27.07.2022 - 14:12 | Son Güncellenme:
Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM yetkililerinin yer aldığı Müşterek Koordinasyon Merkezi göreve başladı.
İstanbul'da Milli Savunma Üniversitesi içerisinde yer alacak olan merkezin açılışını Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar bizzat gerçekleştirdi. Açılışta Türkiye, Ukrayna, Rusya'dan askeri yetkililer ve Birleşmiş Milletler'i temsilen diplomatlar da hazır bulundu.
Ukrayna Donanması da, tahıl ihracatının yeniden başlaması amacıyla Ukrayna'nın Karadeniz kıyısındaki üç limanında çalışmaların başladığını duyurdu.
AKAR UKRAYNA ALTYAPI BAKANI İLE GÖRÜŞTÜ
Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile görüştü. Bakanlıktan yapılan açıklama şöyle: Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile görüştü. Görüşmede Müşterek Koordinasyon Merkezinin bugün açılışından duyulan memnuniyet ifade edilmiş, Tahıl sevkiyatının bu hafta içerisinde başlaması konusundaki hazırlıklar ile, Sevkiyat kapsamında karşılıklı destek ve koordinasyona devam edilmesi konularında görüş alışverişinde bulunulmuştur.
BAKAN AKAR: BU MERKEZ GEMİLERİN KAYDINI VE TAKİBİNİ YAPACAK
Açılışta konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın açıklamaları şöyle; Sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Türkiye’ye, kıtaların buluşma noktası olan İstanbul’a hoş geldiniz. Tüm dünya için özel bir anlam taşıyan, tamamen insani amaçlar doğrultusunda çalışacak olan bu Merkez’de sizlerle bir arada olmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Türkiye’ye, kıtaların buluşma noktası olan İstanbul’a hoş geldiniz. Tüm dünya için özel bir anlam taşıyan, tamamen insani amaçlar doğrultusunda çalışacak olan bu Merkez’de sizlerle bir arada olmaktan büyük memnuniyet duyuyorum. Değerli Katılımcılar, Bildiğiniz üzere Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan çatışma, enerji ve gıda krizi riskini artırmıştır. Dünyadaki tahıl arzının yaklaşık üçte biri Rusya Federasyonu ve Ukrayna tarafından sağlanmaktadır. Ukrayna’dan çıkarılamayan tahıl sorununun devam etmesi, başta Ortadoğu ve Afrika olmak üzere küresel anlamda hem açlık hem de düzensiz göç nedeniyle ciddi bir güvenlik riski de oluşturmaktadır.
KIRMIZI HAT
Dolayısıyla Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir şekilde, kısa zamanda ihtiyaç sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti doğmuştur. Türkiye; Sn. Cumhurbaşkanımızın, Sn. Putin ve Sn. Zelenski ile görüşmeleri doğrultusunda sorunun çözümü için bir inisiyatif almıştır. Bu çerçevede Bakanlar seviyesinde de birçok görüşme yapılmış; bu görüşmelerde kırmızı hat teşkili kararlaştırılmıştır.
Bu karar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafından birer general görevlendirilmiş; görevlendirilen bu özel temsilciler vasıtasıyla yoğun temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz’da İstanbul Kalender Kasrı’nda ilk kez dörtlü toplantı icra edilmiş, toplantıda genel prensipler üzerinde mutabık kalınmıştır.
Bu uzun ve meşakkatli çalışmalar; bazı ülkelerin gösterdikleri farklı yaklaşımlara rağmen, Sn. Cumhurbaşkanımızın, Sn.Putin, Sn.Zelenski ve Sn.Guterres’in gösterdikleri irade neticesinde 22 Temmuz’da imzalanan anlaşma ile sonuçlanmış;
"TÜRKİYE, RUSYA, UKRAYNA VE BM'DEN 5'ER TEMSİLCİDEN OLUŞMAKTADIR"
Müşterek Koordinasyon Merkezi Milli Savunma Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına başlamıştır. Merkezin vazifesi; Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM’den 5’er temsilciden oluşmaktadır. Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır.
Bu Merkez,
- Girişime dâhil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak,
- Uydu internet ve diğer muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek,
- Tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir.
KARADENİZ'DEKİ MAYINLAR
Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye’deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacaktır. Ancak şu aşamada bir ihtiyaç bulunmamaktadır.
"FİYATLARIN AŞAĞI ÇEKİLMESİNE ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAYACAĞINA İNANIYORUZ"
Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecektir. Bu merkez ayrıca Karadeniz’deki tüm ticari gemilerin hareketlerini milli altyapımız ve diğer imkânlarla izleyebilmekte, diğer kurum/kuruluşlarla birebir görüşebilmektedir. Hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak ilk tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir. Müşterek Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin aşılmasına, özellikle fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz.
"MERKEZ'DE GÖREV ALAN PERSONELİN SORUMLULUKLARI BÜYÜKTÜR"
Bu merkezde çalışan personel, dünyanın gözünün üzerlerinde olduğunun farkında. Temennimiz, kolektif ve başarılı çalışmalar ile, Merkezin insani ihtiyaç ve barışa azami katkı sağlaması. Dolayısıyla Merkez’de görev alan personelin sorumlulukları büyüktür. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM’nin değerli temsilcileri; tarihi, insani ve önemli bir misyon üstlenmiş durumdadır.
Sn. Cumhurbaşkanımızın ifade ettikleri üzere “Mutabakata taraflarca uyulması en büyük arzumuzdur.” Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Nitekim, tüm tarafların burada görev alacak temsilcilerini anlaşmanın imzalanmasının hemen ertesi günü, ivedilikle İstanbul’a göndermeleri önemli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Koordinasyon Merkezinin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz.
"CUMHURBAŞKANIMIZ GERGİNLİĞİN BAŞINDAN İTİBAREN BÜYÜK BİR ÇABA GÖSTERMİŞ, GAYRETLERİNİ SÜRDÜRMÜŞTÜR"
Değerli Katılımcılar, Biz her fırsatta barıştan, huzurdan, diyalogdan yana olduğumuzu ifade ettik, ediyoruz. Sn. Cumhurbaşkanımız; gerginliğin başından itibaren çatışmanın önlenmesi, savaş çıktıktan sonra da ateşkesin sağlanması ve diplomatik çözüm için büyük bir çaba göstermiş, gayretlerini sürdürmüştür. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm Bakanlık ve kurumlarımız dengeli, itidalli ve kolaylaştırıcı yönde çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür.
Bir an önce ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz. Bu süreçte NATO’daki sorumluluklarını da yerine getiren Türkiye’nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır.
"BAZI SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNE DE MODEL OLABİLİR"
Gıda krizinin önlenmesine ve uzmanlara göre gıda fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu Merkez’de yapılacak çalışmalar, benzer şekilde enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir. Bu merkez ayrıca gıda krizinin önlenmesi ve Afrika’dan Avrupa ve Türkiye’ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır.
Bu vesileyle sürece destek sağlayan Sn. Şoygu’ya, Sn. Reznikov’a, Sn. Kubrakov’a, katkı sağlayan tüm personele, BM görevlilerine ve ilgili Bakanlıklarımıza, kurumlarımıza ve personeline teşekkür ediyoruz. Bu çalışmalar sırasında direktif ve kararlı duruşuyla çalışmalarımızın başarılı bir şekilde sonuçlanmasını sağlayan Sn. Cumhurbaşkanımıza saygı ve şükranlarımızı sunuyoruz. Müşterek Koordinasyon Merkezinin tüm personeline de çalışmalarında başarılar diliyor, sizleri sevgi ve saygıyla selamlıyorum.
25 MİLYON TON TAHIL SEVK EDİLECEK
Ukrayna'daki depolarda bulunan yaklaşık 25 milyon ton tahılın Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin gözetiminde kısa sürede sevk edilmesi bekleniyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, yaptığı açıklamada, tahıl gemilerinin denetimlerinin Ortak Koordinasyon Komitesi'nin desteğiyle Türk yetkililer tarafından gerçekleştirileceğini doğruladı.
Sözcü Yardımcısı, gemilerin Karadeniz'deki Ukrayna limanlarına gidiş gelişlerinde gemide silah bulunmadığından emin olmak için denetleneceğini de vurguladı.
ÜÇ LİMANDA TAHIL KERVANLARI OLUŞTURULMAYA BAŞLANDI
Öte yandan Ukrayna Limanlar İdaresinden yapılan açıklamada, deniz yoluyla tahıl ve ilgili gıda ürünlerinin ihracatına yönelik girişimin 22 Temmuz 2022'de imzalanmasıyla bağlantılı olarak, Odesa, Çornomorsk ve Yujnıy limanlarının yeniden faaliyete geçmesi için hazırlıkların yapıldığı belirtildi.
Gemilerin kervana dahil edilmesi için başvuru yapılması gerektiğine dikkat çekilen açıklamada, bu gemilerin belirtilen limanlara giriş ve çıkışlarının, bir geminin öncülüğünde gerçekleştirileceği ifade edildi.