Son dakika: Tatile çıkacaklar dikkat! Mavi bayraklı plaj da salya istilasında

Cihat Aslan - Marmara Denizi’ni tehdit eden müsilaj ya da bilinen ismiyle deniz salyasını karadan ve havadan drone ile takibimizde Kocaeli’ye geldik. Burada da durum İstanbul’la aynı. Derince’nin Harikalar Plajı, Gölcük’ün Değirmendere Sahili ve Karamürsel’in Altın Kemer Plajları deniz salyası ile kaplandı. Karamürsel’in mavi bayraklı tek plajı olan Altın Kemer Plajı’ndan artık mavi sular değil, beyaz yapışkan deniz salyaları akıyor. Bazı vatandaşlar “Bu sene denize nasıl girelim” derken, bazıları ise aldırış etmeden müsilajlar arasında yüzerek duruma aldırış etmiyor.

Milliyet, Marmara Denizi’nin etrafını beyaz tabaka ile kaplayan müsilaj tehdidini takip etmeye devam ediyor. İstanbul’dan sonraki durağımız liman ve sanayi şehri olan Kocaeli oldu. Darıca’dan Kocaeli’nin Eskihisar, Dilovası, İzmit merkezlerinde geçtiğimiz haftalarda sahilde koku ve görüntü kirliliği oluşturan deniz salyasının (müsilaj) esen sert rüzgârlar nedeniyle taşındığı ortaya çıktı.

‘KUŞ BİLE KONAMIYOR’

İzmit’teki balıkçılar, şu anki müsilajın 10 katının geçtiğimiz haftalarda sahillerinde olduğunu ancak esen sert rüzgârlarla Marmara Denizi’nin açıklarına dağıldığını söylüyor. Balıkçılardan Hamit Doğan, “1 hafta önce denizin üzeri yağ gibi tabakaydı. Kuşlar bile konamıyordu. O dönem denize attığımız ağları çekemiyorduk. Rüzgârlarla birlikte salya açığa yayıldı ve denizin altına indi. Şu an sahiller temiz ama bunun sonu yok yine ortaya çıkarsa ne yaparız” dedi.

Ancak Kocaeli’de her ilçede durum aynı değil. Bazı ilçelerin deniz kıyıları, gözle görülür bir şekilde beyaz salyalarla kaplı. O ilçelerden biri de Derince. İlçenin ‘Harikalar Plajı’nın yat limanına yakın olduğu bölgesinde müsilaj denizin sahile yakın kısmını tabaka olarak kapladı.

Eskiden ilçenin en çok denize girilen ve oturulan sahili olan ‘Harikalar Plajı’nın etrafı şu an ise çok sessiz. Yürüyüş yapan birkaç insan dışında kimse yok.

Arabalarını sahil kenarına çekerek oturmaya gelen vatandaşların araba camları koku nedeniyle sonuna kadar kapalı.

Kocaeli’nin bir diğer cennet ilçesi Gölcük de aynı dertten muzdarip. Gölcük’ün en güzel sahili Değirmendere’de deniz, karadan en az 5 metre uzaklığa kadar müsilajla kaplandı. Değirmendere sahilinin en az 100 metreden fazla kıyısını deniz salyası doldurdu. Sahilde dikkatimizi çeken karelerden biri de müsilaj birikintisi üzerinde duran taşın suyun dibe çökmemesi. Tabii sahil bu durumdayken balıkçılar, sahile yakın işletme sahipleri ve deniz kıyısında evi olan vatandaşlar durumdan çok şikayetçi.

Değirmendere sahilinde yıllardır balık tuttuğunu belirten Şenol Sayar, “Müsilajın yönü rüzgâra göre değişiyor. Bugün burada yarın bakarsınız karşı kıyıda. Bazen o kadar fazla oluyor ki oltayı attığımda kurşun dibe batmıyor. Görüntü kirliliği açısından rezalet, hava ısındığı zaman da kokusu ise felaket. Bu sene balık var denizler fazla kullanılmadı dedik ama başımıza salya çıktı” ifadelerini kullandı. Bir başka balıkçı İsmail Döğen ise, “Bu sahil eskiden bu dönemlerde balıkçılarla dolu olurdu. Şu an sadece 3 kişiyiz. Eskiden aramızda yer kavgası olurdu. Müsilajdan öncesi ile sonrası arasında balık avlamakta çok fark var. Müsilajın olduğu bölgeye balık da gelmiyor” diye konuştu.

‘MÜŞTERİLER KAÇIYOR’

Salyanın en fazla etkilediği sektör şüphesiz, müsilajla kaplı sahillerdeki kafe işletmeleri. Salgın nedeniyle kapalı olan ancak 1 Haziran normalleşme adımları ile açılan Değirmendere sahilindeki kafeler saat 13.00 olmasına rağmen sinek avlıyor.

Değirmendere sahilinde kafe sahibi Birol Solak, “Ticari olarak baktığımızda bizim için çok kötü bir durum. Tüm müşterilerimiz şikayet ediyor. Pandemi nedeniyle zaten geçtiğimiz 14 ayın yaklaşık 8 ayı kapalı durumdaydık. Eskiden pandemi nedeniyle sıkıntı yaşıyordum, şimdi de başıma bu salya çıktı. Önümüz yaz ayları. Hava ısındıkça sahil kokacak. Bir hafta önce cam açamaz hale gelmiştik. Salyanın kokusundan ve görüntüsünden çok şikayetçiyiz. Bir çözüm bulunsun” dedi.

Kocaeli’nin bir diğer ilçesi Karamürsel’de de kentin bazı bölgelerinde sahil müsilaja teslim olmuş durumda. İlçenin mavi bayraklı tek plajı olan Altın Kemer Halk Plajı Sahili de müsilajdan nasibini almış. Bir zamanlar mavi berrak suyu olan sahil, şu an bembeyaz salya tabakasıyla dolu.

Plaj hakkında bakanlığın sitesinde verilen bilgilerde, “Plaj, sanayi tesislerinin ilçede yer almaması ve evsel arıtmaların yüzde 100 oranında arıtılmasının sağlanması sebebi ile evsel ve endüstriyel kirlilikten etkilenmemektedir. Plajın muhteviyatı kum olup, 190 metre uzunluğunda ve 18 metre genişliğindedir. Altın Kemer Plajı 2012, 2013, 2014 yıllarında mavi bayrak almıştır” deniliyor.

Ancak plaj, buna rağmen tüm Marmara Denizi’ni kaplayan müsilaj istilasına maruz kaldı.

‘DERELERDE KİRLİLİK YÜKÜ AZALTILMALI’

Kocaeli Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Gökhan Tilki, müsilaja karşı yapılması gerekenleri Milliyet’e anlattı:

Endüstriyel ve evsel atık su arıtma tesisleri yaygınlaştırılmalı, tesislere yönelik denetimler artırılmalı.

Tüm deşarjların sıcaklık ve kirlilik parametreleri eş zamanlı ve çevrimiçi olarak izlenmeli.

Arıtılmış suların yeniden kullanımı zorunlu tutulmalı ve desteklenmeli.

Marmara’ya deşarj olan akarsu ve derelerdeki deşarj standartları revize edilmeli, kirlilik yükü azaltılmalı.

Gemi balast sularıyla ilgiliı denetimler daha yoğun olarak sürdürülmeli.

Yaklaşık yılda 13 bin geminin giriş yaptığı İzmit Körfezi’nde gemilerden atık alınması ve atıkların kontrolü yönetmeliği sıkı bir şekilde uygulanıyor. Ancak denetimlerin daha caydırıcı düzeyde olması gerekiyor.

Tarımda kullanılan zirai ilaçların kontrolsüz kullanımına müdahale edilmeli.

Denizden kum alınması, dip taraması, bilinçsiz avlanma gibi faaliyetler denetlenmeli.

‘BİR ŞEY OLMAZ’ DEYİP EŞİYLE BİRLİKTE YÜZDÜ

Altın Kemer Halk Plajı’nın yanında kafe işletmesi olan Muharrem Erdoğan (72), “Kendimi bildim bileli burada yaşıyorum. Bu sene müsilaj aşağı-yukarı iki aydır sürüyor. Bir türlü gitmiyor. Eskiden buradan yunus balıkları geçerdi. Ben hep yunusları izlemeye gelirdim sahile, ama artık onlar da iki aydır geçmiyor. Bu sene denize zor gireceğiz gibi gözüküyor” ifadelerini kullandı.

Bu arada sahilde fotoğraf çektiğimizde bir vatandaş eşi ile birlikte müsilaja aldırış etmeden denize girdi. Suyun içerisindeki müsilajdan neredeyse kaybolan vatandaş, “Batman’dan geldim. Müsilajı ilk kez duydum. Eşimle ‘Biraz serinleyelim’ dedik. Bize bir şey olmaz merak etmeyin” diyerek gözlerden uzaklaştı.

MÜSİLAJ NEDİR?

Suda fitoplankton olarak adlandırılan mikro alglerin, aşırı çoğalması sonucu oluşan yapışkan salgıya müsilaj deniliyor. Deniz salyası olarak da adlandırılan müsilaj, suyun üzerinde veya dibinde beyaz veya sarı renkte çamur gibi bir yapı oluşturuyor. Müsilaj oluşumu, denizdeki kirlilik ve deniz suyu sıcaklığındaki
artışa bağlanıyor.