak yaptığınız yeterli mi?
Gücümüzün yettiğinden çok daha fazlasını yapmaya çalışıyoruz İzmir için. Rakamlar da bunu kanıtlıyor zaten. Bakın; İzmir’in vergi gelirleri içinde payı yüzde 10.6 iken, merkezi bütçe giderleri içindeki payı maalesef yüzde 2. Ama Büyükşehir’in yatırım harcamalarına bakın: Kişi başına düşen yatırım harcaması 2004’te 17 lira iken, dönem içinde sürekli yükselerek 2016’da 16 kat artışla 389 liraya ulaştı. Bu çok önemli bir sıçrama. İzmir’e merkezi yönetimden daha fazla yatırım yapıyoruz. İzmir çok sağlam basıyor. Büyükşehir Belediyesi ve İzmir, sürdürülebilir bir şekilde büyüyor. Gelecek İzmir’in...

337 bin metrekare alanda dev tesis

- Sayın Başkan.. Fuar İzmir yatırımı nasıl doğdu? Böylesine başarılı bir çıkış bekliyor muydunuz?
Bir kere fuarcılık, Atamızın İzmirlilere bir emaneti. Enternasyonal Fuar’la birlikte bize, “Bu şehirde fuarlar kurun, sergiler açın” talimatı vermiş Atatürk. Biz de bu yolda ilerliyoruz. Kültürpark’taki holler büyük fuarlarımızın ihtiyacını karşılayamaz hale gelince, yeni fuar alanı ihtiyacı ortaya çıktı. Havalimanına da yakın bir bölgede, 337 bin metrekarelik arazi üzerinde Fuar İzmir’i kurduk. Bu, bir yerel yönetimin tek başına kurduğu ilk ve tek fuarcılık kompleksi. A’dan Z’ye Büyükşehir Belediyesi kurdu. Türkiye’nin en büyük ve en nitelikli fuar tesisi. Fuar İzmir sayesinde dünya sıralamasında üst sıraları zorlayan fuarlarımızın sayısını ve İzmir’in uluslararası tanınırlığını artırdık. Alanında dünyanın en büyük üç fuarından biri olan MARBLE Uluslararası Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarı’nda Asya, Avrupa, Afrika ve Amerika kıtalarındaki 30 ülkeden katılımcı ağırladık geçen yıl. Fuarcılık şirketimiz İZFAŞ, ülkelerin milli katılımını daha da güçlendirmek amacıyla yurt dışı çalışmalarına büyük ağırlık veriyor. Fuar kapsamında, dünyanın en büyük doğaltaş örgütlerinden biri olan Amerikan Doğaltaş Enstitüsü (MIA) ile işbirliği de sağlandı.

Raylı sistemde Türkiye lideriyiz

- İzmir’deki altyapı çalışmalarında son yıllarda gözle görülür bir hareketlilik var. Özellikle ulaşım konusuna ağırlık veriyorsunuz. Nedir hedefiniz?
Birinci hedefimiz elbette kentteki trafik sorununa çevreci, konforlu ve ekonomik çözümler bulabilmek. Fosil yakıtlara bağımlı lastik tekerlekli ulaşımın yerine çevre dostu alternatif ulaşım sistemlerine ağırlık veriyoruz. Bu alandaki en büyük atılımı raylı sistemlerde gerçekleştiriyoruz. Metro ve banliyönün ardından İzmir, tramvay konforuyla da tanıştı. Karşıyaka hattını tamamladık. Şubat ayının ortasında da Konak Tramvayı’nda deneme seferlerine başlıyoruz.

- İzmir’deki raylı sistem ağının büyüklüğü nedir?
Ben göreve geldiğimde, yani 2004’te 11 km’lik metro ağımız vardı. İZBAN ve tramvayla birlikte bu rakam 165 km’ye çıktı. İzmir hem hat uzunluğu hem de raylı sistemin toplu taşımadaki payı açısından Türkiye’nin lider kenti oldu. Günde 550 bin yolcu hedefine doğru ilerleyen İZBAN’ı Selçuk’a kadar açtık. Bu yatırımda TCDD ile yüzde 50 payımız var. Şimdi ilk hedefimiz, hattı kuzeyde Bergama’ya kadar uzatmak ve hat uzunluğunu 185 kilometreye çıkarmak. Metro hattını Evka 3’ten Fahrettin Altay’a kadar uzatarak 20 km’ye çıkardık. 7.2 km’lik Narlıdere hattının yapım ihalesini gerçekleştirdik. Bir yandan da 9.5 kilometrelik Buca Metrosu’nun hazırlıklarını sürdürüyoruz. Konak Tramvayı için 13.8 kilometre uzunluğunda çift yön hat döşedik. Mavişehir’de son bulan Karşıyaka hattını Çiğli İZBAN İstasyonu, Katip Çelebi Üniversitesi ve Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’ne uzatabilmek için çalışıyoruz.

- Tramvayla kentte ne değişecek?
Her iki yakada da tramvayın çalışmasıyla birlikte, güzergah boyunca otobüslerin toplu ulaşımdaki payı azalacak. Bu da egzoz gazından kaynaklanan hava kirliliğini büyük ölçüde azaltacak. Dolu bir tramvay, iki körüklü otobüsün veya 145 binek otomobilin taşıdığı yolcuyu taşıyabiliyor. Elbette trafikteki yoğunluğun azaltılması için de önemli bir faktör tramvay.

Köyden göçü durdurduk

- İzmir’in tarımındaki büyümeyi destekleyen başka veriler var mı elinizde?
Üreticinin gelirini artırarak İzmir’de köyden kente göçü durdurduğumuzu söyleyebilirim. Kırsal bölge olarak tanımladığımız 19 ilçemizdeki nüfus, 2016 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 1.59 arttı. Aynı dönemde İzmir’deki genel nüfus artış oranı yüzde 1.32, Türkiye’deki nüfus artış oranı ise yüzde 1.35’de kaldı. 10 yıl önce İzmir nüfusunun yüzde 29.14’ü kırsalda yaşıyorken, 2016 yılında bu oran yüzde 30.70’e yükseldi. Tarımsal istihdamın nüfusa oranı Türkiye’de 2015 yılında yüzde 20.6 iken, bu oran 2016’da yüzde 19.5’e düştü. İzmir’de ise Türkiye genelinin aksine tarımsal istihdamın nüfusa oranı aynı dönemde 9.9’dan yüzde 10.5’e yükseldi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kırsala yaptığı destek ve yatırımların amacına ulaştığı bu verilerle de doğrulandı.